‘Mannen moeten hun baard afdoen.’ Hier moet u op letten als u een FFP2-masker draagt

Door de oproep van experts vliegen FFP2-maskers momenteel de deur uit. Ze beschermen beter dan een chirurgisch masker. Maar toch zijn er enkele zaken om op te letten. ‘Mannen moeten hun baard afdoen’, zegt viroloog Steven Van Gucht.

Sinds het laatste Overlegcomité ziet Sven Martens van Pharmes de vraag voor FFP2-maskers “exponentieel” de hoogte ingaan. Zijn bedrijf levert maskers bij zo’n 3.000 apotheken en kan de bestellingen met moeite bijhouden. ‘Klanten bij wie we vrijdag geleverd hebben, zijn nu al nieuwe aan het bestellen’, zegt Martens. ‘Sommige apothekers zijn al door hun voorraad heen.’

Ook de apothekersbond ziet dezelfde tendens. Veel mensen grijpen naar het FFP2-masker om zich tegen omikron te beschermen. De run op de apotheken komt er na de aanbeveling van de GEMS-experts om het masker te dragen op het openbaar vervoer. Ook risicopatiënten zouden volgens de overheid een chirurgisch masker beter omruilen voor een FFP2-variant.

In sommige andere Europese landen zijn ze zelfs verplicht. In Duitsland, Oostenrijk en sinds kort ook in Tsjechië en Italië moet iedereen een FFP2-masker aansnoeren in openbare gebouwen, winkels en het openbaar vervoer. Wie op skireis vertrekt, doet er dus goed aan om een paar FFP2's in de koffers mee te nemen.

In eigen land verplichten universiteiten hun studenten nu om met een FFP2-masker op naar het (mondeling) examen te gaan.

Eén op duizend

Ook in gesloten ruimtes gaan die maskers infecties tegen, dat bleek nog uit een onderzoek van het Duitse Max Planck Instituut. Zonder maskers is het virus binnen de twintig minuten van de ene persoon in de kamer overgezet op de andere. Als beiden een chirurgisch mondmasker op hebben, dan daalt die kans naar zo’n tien procent. Maar als ze alle twee een FFP2-masker correct hebben opgezet, is de kans op besmetting erg klein. Zelfs als ze dicht bij elkaar staan, bedraagt de kans maar één op 1.000. Ook als het masker niet perfect op het gezicht staat, is de kans nog maar vier op 1.000. ‘Nu er door omikron zoveel virus circuleert, is een FFP2-masker geen slechte investering’, zegt professor Infectieziekten Steven Callens (UZ Gent).

Zoals bekend, reist het virus dus mee op druppels die mensen uitademen. In vergelijking met een chirurgisch masker houdt een FFP2-maskers die druppels beter tegen. Een chirurgisch masker beschermt anderen vooral tegen jouw druppels, maar laat hun druppels toch binnenkomen. Een FFP2-masker sluit alles af, zodat je zelf ook beschermd bent.

FFP2's kunnen die bescherming bieden omdat ze beter aansluiten op het gezicht, maar ook omdat ze uit meerdere lagen bestaan, doorgaans vier à vijf. ‘Meestal zijn de maskers gemaakt van polyester of polypropeen’, zegt textielingenieur Lieva Van Langenhove (UGent). ‘Maar niet alleen de materiaalkeuze speelt een rol. De maskers komen tot hun hoge filtratie, omdat de vezels erg fijn zijn. Hoe fijner de vezels, hoe meer kleine deeltjes ze kunnen tegenhouden.”’

Boven de FFP2 bestaat zelfs nog een veiligere categorie: de FFP3. Die maskers worden onder meer gebruikt op covid-afdelingen in de ziekenhuizen. FFP2-maskers vangen 94 procent van de deeltjes op, FFP3-maskers maar liefst 99,95 procent. Als u echt veilig wil zijn, weet u dus wat te kopen.

Wie een FFP2-masker wil dragen, moet volgens viroloog Steven Van Gucht op enkele zaken letten. Check bijvoorbeeld of het masker een CE-label heeft, dat de kwaliteit garandeert. En koop zeker geen masker in een doe-het-zelfzaak met een uitlaatventiel. ‘Dan laat je de lucht die je zelf uitademt ongefilterd naar buiten’, zegt Van Gucht. ‘Zelfs met een masker kan je dan nog mensen besmetten.’

De volgende tip is ook op de viroloog van toepassing, zo geeft hij aan. Het masker moet perfect passen op de vorm van het gezicht. ‘Mannen moeten ook hun baard scheren als ze het masker opzetten’, zegt Van Gucht. ‘Anders krijg je langs de baard toch nog gaatjes.’

Er zijn nog enkele zaken om rekening mee te houden: je kan het masker maar één, maximaal twee dagen dragen. Als het vochtig weer is buiten wordt het masker vrij snel nat. “Dan gaan ze ook iets minder beschermen", zegt Van Langenhove. ‘Denk er aan dat de maskers in labo’s getest zijn onder ideale omstandigheden: twintig graden en een luchtvochtigheid van 65 procent.’

Verplichting

Vanuit de overheid de maskers verplichten vindt Van Gucht een brug te ver. De prijs van de maskers kan bij sommige mensen al doorwegen. Gemiddeld kosten FFP2-maskers bij de apotheker één à twee euro per stuk. Chirurgische maskers zijn bij de apotheker gemiddeld te vinden voor 20 cent. Ook degelijke stoffen maskers zijn volgens Van Gucht nog steeds geschikt voor de job.

Epidemiologisch bekeken zou een FFP2-verplichting niet zoveel uitmaken. Uit Nederlands onderzoek blijkt dat de meeste besmettingen in de privésfeer plaatsvinden. Thuis, bij familie of vrienden, waar toch niemand een masker op heeft. Dan heeft een verplichting in het openbaar weinig zin.

‘Veel vooruitgang zouden we er niet mee boeken’, zegt Van Gucht. ‘Gewone maskers hebben nog steeds een goede werking tegen het virus als iedereen ze correct draagt. Als je ze verplicht, gaan meer mensen een FFP2-masker kopen. Maar als velen hun mondmasker nu al niet goed opzetten, gaan ze dat met een FFP2-masker zeker niet doen.’

(DM)