Dalilla Hermans: ‘Sommige toeschouwers krijgen ruzie met hun lief’

Dalilla Hermans bergt haar De Standaard-column op en richt haar blik op het theater: op 26 en 27 januari herneemt ze in NTGent haar debuutmonoloog ‘Her(e)’ en in maart breit ze daar een vervolg aan met ‘Us, (K)now’. Beide voorstellingen schetsen een portret van zwarte vrouwen in een grijs landje.

DALILLA HERMANS «Voor ‘Her(e)’ heb ik, intussen al twee jaar geleden, 31 getalenteerde vrouwen samengebracht – onder meer Coely en Martha Da’ro – in Villa Hellebosch, om daar al keuvelend te peilen naar een soort collectieve ervaring van zwarte vrouwen in België. Het idee was geïnspireerd op Oprah Winfreys Legends Ball, een event waarbij ze een rist Afro-Amerikaanse iconen vierde.»

HUMO Jij bent eigenlijk de Vlaamse Oprah Winfrey?

HERMANS (lacht) «Exact! (Denkt na) Eerlijk: ik denk dat de voorstelling vandaag al minder spectaculair is dan twee jaar geleden, want sindsdien hebben we Black Lives Matter gehad. Dat heeft tot enorm veel gesprekken geleid die daarvóór nog niet gevoerd werden.

»Door BLM zijn zwarte mensen elkaar beginnen op te zoeken. Dat was daarvoor een zeldzaamheid: Villa Hellebosch was de eerste keer dat ik volledig omgeven was door mensen die er hetzelfde uitzagen als ik. En dat was best heftig. Ik had goed nagedacht over hoe ik verhalen wilde loskrijgen, maar dat was totaal niet nodig. Iedereen kwam aan, liet z’n koffer vallen en riep: ‘Vooruit dan: trauma’s! Alles op tafel!’ (lacht) Het ging heel snel heel diep, en voor je het wist, waren we aan het knuffelen en aan het blèten.»

HUMO Waren de reacties even heftig?

HERMANS «Soms wel. In het begin van het stuk zit een boze speech, gericht aan de witte mensen in het publiek: het enige stukje woede in de hele voorstelling, en toch bleek dat mega-triggerend te zijn. Het werd zelfs awkward in de zaal: ik heb gehoord van mensen die daardoor achteraf ruzie hebben gekregen met hun lief (lacht). Dan maakt het toch iets los?»

HUMO In maart volgt je tweede voorstelling, ‘Us, (K)now’. Daarvoor werkte je samen met zwarte Vlaamse tienermeisjes.

HERMANS «Tijdens de ontmoeting in Villa Hellebosch zeiden we allemaal: ‘Hadden we dit maar kunnen doen toen we jonger waren.’ Dus dacht ik: ik zoek de jeugd op! Wat blijkt? Er zijn grote verschillen in hoe mijn generatie vroeger omging met racisme. Óns overheersende gevoel was eenzaamheid – de enige zwarte in een witte ruimte. Daar hebben de tieners nu geen last meer van. Maar zij hebben dan weer andere problemen: zij beseffen veel meer dan wij vroeger wat er allemaal misloopt in de maatschappij, en daardoor zijn zij ook gekwetster en kwader.»

HUMO Nog even: heeft het theater ermee te maken dat je gestopt bent met je column bij De Standaard?

HERMANS «Nee, ik haat opinieschrijven gewoon (lacht). Hate it! Ik vind dat leuk als ik ’t vóél branden, maar niet als ik ter wille van een deadline op zoek moet naar woede. Ik heb die column te lang gedaan, denk ik: ik had mijn punt allang gemaakt, en ik wilde geen Mia Doornaert worden die elke week op hetzelfde nageltje klopt.»

HUMO Altijd een goed idee om niet Mia Doornaert te worden.

HERMANS (lacht) «Welja. Dan liever Oprah, hè?»