‘Het voorval’ treft je met de verwoestende kracht van een forse antitankraket

Een vrouw gaat naar het ziekenhuis om er het resultaat van haar aidstest te horen te krijgen. Die is negatief – opluchting alom – maar het bezoek herinnert haar aan het ‘voorval’ uit de titel: meer dan 35 jaar eerder, abortus was wettelijk nog niet toegelaten in Frankrijk, raakte ze ongewenst zwanger. Wat ze nu wil, is ‘in alle eerlijkheid de confrontatie aangaan met dat onvergetelijke voorval’. Annie Ernaux keert terug naar 1963, om een precies relaas van de feiten te geven, en om na te gaan tot welke ervaringen, gevoelens en gedachten de gebeurtenis aanleiding heeft gegeven. Zonder enige zweem van sentiment onderzoekt ze in het schrijven wat deze ‘dwars door het lichaam herleefde ervaring’ haar ‘heeft opgeleverd’. Juist door de koudbloedige, zakelijke blik op zichzelf en op haar herinneringen (ze wil ‘weerstand bieden tegen de lyriek van de woede of de pijn’) slaagt ze erin elke lezer, ook de mannelijke, op huiveringwekkende wijze te doen inzien wat voor een ingrijpende, levensveranderende ervaring een (afgebroken) zwangerschap is. Nog meer dan in ‘De jaren’ laat Ernaux zien dat goede literatuur zoveel meer vermag dan een pretentieus pamflet. ‘Het voorval’ is flinterdun (80 pagina’s) maar treft je met de verwoestende kracht van een forse antitankraket. Net als de verfilming, trouwens, waarover meer op pagina 136 van deze Humo.