‘Taal van de waarheid’, een bundeling verzamelde essays, is door de recente aanslag op Salman Rushdie urgenter dan ooit

Na de aanslag op zijn leven lees je de essays van Salman Rushdie in de bundel ‘Taal van de waarheid’ toch anders. Veel teksten heeft hij geschreven als voorzitter van de Amerikaanse afdeling van PEN, een organisatie die zich inzet voor de vrijheid van schrijvers en waar Rushdie veel aan had na de fatwa. De relevantie van deze teksten is na de recente aanslag des te groter.

‘Grote kunst wordt nooit gemaakt in het veilige midden, maar altijd op het randje,’ schrijft hij. ‘Originaliteit is gevaarlijk, stelt vragen, haalt veronderstellingen onderuit, zet ethische normen op losse schroeven, heeft geen respect voor heilige koeien.’ Hij trekt fel van leer tegen onder meer het verminkte politieke discours in tijden van fake news, waarvan ‘zijn’ drie landen doordesemd zijn geraakt: zijn geboorteland India, bekrompen onder premier Modi; het Groot-Brittannië waar hij studeerde en schrijver werd, dat zich in de Brexit stortte; en het Trumpistan waartoe zijn zelfverkozen Amerika was verworden.

Behalve de wereld portretteert de wervelwindschrijver ook zichzelf, veelzijdiger zelfs dan in zijn autobiografische roman ‘Joseph Anton’. ‘Hoe zou je willen sterven?’ luidt een vraag uit de vragenlijst van Proust die Rushdie op het einde invult. Zijn antwoord: ‘Liever niet.’ Liever niet, inderdaad, en in ieder geval liever niet zo.