Knokke vecht tegen dure woontorens: ‘Je hebt hier ook gewone mensen nodig’

In Knokke-Heist voeren burgers een strijd tegen hoge torens – en breder tegen de verstrengeling tussen politiek en immosector. Was die er dan niet altijd? ‘Dit staat niet meer in verhouding met de normale mens.’

In Knokke, maar ook in Heist, is het op een doordeweekse dag makkelijker om een stielman op een stelling te vinden dan een geboren en getogen ziel. Yvette en Claudine, twee komische omaatjes die op een bankje hun steunsokken verversen, vormen de uitzondering. Tussen veel luster-de-keer-iereh-ventje’s door vertellen ze wat er aan de hand is in ‘hun’ Heist. ‘Wij mogen hier zeggen wat we willen, het heeft toch geen avance. Naar ons wordt niet meer geluisterd.’

Mochten hun mannen nog leven, ze zouden deze plek niet meer ‘verkennen’, zeggen ze. Lees: herkennen. Voor hun neus staat de Heldentoren, volop in aanbouw en met ruim 60 meter een reus in het straatbeeld. ‘Ik vind het niet per se lelijk, maar het past hier niet’, zegt Claudine, die heeft horen waaien dat er ‘veel voetballisten’ hun intrek zouden nemen.

S.O.S. Heist aan Zee

Ze zijn niet de enigen die de aanwas aan hoogbouw maar matig kunnen smaken. In Knokke is er buurtinitiatief ‘Stop de Torens’, dat het Plaza-project aan de dijk nabij Knokke le Zoute aan banden wil leggen. In Heist is er de groep ‘S.O.S. Heist aan Zee’ die zo’n 250 bezwaren verzamelde tegen een groot project met 117 appartementen nabij het station.

Dit laatste dossier krijgt een staartje binnen het bestuur. Enkele schepenen deden officieel melding van een mogelijke deontologische overtreding door eerste schepen Kris Demeyere (Gemeentebelangen), zo schrijft De Tijd. Demeyere zou volgens hen een bod gedaan hebben in naam van Ghelamco voor de grond, waardoor de uiteindelijke koper Ion zijn bod moest aanpassen. Demeyere legt zijn functies nu tijdelijk neer door de commotie.

Nog voor dat nieuws er kwam, had schepen van Milieu Antoine Geerinckx, sinds begin dit jaar in het bestuur, in verschillende media de verstrengeling tussen bouwpromotoren en politiek aangeklaagd. Daarbij trok hij ook openlijk de werkwijze van burgemeester Piet De Groote in twijfel. Saillant detail: het volledige bestuur bestaat uit de kartellijst Gemeentebelangen die door wijlen Leopold Lippens gedirigeerd werd. Het is hommeles binnen de partij.

Hoewel zowel Ghelamco, Demeyere als De Groote ontkennen dat er sprake is van enige inmenging, lijken de meeste inwoners een aanhanger van de ‘waar rook is, is vuur’-theorie. De schouders gaan omhoog, want de meesten zien er meteen ook de ironie van in. Wie was er ook alweer met Compagnie Het Zoute zowat de ultieme belichaming van de verstrengeling tussen vastgoed en politiek? Juist ja.

Lippens, erg geliefde graaf in dit mondaine oord, was tevens grondlegger van de zogenaamde Vista-nota die het pad heeft geëffend voor enkele ‘hogere gebouwen als herkenningspunten in de skyline’.

‘Maar hij reageerde wel altijd snel als de publieke opinie zich keerde, kijk maar naar de manier waarop de plannen voor het casino in Knokke uiteindelijk afgeblazen werden’, zegt Vincent Van Dessel, woordvoerder van ‘Stop de Torens’. Dat snelle schakelen gebeurt volgens hem nu niet. ‘Het is de ene schok na de andere die de eigenheid van Knokke-Heist aantast. De toren aan het station van Knokke, de toren aan het Albertplein, waar stopt het?’

Leefbaar

De lokale Kneistikrant noemt het ‘een strijd van David tegen Goliath, waarbij inwoners hun thuis beschermen tegen de dreigende ontwikkeling van hoogbouw’. David valt in deze context met een korrel zout te nemen: Van Dessel is namelijk CEO van de Brusselse Euronext-beurs.

Dat is misschien wel het meest opvallende aan het luide protest: twee actiegroepen, die wezenlijk van aard verschillen, geven elkaar de volle steun. Aan de ene kant de welgestelde bewoners van de villawijk in Het Zoute, die geen betonnen kolos aan de horizon willen die licht en zicht verandert – net zoals ze hier liever geen frigoboxtoeristen of ontblote bovenlijven zien. Aan de andere kant is er de gewone Heistenaar, die naast zicht op zee ook de betaalbaarheid van een woning wil garanderen.

Twee dijkwandelaars merken op: ‘Je hebt hier ook gewone mensen nodig om het leefbaar te houden, niet enkel de bcbg.’ Bon chic, bon genre. Caroline wijst naar haar twee kinderen in de bakfiets, in de schaduw van de Heldentoren. ‘Als ik zie hoeveel je hier in een zijstraatje al betaalt voor een rijhuis zonder garage, dan vrees ik dat er voor hen straks niets meer te rapen valt in Heist.’

Van Dessel vindt het alleszins niet slecht dat er binnen Gemeentebelangen een clash van visies komt. ‘Ontwikkelaars houden het hier levendig, maar de limiet van de hoogbouw is bereikt. Het is positief dat enkele jongere politici daar een andere kijk op tonen.’

Burgemeester De Groote verdedigt zich door te stellen dat alle lopende hoogbouwprojecten, zowel in aanvraag- als bouwfase, uit een voorgaande legislatuur dateren. Momenteel wordt gewerkt aan een nieuw Gemeentelijk Ruimtelijk Beleidsplan, waarbij de focus op het invullen van leegstaande sites zou liggen in plaats van op hoogbouw.

Een knipoog bij de bakker: ‘Het zijn bijna verkiezingen, hè.’ Alsof dit allemaal één uitgesponnen aflevering is van de HBO-reeks Succession, met Leopold Lippens als Logan Roy. De politieke opvolgers houden maar beter schoon schip, zegt een verkoopster van een chique boetiek in het Zoute: ‘Naar wat ik hoor van sommige klanten, is Nieuwpoort straks de nieuwe place to be.’

(DM)