Dossier Incest in Vlaanderen: moeders van slachtoffers getuigen 'Hoeveel levens heeft mijn man al verwoest?'
Volgens de Vertrouwenscentra Kindermishandeling worden in Vlaanderen vier kinderen per dag slachtoffer van incest. Zowel meisjes als jongens. Twee moeders vertellen hun verhaal. 'Mijn kinderen en ik liggen er wakker van: hoeveel levens heeft mijn man al verwoest?'
(Verschenen in Humo 3597 op 11 augustus 2009)
Het verhaal van Chantal
Chantal* (39) kreeg de schok van haar leven toen haar dochter Marine haar vijf jaar geleden vertelde dat ze misbruikt werd door haar vader. Algauw bleek dat zij niet zijn enige slachtoffer was.
HUMO Uw man misbruikte uw dochter toen ze dertien was. Had u eerder aanwijzingen dat er iets mis was?
CHANTAL «Niet echt. Ons seksleven was oké, en ik herinner me dat ik na veertien, vijftien jaar huwelijk nog steeds bij hem op schoot zat. Onze vrienden noemden ons 'eeuwig verliefd'. Niet dat het al rozengeur en maneschijn was: jaren eerder had hij me opgebiecht dat hij zich meer tot mannen aangetrokken voelde. Maar het bleef bij fantasieën, beweerde hij. Hij wilde zijn gezin niet verlaten en is in therapie gegaan. Dat vond ik mooi - ik had geen reden om bij hem weg te gaan.
»Ik vond dat ik geen slecht huwelijk had, maar misschien ben ik snel tevreden. Mijn ouders maakten altijd vreselijke ruzie - gillen en schreeuwen - en ik wilde het per se beter doen. Voor mij was het normaal dat mijn man de baas was. De ochtend na onze huwelijksnacht had ik een eitje gebakken: hij gooide het prompt in de vuilnisbak, met de opmerking dat ik hem nooit meer zo'n bocht mocht voorschotelen. Als hij 's avonds in de zitkamer zei: 'Jij gaat dáár zitten!', dan deed ik dat gewoon. En hij heeft me twee keer een klap gegeven, maar ik heb me daar nooit vragen bij gesteld. In mijn jeugd had ik al een groot schuldbesef: als de kauwgom niet uit de kauwgomballenmachine kwam, had ik daar vast iets mee te maken»
HUMO Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?
CHANTAL «Op de hogeschool, waar we allebei verpleegkunde studeerden. Hij was een gewone toffe kerel. In die dagen had hij wel een vriend bij wie hij veel was: ik vond dat ze soms wel érg dicht bij elkaar zaten, maar volgens hem was er niks aan de hand.
»We trouwden en hij nam een baan als verpleger. Ik begon thuis een winkeltje en dat werd een succes, maar hij werd nerveus van het belgerinkel en vond dat we zo geen privéleven meer hadden. En toen heb ik mijn droomjob gevonden: ik mocht in een ziekenhuis adolescenten met problemen helpen. Maar ook dat vond hij niets, want allebei in ploegen werken was te lastig. En hij was de baas, dus...
»Na een jaar of acht gebeurde er iets dat mijn wantrouwen had moeten wekken: de directie van de afdeling jeugdpsychiatrie waar mijn man werkte, meldde hem dat hij ander werk moest zoeken. Een paar kinderen hadden geklaagd dat hij 'te dichtbij' was gekomen, zei hij. Hij had een jongen die lag te huilen over zijn rug gestreeld, en hij had per ongeluk de piemel van een andere jongen aangeraakt toen hij de koelkast opendeed om hem wat te drinken te geven. Hij was boos, en ik vond het ook te belachelijk voor woorden - mijn man was toch geen pedofiel! Hij mocht op de afdeling blijven tot hij een nieuwe job had: dat was voor mij de bevestiging dat er niets ergs aan de hand was.
»Maar natuurlijk had ik alleen zijn versie van de feiten. Jaren later hoorde ik dat hij in opdracht van de directie een paar gesprekken met een psychiater had gehad, waarna ze hadden besloten om hem te ontslaan. En dat werd een patroon: hij ging voor een ander ziekenhuis werken, na een paar jaar kwamen er nare verhalen van patiënten, en hij werd weggestuurd. Er werd nooit een klacht ingediend.»
HUMO Hoe was hij als vader?
