‘God, een anatomisch onderzoek’ probeert de Bijbel toegankelijk te maken, maar menig lezer zal verdrinken in de zondvloed aan verwijzingen

God, zegt Francesca Stavrakopoulou in haar cultuurgeschiedenis van het opperwezen, is samengesteld uit onderdelen van oudere goden, als een soort monster van Frankenstein. Geen van zijn daden blijkt origineel. God maakt de eerste mens uit klei? Twee Sumerische goden hebben het hem al voorgedaan. De hoogleraar aan de universiteit van Exeter, zelf een atheïste, bewijst dat de passages over God in zowel de Hebreeuwse als de christelijke Bijbel een samenraapsel zijn van mythes uit het Midden-Oosten. Nadat Jahwe in de 9de eeuw voor Christus als god dominant was geworden in de koninkrijkjes Israël en Juda, werd het Oude Testament in elkaar geflanst op basis van bestaande teksten. Stavrakopoulou laat zien hoe verhalen werden toegevoegd, geschrapt en geherinterpreteerd. De belangrijkste evolutie is dat, onder invloed van de Griekse filosofie, de metafysische God de lijfelijk aanwezige God verving. Zo werd ‘wandelen met God’ geherinterpreteerd als ‘met God in harmonie zijn’.

Stavrakopoulou doet haar best om de interessante maar ingewikkelde geschiedenis van de Bijbel toegankelijk te maken, onder meer met tal van afbeeldingen, maar menige lezer zal toch verdrinken in de zondvloed aan religieuze en culturele verwijzingen.