Massadonor Jonathan mag na 550 kinderen zijn sperma niet meer verspreiden: ‘Mijn aanpak was een geheel nieuw concept’

De Nederlandse spermadonor Jonathan M. wordt verboden zaad te doneren aan nieuwe wensouders. Doet hij dat toch, dan krijgt hij een dwangsom van 100.000 euro per keer. Ook mag hij niet actief communiceren naar wensouders dat hij als spermadonor beschikbaar is en mag hij geen advertenties op internet plaatsen. Dat heeft de rechtbank in Den Haag beslist.

Jonathan M. (41), die al zeker 550 donorkinderen heeft verwekt, moet stoppen met het verstrekken van zijn sperma. Stichting Donorkind zegt dat zijn massadonatie gevaarlijk is voor het mentale welzijn en de gezondheid van donorkinderen. De stichting eiste samen met een van de moeders in een kort geding een verbod.

De Haagse donor moet van de rechtbank binnen zeven dagen schriftelijk laten weten of hij aan meer klinieken heeft gedoneerd, behalve de elf in Nederland waar hij verbannen is en de Deense spermabank Cryos. Ook daar staat een dwangsom op.

Jonathan heeft zijn zaad tegen de regels in gedoneerd aan zeker dertien klinieken in binnen- en buitenland. Ook bood hij zijn sperma aan via ontmoetingsplatforms en sociale media aan andere wensouders, waaronder ook in België. Hij verwekte daarmee honderden kinderen wereldwijd, ondanks dat hij in Nederland al 2017 op de zwarte lijst van klinieken staat. Volgens de richtlijnen mag per een donor maximaal 25 donorkinderen hebben of 12 gezinnen helpen om inteelt, incest en psychische problemen bij de kinderen te voorkomen.

Hoewel Jonathan tijdens het kort geding beloofde niet meer actief nieuwe wensouders te benaderen, legt de rechtbank hem toch een verbod op, ‘gelet op de onwaarheden die hij eerder veelvuldig heeft geuit in verband met zijn donorschap'.

Stichting Donorkind spreekt van een ‘uniek vonnis. “Wij zijn blij dat de rechter uitspreekt dat het hebben van ontelbaar veel halfbroers en -zussen geen goed idee is‘’, aldus de stichting in reactie. “Misschien dat minister Ernst Kuipers nu wel bereid is om energie te steken in een centraal register voor alle donoren, via klinieken en privé, binnen en buiten Nederland.’’

Sociaal experiment

Spermadonor Jonathan noemde zijn aanpak in de rechtszaal ‘een geheel nieuw concept’. Kinderen kunnen hem en elkaar allemaal leren kennen, verklaarde hij. De moeders voelen zich door zijn opmerking onderdeel van ‘een raar sociaal experiment’, waar nu meteen een einde aan moet komen.

Jonathan erkent dat hij wensouders heeft voorgelogen over de aantallen donorkinderen, maar hij ziet geen gevaar voor de gezondheid en het psychisch welzijn van de donorkinderen. De advocaat van Jonathan wees er tijdens de zitting op dat een mens zelf beschikking heeft over zijn lichaam. De mens heeft het recht om leven te creëren, zo klonk het. Een verbod eisen kan dus niet, is de redenatie.

Hoewel Jonathan beweert dat hij al sinds 2019 niet meer doneert, blijken meerdere vrouwen nu zwanger te zijn van hem of de afgelopen vier jaar nog met hem in zee te zijn gegaan, zoals de Lucie Brugge uit het Zeeuwse IJzendijke.

België

Inmiddels is gebleken dat Jonathan ook in België een kind heeft verwekt bij een moeder die hem via internet vond. Ook zijn er vermoedens dat Belgische ziekenhuizen gebruik hebben gemaakt van zijn sperma. Dat meldt de Belgische stichting Donorkinderen. Zorgminister Frank Vandenbroucke laat onderzoeken hoeveel baby's Jonathan in België heeft verwekt.

Moeder Ines (gefingeerde naam) kwam in 2017 via een site met Jonathan in contact. “Het verlangen naar een kind was groot, maar ik had geen partner’’, vertelt ze. “Daarnaast begon mijn biologische klok steeds harder te tikken. Ik heb heel hard nagedacht over hoe mijn kinderwens alsnog te kunnen vervullen.’’

In het belang van de toekomst van haar kind wilde ze geen anonieme donor. Daarom zocht ze online. ,,Hij leek gezond, was sympathiek, vertelde dat hij het uit altruïstische overwegingen deed. Hij stond open voor contact met het kind mocht die behoefte er zijn en gaf tevens te kennen dat hij zich zou beperken in het aantal kinderen’’, vertelt Ines.

In 2018 kreeg ze zo een dochter. Toen ze drie jaar later een artikel in The New York Times las, kwam ze achter de praktijken van haar donor Jonathan. “De grond onder mijn voeten zakte weg. De roze wolk waar ik tot dan op had vertoefd werd instant een grote onheilspellende donderwolk. Ik werd overspoeld met gevoelens van ongeloof, verdriet, wanhoop, boosheid maar ook met schuldgevoel.‘’

Ines maakt zich zorgen om de impact op haar dochter en de andere honderden donorkinderen. Ze is boos dat hij al sinds 2017 in Nederland op de zwarte lijst stond, maar in het buitenland nog gewoon kon doneren. De stichting Donorkinderen stelt dat de Belgische overheid toen heeft nagelaten onderzoek te starten.

Dolle stier

Jonathan verwekte mogelijk kinderen in landen over de hele wereld. Zo heeft hij behalve in België ook zeker kinderen in Oostenrijk en Australië. De Haagse massadonor zegt dat hij zelf uit een groot gezin komt en dat anderen ook gunt. Hij wil zelf ook een gezin, maar een relatie liep stuk omdat hij zoveel doneerde. “Ik was veel weg”. Jonathan M. vindt dat hij ten onrechte wordt aangehaald als ‘een dolle stier met voortplantingsdrang’.

(AD)