CHANTAL «Niks op aan te merken, ook al lag de opvoeding vooral bij mij. Toen ik de winkel nog had, ging hij elke zomervakantie een week met onze zoon Ben, onze dochter Marine en een paar vriendjes naar een camping in de buurt. De kinderen vonden dat leuk, en voor mij was het makkelijk. Eén van die vriendjes had zijn moeder achteraf verteld dat mijn man hem intiem had betast, maar die vrouw heeft me dat pas jaren later durven te vertellen.
»Toen Marine naar de middelbare school ging, zat ze op internaat in een andere stad. Na een maand kreeg ik een telefoontje van de directeur: 'Uw dochter doet niets dan huilen: 'Mama, mama!'' Ik reed er meteen naartoe en werd naar haar kamer gebracht. Marine lag in foetushouding onder twee donsdekens. Meteen ging het door me heen: ze is misbruikt.»
HUMO Hoe wist u dat?
CHANTAL «Ik voelde het gewoon aan, omdat ik als kind ook misbruikt ben - door mijn vader. Het valt me moeilijk om daarover te praten, want in de ogen van heel wat mensen zijn incestslachtoffers weke mensen, die later seksueel geweld blijven uitlokken. Wat natuurlijk nonsens is.
»Marine sliep op een verdieping met alleen meisjes, maar boven en beneden lagen er jongens. Ik dacht dat één van hen naar haar kamer was gekomen. Ik hield Marine vast en vroeg wat er was gebeurd, maar ze wilde niet antwoorden. 'Ga maar weer naar huis, mama,' zei ze, 'het is niets.' Maar twee weken later kreeg ik wéér zo'n telefoon. Ik wilde haar mee naar huis nemen, maar ze weigerde. De school was erg belangrijk voor haar, ze wou geen lessen missen.»
Rillen
HUMO Waarom bent u niet gebleven tot ze u vertelde wat er mis was?
CHANTAL «Ik wilde mijn gevoelens niet op haar projecteren. Als incestslachtoffer wil je je kinderen extra beschermen, maar je mag daar niet te ver in gaan, anders ga je hun vrijheid beknotten. Marine zei me telkens weer dat het gewoon heimwee was en dat ze wou doorzetten. Maar ze beloofde me ook dat ze 't me zou vertellen als iemand haar had aangeraakt, en uiteindelijk heeft ze dat ook gedaan.
»Op een zaterdagnacht kroop ik na een afspraak met een vriendin om iets voor één uur naast mijn man in bed. Ik was nauwelijks ingeslapen toen Marine me wakker schudde: 'Mama, ik moet je iets zeggen.' Ik zei tegen mijn man: 'Ga jij eens mee.' Maar zij zei: 'Nee, jij moet komen.' Eerst dacht ik dat ze haar eerste maandstonden had. We gingen samen naar beneden, en daar zei ze: 'Papa kijkt zo raar naar me.' Ik antwoordde: 'Lieverd, je ontwikkelt erg snel op deze leeftijd, en dat kan je ouders weleens verbazen.' Op dat moment kwam mijn man de trap af. Ik vertelde hem dat Marine zich verward voelde onder zijn blik: 'Je kijkt haar beter altijd in de ogen aan.' Ze fluisterde mij in het oor dat ze me nog iets moest zeggen, maar papa mocht er niet bij zijn. Ik ging met haar naar de keuken. 'Papa heeft me aangeraakt,' zei ze. 'En nog meer.' De eerste keer, in februari, was het bij wat handtastelijkheden gebleven, maar in december had hij geprobeerd om met zijn penis bij haar binnen te dringen. Ze had zich die dag ziek gevoeld, en het was de gewoonte dat de kinderen dan in het begin van de avond in ons bed mochten liggen - als wij gingen slapen, gingen ze naar hun eigen kamer. Ik was die avond niet thuis, en toen is het gebeurd.»
HUMO Hebt u uw man daarmee geconfronteerd?
CHANTAL «Natuurlijk! Ik ben de trap opgestormd, want hij was alweer boven. Hij zat te roken op het toilet. 'Heb jij onze dochter misbruikt?' vroeg ik voor de deur. Even later kwam hij naar beneden en begon Marine uit te schelden. Hij noemde haar een leugenaar. Ik heb hem gevraagd om thuis bij zijn moeder te overnachten en de volgende ochtend terug te komen om te praten. Ben was intussen wakker geworden, en ik ben met samen mijn twee kinderen gaan slapen. Veel hebben we niet meer gezegd, maar ik voelde dat Marine opgelucht was.
