Met ‘Iconen’ schreef Erik Vlaminck een ijzersterk j’accuse, vol zwarte humor, ingehouden woede en doorvoeld medeleven over de staat van de psychiatrie

Halfweg de jaren 70 was Erik Vlaminck opvoeder in een psychiatrische instelling. In die tijd waren dat nog echte vergeetputten, gerund door ongeschoolde broeders. De wantoestanden die hij er meemaakte, zouden hem niet meer loslaten. In ‘Het schismatieke schrijven’ (2005), het sluitstuk van Vlamincks autobiografische familiecyclus, blikte de auteur terug op die duistere periode en stelde hij dat hij schrijver wilde worden precies om de heikele staat van de psychiatrie aan te klagen. Met ‘Iconen’ heeft hij bijna een halve eeuw na datum zijn traumaboek geschreven. Het beeld dat Vlaminck van de toenmalige zorgverlening ophangt, is onthutsend. De verteller is ‘broeder econoom’ Medard, ‘een trichard’ die giften verdonkeremaant en voortdurend ‘met dubbel krijt’ schrijft. Met zijn perfide winsten legt hij een verzameling iconen aan. In zondagse litanieën biecht hij zijn ‘onverkwikkelijke tribulaties’ op aan zijn dementerende moeder. Medard zwaait de plak in het centrum, waar machtsmisbruik en corruptie welig tieren. Iedereen die hem dwarsboomt, moet eraan geloven, onder wie ‘het langharig sujet’ Erik Vlaminck, die een dossier samenstelt voor ‘het schandaalblad Humo’. In zijn gepatenteerd, sappig volksidioom heeft Vlaminck een ijzersterk j’accuse geschreven, vol zwarte humor, ingehouden woede en doorvoeld medeleven.