Een kind uit papa’s buik: ‘Mensen snappen niet hoeveel moeite mijn vriendin en ik hebben gedaan om zwanger te worden’

Sinds 2014 worden er steeds meer trans mannen zwanger, en dat kan best ongemakkelijk zijn, weet Jonah Lamers. ‘Iemand zei tegen me dat mijn kind alleen maar gepest zou worden.’

Hoe ga je aan je dochter uitleggen dat ze uit papa’s buik komt? Het is een vraag die Jonah Lamers (36) uit Eindhoven vaak krijgt tijdens zijn zwangerschap. Hij is een man, geboren met een vrouwenlichaam en een baarmoeder. Hij heeft zijn hele leven maar één ding zeker geweten: dat hij een kind wil. In 2017 wordt hij zwanger. Maar, zo vertelt hij later, een zwangere trans man zijn is niet makkelijk. ‘Iedereen, vreemden zelfs, bemoeiden zich met me.’

Sinds 2014 ziet de genderpoli van het Amsterdam UMC zo’n twee tot drie trans mannen per jaar die een kind willen dragen. Vaak beslissen trans mannen om een kind te krijgen voordat ze in transitie gaan, of ze stoppen tijdelijk met het nemen van hormonen. Van hen heeft 80 procent binnen zes maanden weer een menstruatiecyclus.

Vooral vrouwelijke positiekleding

De wereld is niet gewend aan zwangere mannen en er zeker niet op ingericht, blijkt uit een kwalitatief onderzoek van Norah van Mello, gynaecoloog van het genderteam van het Amsterdam UMC en haar collega’s. Ze interviewden vier zwangere mannen en een non-binair persoon en vroegen hen naar hun ervaringen. Sommige ondervraagden vinden het ingewikkeld dat er vooral vrouwelijke positiekleding te koop is, anderen voelen zich ongemakkelijk in een wachtkamer vol zwangere vrouwen.

Er zijn ook minder praktische obstakels, vertelt van Mello. Zwanger zijn wordt gezien als ultiem feminien. Dat idee zit ook in de gedachten van de trans mannen zelf. Ze hebben de sociale norm geïnternaliseerd. ‘Dat kan de genderdysforie versterken’, legt de gynaecoloog uit. ‘Mensen met genderdysforie hebben een gevoel van onvrede met het geslacht waarmee ze geboren en opgegroeid zijn. Wanneer je zwanger bent en je bent geen vrouw, word je geconfronteerd met iets waar je eigenlijk vanaf wil.’

Ook in de zorg ondervonden een paar zwangere trans mannen problemen: er werd bijvoorbeeld gevraagd of ze zich wel helemaal man voelden als ze een baby wilden baren.

‘Ze mogen niet over mijn vruchtbaarheid beslissen’

‘Dat overkwam mij’, zegt Lamers. Hij bezoekt in 2008 voor het eerst de genderpoli. Op dat moment is de Transgenderwet nog niet aangepast. Die wet verplichtte trans personen die op hun paspoort van geslacht wilden veranderen, dus van man naar vrouw of andersom, onvruchtbaar te zijn. Er is dan weinig bekend over zwangerschap en trans-zijn.

‘Dokters en verpleegkundigen reageerden verbaasd, lomp soms. Ze dachten dat ik niet echt trans was. En er was nog geen ervaring. Ze hadden het over eicellen invriezen en me dan opereren en mijn baarmoeder verwijderen, alsof ik een soort proefkonijn ben. Dat was voor mij een grens. Zij mogen niet over mijn vruchtbaarheid beslissen, dacht ik.’

Hij gaat zelf op onderzoek uit. ‘Ik las het boek van Thomas Beatie, een trans man uit de Verenigde Staten die zwanger is geweest. Op de cover staat een foto van hem, met buik. Het was een openbaring. Ik ontdekte dat er meer mensen waren met een wens als ik.’

Hij besluit te wachten met hormonen en wil zwanger worden van een donor, een vriend van hem en zijn vriendin. Makkelijk is het niet, ze krijgen met veel papierwerk te maken. Maar in 2017 is het zover: eindelijk in verwachting. De tweede keer dat hij de genderpoli belde was er veel meer begrip dan een kleine tien jaar ervoor.

Helaas is het in de buitenwereld wat ingewikkelder. ‘Er zei eens iemand tegen me dat mijn kind alleen maar gepest zou worden. En zo heb ik nog veel meer ervaringen gehad. Maar mensen snappen niet hoeveel moeite mijn vriendin en ik hebben gedaan om zwanger te worden.’

‘Mijn dochter vindt het normaal dat papa trans is’

Zijn dochter is nu vier. ‘Ze vindt het heel normaal dat papa trans is en dat er verschillende genders zijn. Laatst zei de juf tegen haar: kom op jongens. Toen hoorde ik haar roepen en meisjes! Ze was even stil, waarna ze zei: en non-binaire mensen! Het is fijn dat een kleuter al oog heeft voor uitsluiting.’

Toch heeft Lamers aan zijn dochter verteld dat ze in de klas beter niet kan zeggen dat ze uit zijn buik komt, hij is bang dat zijn dochter gepest wordt, dat ouders hun kinderen weghouden bij zijn dochter – dat ze voordat ze kan schrijven al met transfobie te maken krijgt. ‘Het was ingewikkeld. Ze snapte niet waarom dat niet kon. Maar ik wil niet dat ze in gevaar komt. Mensen kunnen heel boos worden als je niet aan de norm voldoet.’

(Trouw)