»Bij het ontwaken heeft Ben me zijn verhaal gedaan. Hij herinnerde zich die avond nog heel goed. Zijn papa had gezegd dat hij even ging kijken hoe het met Marine ging, maar hij bleef lang weg. 'Ik was ongerust,' zei Ben, 'want misschien was Marine wel erg ziek.' Hij liep onze slaapkamer binnen en zag dat zijn vader onder de lakens op zijn zusje lag. 'Wat doe je met haar?' had hij gevraagd, waarna mijn man van haar was afgerold.»
HUMO Heb u aangifte gedaan?
CHANTAL «Als een incestslachtoffer heb je de keuze: of je blijft eeuwig een slachtoffer, of je vecht. Er zijn minder vechters dan slachtoffers, want justitie laat je vaak in de steek. En de angst voor de schande snoert je ook de mond, hè. Mijn kinderen wilden eerst niet dat ik aangifte deed, omdat ze bang waren dat de school of hun vrienden er weet van zouden krijgen. Ik heb naar het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling gebeld, maar we moesten drie weken wachten voor ze ons konden helpen. Drie weken!
»Toen het zover was, ben ik met de kinderen meegegaan, maar ze werden elk apart genomen en ik moest in de wachtkamer blijven. Achteraf rilde Marine van de zenuwen. 'We hebben een uur,' had de psychiater tegen haar gezegd. 'Dus vertel maar vlug wat je papa met je heeft gedaan.' Na Bens getuigenis zijn we nog tien minuten in de wachtkamer gebleven: ik hoopte dat ik ook geroepen zou worden, maar dat gebeurde niet. 'We horen alleen uw kinderen,' zei een medewerkster. Hoe kon ik mijn kinderen goed opvangen als ik zélf niet eens wist wat de procedure was?
»Ik dacht dat het Vertrouwenscentrum aangifte zou doen, maar ze hebben alleen een bemiddelingsopdracht tussen dader en slachtoffer gestart. 'Het gevaar is toch weg,' zei de medewerkster, 'uw man heeft het huis verlaten' - we hadden nog een huis, en hij was daar gaan wonen. En nee, de kinderen konden er niet in therapie gaan. Ik kon me wel het adres van een psycholoog krijgen, maar die was veel te duur. Ben is een paar weken later terug naar het centrum gegaan: hij was bang dat hij ook een pedofiel zou worden, net als zijn vader en grootvader, maar hij kreeg de kans niet om zijn vragen te stellen.»
Geseponeerd
CHANTAL «Niet lang na de verhuis van mijn man kreeg ik opeens mysterieuze telefoons: er werd gebeld, de beller wachtte een tijdje zonder iets te zeggen en legde dan neer. Om het nummer te ontdekken, heb ik onze vaste lijn naar mijn gsm doorgeschakeld. Het bleek om een telefooncel te gaan, en daar ben ik met de auto een paar uur naast gaan staan. Een vrouw van een jaar of achttien kwam telefoneren, en ja hoor: mijn gsm begon te rinkelen. Ik ben haar gevolgd en heb haar gevraagd waarom ze me lastigviel. Bleek dat ze een patiënte was op de psychiatrische afdeling van mijn man. Hij had haar eerst misbruikt in de isoleercel, en daarna 'wanneer hij maar zin kreeg'. Hij had altijd nachtdienst en het was een gesloten afdeling, dus hij kon rustig zijn gang gaan. In het begin dreigde dat hij haar zou laten colloqueren als ze hem niet liet doen, maar later was ze verliefd op hem geworden.
»Het was een vreemde verhouding: zij was een eenzaam meisje dat in haar jeugd misbruikt was, en ze was opnieuw emotioneel afhankelijk geworden van een man die haar misbruikte. Ze wilden zelfs gaan samenwonen en waren al naar een appartement gaan kijken. Nu, ik kon haar wel begrijpen. Ik ben misbruikt tot ik op mijn veertiende in het ziekenhuis werd opgenomen. Daarna raakte mijn vader me niet meer aan en hebben hij en mijn moeder me compleet genegeerd: dat was zo mogelijk nog erger.»
HUMO Heeft die patiënte getuigd nadat u aangifte had gedaan?
