In ‘Negen steden’ ontkracht Guido Snel mythes over de Balkan - een door West-Europeanen verzonnen achterbuurt

Sinds de oorlog in Oekraïne klinkt er scepsis over de plotselinge empathie met vluchtelingen. De welwillende opstelling van West-Europeanen nu zou contrasteren met onze houding tegenover de Syriërs. Een deel van de verklaringen zocht het in de gevoelde nabijheid – die Oekraïners waren ‘mensen zoals wij’. Zulke duiding gaat voorbij aan onze vooroordelen over de rest van ons eigen continent. In ‘Negen steden: Europa van Wenen naar Istanbul’ rekent de Nederlandse slavist Guido Snel af met alle clichés via ‘een cartografie van vriendschappen’, een reis langs mensen die hij privé en beroepsmatig voor en na de eeuwwisseling leerde kennen: een schrijver als Danilo Kis, een dramaturg als Dragan Klaic. Negen steden staan centraal in evenveel hoofdstukken: Wenen, Boedapest, Sarajevo, Srebrenica, Subotica, Novi Sad, Belgrado, Zagreb en Istanbul.

Snel lijkt te veronderstellen dat zijn lezers beschikken over de uitputtende kennis en ervaring die hij zelf heeft – namen en feiten kieperen over elkaar heen. Dat neemt niet weg dat ‘Negen steden’ fijne inzichten biedt. Snels boek is een oproep om weg te blijven bij versleten beelden en gemeenplaatsen als ‘poort naar’ of ‘kruispunt tussen’. Veel van de ellende in de afgelopen eeuwen begon tenslotte met de verkeerde woorden.