CHANTAL «Geen idee. De kinderen en ik hebben aangifte gedaan, maar de procureur des Konings heeft de zaak geseponeerd. Terwijl mijn man bij het Vertrouwenscentrum nochtans had getuigd dat hij seksueel misbruik had gepleegd, zowel binnen als buiten het gezin! Hij moest in therapie in een dadercentrum en mocht niet meer met minderjarigen werken, maar niemand heeft dat ooit gecontroleerd. Na twee jaar hebben de therapeuten de behandeling stopgezet, omdat ze vonden dat die ontoereikend was. Ook dat heeft de procureur naast zich neergelegd.
»Ik heb de zaak door een onderzoeksrechter opnieuw laten openen, maar anderhalf jaar later is er nog geen uitspraak. Wij staan in de kou - ik krijg zelfs geen inzage in het dossier - terwijl mijn man gewoon in de zorgsector kan blijven werken, op zoek naar nieuwe slachtoffers. Mijn kinderen en ik liggen er wakker van: hoeveel levens heeft hij al verwoest?»
HUMO Heb u nog contact met hem?
CHANTAL «Nee, maar verleden week kreeg ik bericht dat hij een klacht wegens stalking tegen me heeft ingediend. Ik zou een boekje over hem zijn gaan opendoen in één van de ziekenhuizen waar hij heeft gewerkt. Maar ik kende die plek niet eens!»
HUMO Hoe maakt Marine het?
CHANTAL «Ze heeft de school waar ze zo van hield moeten verlaten, omdat ze mij nodig had. De directeur beloofde dat ze een jaar later terug mocht komen. Maar toen ze daar klaar voor was, was er een nieuwe directeur, en die liet haar niet meer toe.
»Op haar achttiende heeft ze bij een speciale dienst van de politie een verklaring afgelegd, maar alleen de feiten over het seksueel misbruik bleken belangrijk te zijn: over de impact op haar gevoelsleven ging het helemaal niet. Ze vond dat er niet écht naar haar geluisterd werd - en dat vindt ze nog altijd erg.»
Annemie: ‘Vieze spelletjes’
Annemie (45) was ervan overtuigd dat ze een gelukkig huwelijk had. Ze had vier kinderen met haar ‘fantastische echtgenoot’. Maar na tien jaar samen werd haar vertrouwen in hem op de proef gesteld. De aanleiding, goed tien jaar geleden, was niet alledaags.
ANNEMIE «Onze jongste dochter was een jaar en vier maanden oud toen ze van de ene dag op de andere een vreemde zwarte streep ín de huid van haar rechterbeen had, van lies tot kuit. Zoiets had ik nog nooit gezien!
»Eerst heb ik onze huisdokter laten komen. Hij had geen verklaring en raadde me aan naar een kinderspecialist te gaan. Dus ik naar het ziekenhuis. De arts die mijn dochtertje onderzocht haalde er een collega bij. Die bekeek het beentje, knikte bevestigend en vertrok weer. ‘Mevrouw,’ zei de arts, ‘u wéét wat er is gebeurd.’ Natuurlijk wist ik dat niet: daarom was ik daar net! Hij zei: ‘uw kind is seksueel misbruikt.’ Volgens hem was mijn dochtertje verwond in haar vagina en was de streep een bloeduitstorting. Het was me weleens opgevallen dat haar schaamlippen rood waren, maar volgens mijn buurvrouw, een verpleegster, was dat een normaal verschijnsel en moest ik er gewoon wat crème opsmeren.»
HUMO Hoe reageerde u?
ANNEMIE «Ik ben naar die buurvrouw gegaan, en zij heeft onze huisdokter er weer bijgehaald. Hij heeft in mijn bijzijn naar de specialist gebeld, die bevestigde dat mijn dochtertje misbruikt was. Ik moest goed over mijn kinderen waken, en de volgende maandag weer op afspraak komen.
»Terug thuis heb ik mijn moeder gebeld. Zij vond dat ik een tweede opinie moest vragen, en we zijn samen met mijn dochtertje naar een ander ziekenhuis gereden. Daar zij de kinderspecialist: ‘seksueel misbruik? Helemaal niet! En die streep trekt wel weer weg.’ Voor de zekerheid wilde hij een huidstaaltje van haar beentje laten onderzoeken. Een week later zou ik de resultaten krijgen.
»Toen ik de volgende maandag naar de eerste kinderspecialist terugging, zei die óók plots dat mijn kind niet misbruikt was, en dat hij zoiets ook nooit had beweerd. De verpleegkundige die mijn consultatie had bijgewoond, kon dat bevestigen. Maar ik had helemaal geen verpleegkundige gezien!»
HUMO Vroeg u zich niet af waarom die arts zijn diagnose had ingetrokken?
ANNEMIE «Na dat bezoek was ik wel verward, maar twee kinderartsen hadden me gezegd dat mijn dochtertje oké was, en dat maakte me blij. Ik bleef me wel onrustig voelen en heb haar daarna zoveel mogelijk bij me gehouden.
»Later heeft mijn huisdokter me verteld dat die specialist er allicht voor was teruggedeinsd een medisch attest over de mishandeling op te maken. Hij riskeerde in een lang onderzoek verwikkeld te raken, en die rompslomp wilde hij zichzelf besparen. Die twee specialisten bleken ook goede vrienden te zijn – de kans bestaat dat de tweede de eerste heeft gewaarschuwd.»
HUMO Wat wees het huidonderzoek van uw dochter uit?
ANNEMIEe «Dat het om een moedervlek ging. Bizar, toch? Ze is nu elf, en die streep is verbleekt tot grijs.»
Zijn ding
HUMO Is het in die tijd bij u opgekomen dat uw man uw kind misschien had misbruikt?
ANNEMIE «Nee!
»Ik wist wél dat hij geen alledaagse seksualiteit had. De eerste jaren was ons seksleven echt fijn, tot ik hem op een dag betrapte terwijl hij, met zijn benen achter zijn hoofd, zijn ding in zijn mond had. Een paar maanden later vond ik hem opnieuw zo. Hij masturbeerde ook achter het raam, met een keukenhanddoek in de aanslag. Op mijn aandringen is hij bij een seksuoloog in behandeling gegaan. Na een paar gesprekken vroeg die of ik ook even wilde langskomen. ‘Mevrouw,’ zei hij, ‘uw man heeft geen probleem, ú hebt een probleem.’
»Daarna vertelde mijn man me dat hij die overmatige drang om te masturberen al sinds zijn vijftiende had. Zelfs als hij op zijn werk lust kreeg, moest hij zich meteen bevredigen. Maar ik heb geen moment gedacht dat hij een kind iets zou misdoen, laat staan dat hij onze kinderen zou aanraken. Hij had een probleem, ja, maar we waren gelukkig getrouwd en hadden een mooi gezin. als die specialisten me hadden gezegd dat ons dochtertje misbruikt was, zou ik hem meteen hebben verlaten. Nu had ik geen reden.»
HUMO Hoe was hij als echtgenoot?
ANNEMIE «Geweldig. als ik ziek was, zorgde hij heel goed voor de kinderen. Na mijn laatste bevalling – met een keizersnede – moest ik tien dagen in het ziekenhuis blijven, en heeft hij het huishouden alleen beredderd. Ik hield van hem. Dat overdreven masturberen zag ik als een lastige ziekte waar hij van af moest zien te komen.
»Maar dat was niet eenvoudig. Hij werkte op het gemeentehuis, en ik werd bang dat hij betrapt zou worden terwijl hij masturbeerde. als hij ’s avonds thuiskwam, vroeg ik hem of hij het weer had gedaan. Dan ontkende hij eerst, waarna hij begon te huilen: ‘Ik kan er niets aan doen, ik heb die drang.’ Het begon onze relatie te verzieken, en ik heb hem verlaten – in alle vriendschap, want ik dacht dat hij goed voor me was geweest. De scheiding verliep redelijk rimpelloos. Hij kreeg één weekend op twee bezoekrecht, en de helft van de vakantie mochten de kinderen naar hem.»
HUMO Wat heeft u de ogen geopend?
ANNEMIE «Mijn oudste zoon, die twaalf was, heeft in die periode een paar keer in zijn broek gekakt. Welke jongen van die leeftijd doet dat nu? Pas later heb ik beseft dat het alleen gebeurde als hij naar zijn vader moest.
»Mijn ogen zijn definitief opengegaan toen ik op een zondagavond aan het opruimen was terwijl de meisjes in bad zaten. Ik hoorde ze tegen elkaar zeggen dat ze met papa’s piemel mochten spelen en bij hem in bed lagen. Plots kwamen de herinneringen aan dat voorval met mijn jongste dochter weer naar boven. Ik ben helemaal doorgedraaid. Zulk misbruik kún je als moeder niet bevatten.
»Die maandag heb ik het adres van het Vertrouwenscentrum opgezocht, en ik ben erheen gereden. Twee dagen later mocht ik terugkomen met mijn twee dochters. Een psychologe nam hen mee om met ze te praten. ‘Komt u vrijdag maar terug, mevrouw,’ zei ze bij ons vertrek. ‘Maar kom niet alleen, want u zult niet meer in staat zijn om te rijden.’»
HUMO Wat had ze u te vertellen?
ANNEMIE «Dat mijn dochters seksueel misbruikt waren. Mijn ex had hen betast en zij hadden hem moeten aanraken. De psychologe vertelde me dat ik twee mogelijkheden had: ‘Of u klaagt hem aan, of wij laten hem een therapie volgen en werken een bezoekregeling uit.’ Ik wilde niet dat de kinderen nog naar hem moesten, dus koos ik voor de rechtbank.»
HUMO Hoe verliep de confrontatie met uw ex?
ANNEMIE «Hij zou die avond de kinderen komen ophalen, want hij had bezoekrecht. Dat wou ik niet: ik heb hem getelefoneerd en gezegd dat ze ziek waren. ‘Ik heb vier kinderen, ze kunnen niet allemaal ziek zijn,’ zei hij. Even later belde hij aan. Het was zo vreselijk! Ik schold hem uit, en toen hij wegliep, heb ik hem aangevallen – midden op straat. Ik sloeg hem, stampte hem, en ik plaste in mijn broek van de zenuwen... Ze hebben me van hem moeten aftrekken, zo kwaad was ik. Hij zei: ‘Annemie, ik stop je nog onder de grond.’
»Diezelfde avond ben ik aangifte gaan doen bij de politie. Ik heb toegegeven dat ik mijn ex had geslagen. Ik dacht: als hij recht in zijn schoenen staat, zal hij ook wel een klacht indienen. Maar dat heeft hij niet gedaan.»
HUMO Steunde het Vertrouwenscentrum u?
ANNEMIE «Helemaal niet, ik kreeg het dossier niet eens mee. Een vriendin heeft me aangeraden om het door een onderzoeksrechter te laten halen.»
God ziet u!
HUMO Wat is er met uw aanklacht gebeurd?
ANNEMIE «Geseponeerd!
»Ik wilde de procureur des Konings absoluut spreken: ik ben bij hem op de gang gaan zitten tot hij me te woord wilde staan. ‘Alleen bloed, sperma en getuigen zijn geldige bewijzen,’ zei hij. Zo absurd! Pedofielen weten hoever ze kunnen gaan, ze komen zelden met hun geslachtsdeel in het kind, en ze roepen heus niet naar de buurman: ‘Kijk eens wat ik doe!’ Ik heb tegen de procureur gezegd: ‘God ziet hoe onrechtvaardig u handelt.’
»Ik wou in beroep gaan en heb een videoverhoor van mijn dochters aangevraagd. Ze waren nog maar vier en zes jaar: makkelijk zou het niet worden. Tegenwoordig wordt zo’n verhoor afgenomen door mensen die daarvoor opgeleid zijn, maar zeven jaar geleden nog niet. Een medewerkster kwam ons halen: ‘Jullie mama mag mee, maar ze moet aan het einde van de tafel blijven zitten.’ Er was ook een politieagente in burger. De kamer stond vol speelgoed en mijn jongste dochter wilde spelen, maar ze mocht niets aanraken. ‘Daar staat de camera!’ zei de medewerkster. Mijn jongste begon te huilen en kreeg een cola. Ze vertelde dat papa vieze spelletjes met haar speelde, maar ze gaf geen details. En de procedure schrijft voor dat de begeleider geen vragen mag stellen: het kind moet zich spontaan uiten. Het was een maat voor niets.»
HUMO In het Vertrouwenscentrum hadden uw dochters toch wel hun verhaal gedaan?
ANNEMIE «Ja, maar dat ging letterlijk spelenderwijs: daar mochten ze wél met de poppen rondlopen en tekeningen maken. Maar met de getuigenis van die psychologe hebben ze geen rekening gehouden.»
HUMO Hoe verliep de echtscheiding?
ANNEMIE «Mijn ex-man wilde het hoederecht! Toen ik dat hoorde, in de rechtszaal, ben ik door de schok als een klein kind beginnen te huilen. De rechter noemde me een ‘dolgedraaide moeder’, en dat tijdens een open zitting...
»Het hoederecht kreeg mijn ex niet, maar het bezoekrecht behield hij wel. De rechter wist van het misbruik, maar zei: ‘Mevrouw, u was er nog op tijd bij, hij zal het nu wel niet meer doen.’ Als ik mijn kinderen niet meegaf, verloor ik het hoederecht.»
HUMO Hebt u ze meegegeven?
ANNEMIE «Alleen mijn jongste dochter niet. Ze werd hysterisch als haar papa kwam, het was echt hartverscheurend. Ik heb een deurwaarder laten komen om dat vast te stellen. Dat moest ik drie keer doen, en het kostte me telkens 175 euro. Maar ’t was het waard: dankzij zijn rapport mocht ik haar bij me houden.
»Mijn oudste drie kinderen waren bang van hun papa, ze gingen telkens stil en bleekjes mee. Ik vreesde voor mijn oudste dochter, en er was nog een ander kind bij mijn ex in huis, de dochter van zijn nieuwe vriendin. Dat meisje was een jaar of zes, en de jongens vertelden me dat ze naakt door het huis liep. Ik heb haar moeder gebeld om haar te verwittigen, maar ze schold me uit: ‘Jij bent gestoord, en ik zal ervoor zorgen dat je je kinderen nooit meer mag zien!’
»Na een paar weken heb ik ontdekt dat mijn ex onze oudste dochter nog steeds niet met rust liet. Ik had haar dagboekje gevonden, en daarin stond: ‘Mama zegt altijd dat ik eerlijk moet zijn, maar ik durf niet, want dan is papa boos.’ Als zijn vriendin naar haar werk was, schreef ze, riep hij haar in de badkamer, ook al had ze nog maar net een douche genomen. ‘’t Is om je haar te kammen,’ zei hij dan, maar in plaats daarvan wilde hij weer dat ze met zijn ding speelde.
»Ik denk dat hij ook met de jongens seksspelletjes heeft gespeeld, want nu haten ze hem hartsgrondig.»
Hevige Herinnering
HUMO Hebt u in hoger beroep gelijk gekregen?
ANNEMIE «Nee. Dat dagboek was pas na de zitting opgedoken. Volgens mijn advocaat konden we het nog indienen als bewijsmateriaal, maar hij heeft er niets mee gedaan. Resultaat: mijn ex werd onschuldig verklaard. Omdat hij een schadeclaim had ingediend, moest ik ook nog eens 5.000 euro ophoesten wegens laster en eerroof. Elke dag dat ik niet betaalde, kwam er 75 eurocent bij.
»Niet lang daarna werden mijn kinderen en ik op vraag van mijn ex aan een sociaal onderzoek onderworpen. Een maatschappelijk werker schreef in haar rapport dat mijn kinderen slordig gekleed waren en op school slechte punten kregen. Hun leerkrachten hebben daartegen geprotesteerd: volgens hen zagen mijn kinderen eruit om door een ringetje te halen en waren hun resultaten prima! Ik heb hun getuigenis aangetekend naar de rechtbank gestuurd, maar daar beweerden ze dat mijn enveloppe nooit was aangekomen. tja, mijn ex had niet alleen geld, maar ook macht. Mijn ervaring is: als je iemand van hogerhand kent, krijg je altijd gelijk. Voor ons was het een lijdensweg, een echte lijdensweg.»
HUMO Uw ex had nog steeds bezoekrecht voor jullie oudste kinderen.
ANNEMIE «Ja, maar ik heb ze niet meer meegegeven. De wet zegt dat ouders hun kinderen moeten beschermen, en dat heb ik ook gedaan.
»Rond Kerstmis van dat jaar heeft hij mijn jongste zoon op de speelplaats van de school proberen te ontvoeren. Ik heb een nieuwe advocaat in de arm genomen, en die raadde me aan om naar de jeugdrechtbank te stappen. Daar mogen kinderen boven de twaalf getuigen, en dat hebben mijn zonen gedaan. Er is ook iemand thuis met mijn meisjes komen praten, en ze hebben iemand naar de school gestuurd. De zaak is drie keer voorgekomen, waarna de rechter heeft beslist dat mijn ex de kinderen alleen nog in een bewaakte bezoekersruimte mocht zien. Hij was razend. ‘Mevrouw,’ zei hij tegen de rechter, ‘wilt u zeggen dat uw collega in Antwerpen een leugenaar is? Hij heeft me vijfduizend euro schadevergoeding toegekend.’ Ze antwoordde dat ze zich niet met Antwerpen bemoeide: ‘Maar weet één ding, meneer: gerechtigheid zal geschieden.’ Het was zo’n opluchting dat eindelijk iemand het dossier écht had gelezen en naar ons luisterde! De schadeclaim kon ze niet ongedaan maken, maar de kinderen waren veilig.»
HUMO Is uw ex komen opdagen voor het bezoek?
ANNEMIE «Ja, maar de kinderen wilden hem niet zien. Die eerste keer heb ik ze nog naar binnen gekregen, maar na afloop vertelden de psychologen me dat de kinderen samen hadden gespeeld en hun pa hadden genegeerd. De tweede keer werden ze hysterisch en wilden ze niet meer naar binnen. Je moet het drie keer proberen, maar het lukte gewoon niet: de meisjes klampten zich vast aan de vensterbank, de jongens bleven stug staan. ‘Ga maar naar huis, mevrouw,’ zei een begeleider. ‘We willen uw kinderen dit niet nog een keer aandoen.’»
HUMO En hebt u de schadevergoeding betaald?
ANNEMIE «Begin 2005 stuurde mijn ex een deurwaarder op me af. Hij keek door het raam en schreef op welke spullen ik en de kinderen hadden: de Playstation die mijn jongste zoon voor zijn eerste communie had gekregen, mijn auto die op de oprit stond... Ik was verzonken in een depressie, ik kwam met moeite rond – al mijn spaargeld was naar de advocaten en de rechtbank gegaan – en ik dacht: ‘Oké, kom dan maar alles halen.’ De verkoopdatum stond al vast, maar de deurwaarder is niet opgedaagd.
»Gelukkig heb ik daarna mijn huidige man leren kennen, hij heeft me enorm gesteund. Afgelopen lente heb ik mijn stoute schoenen aangetrokken en heb ik mijn ex in een brief gevraagd om eindelijk de indexering op de alimentatie te betalen – drie van mijn kinderen zitten intussen op de middelbare school en de kosten zijn hoog. Hij deed wat ik gevreesd had en stuurde prompt weer een deurwaarder voor de schadevergoeding, die tot meer dan zevenduizend euro was opgelopen. Ik liet me niet kennen – ik had nog liever dat ze mijn divan kwamen optakelen dan dat ik betaalde voor wat mijn ex onze kinderen had aangedaan – maar iemand die me dierbaar is heeft de rekening in alle stilte vereffend. Natuurlijk was ik dankbaar, maar ook verdrietig en opstandig.»
HUMO Hoe maken uw kinderen het?
ANNEMIE «De jongens voelen zich beter. Ik vroeg laatst of ze hun papa niet misten, maar nee, ze wilden hem nooit meer zien. Mijn twee meisjes durven niet alleen te slapen: hun bedden staan tegeneen en ze kruipen tegen elkaar aan. Sinds ze niet meer naar hun papa hoeven, hebben ze gelukkig minder nachtmerries. Een kinderpsychiater heeft me uitgelegd dat bij hun eerste seksuele contact de herinneringen des te heviger naar boven zullen komen. Jammer genoeg hebben mijn kinderen geen therapie gehad, ik heb er het geld niet voor. En dan te bedenken dat daders gratis begeleid worden!
»Mijn oudste dochter, die nu dertien is, wil op haar achttiende meteen een klacht tegen haar vader indienen. Als ze ooit een vriendje zal hebben, hoop ik dat hij heel geduldig met haar is. Laatst wilde ze met de fiets naar een vriendinnetje. Ik heb haar laten gaan, maar de angst dat mijn ex op een dag weer toeslaat, die gaat niet weg.»
Alle namen in dit artikel zijn gefingeerd. De moeders en de kinderen willen anoniem blijven.
Vertrouwenscentrum kindermishandeling: kindermishandeling.org
Child Focus, Europees centrum voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen
Kindermishandeling: info voor kinderen en jongeren
Website voor de familieleden van zedenplegers
undefined
