Waarom Colruyt forse klappen krijgt. ‘De goedkoopste zijn, wordt steeds lastiger’

Een bikkelharde concurrentie, stijgende grondstofprijzen en consumenten die het laten afweten doen Colruyt pijn. De supermarktgroep verliest zijn status van goedehuisvaderaandeel en moet alle zeilen bijzetten om zijn politiek van de laagste prijzen te garanderen.

Een blik op de beurskoers zegt genoeg. Het aandeel van de groep Colruyt kreeg deze week een forse tik te verwerken. De koers zakte naar zijn laagste peil in zowat zeven jaar. Een half miljard aan beurswaarde ging in rook op. Wat is er aan de hand met het goedehuisvaderaandeel van weleer? “Colruyt is een gezond bedrijf, maar heeft enkele structurele uitdagingen”, analyseert Gino Van Ossel. De professor retail aan de Vlerick School stelt dat wat nu gebeurt eigenlijk al een tijdje in de sterren stond geschreven. “De evoluties in de retailsector maken dat Colruyt, meer dan andere retailers, in de gaten wordt gehouden. Omdat de corebusiness van de groep, de goedkoopste zijn, steeds meer onder druk komt te staan. Vergis u niet, Colruyt weet dat zelf als geen ander. Maar een snel antwoord bieden op dat vraagstuk is nog iets anders.”

De supermarkten van Colruyt zijn sinds jaar en dag de vaandeldragers van de hele groep, die onder meer nog winkelmerken als Dreamland, Dreambaby en Bike Republic, kledingwinkelketen ZEB, fitnessketen JIMS en een belang in de online apotheekspecialist Newpharma omvat. “Colruyt kijkt dus gericht naar de toekomst, en dat is volgens mij de juiste strategie. Alleen kunnen die andere activiteiten niet de mindere resultaten van de supermarkten compenseren”, zegt Van Ossel.

Anders dan de andere retailers is Colruyt vandaag een Belgisch verhaal. En dat verhaal loopt op zijn limieten. “De expansie van het aantal winkels is quasi ten einde, je kan niet blijven winkels openen. Dus stopt de groei.” 2020 was voor alle supermarkten een boerenjaar, dankzij corona. Waar de eerste coronapaniek in 2020 leidde tot extra verkoop, staan met de versoepeling van maatregelen de volumes in voedingswinkels nu onder druk. De omzet daalde bijvoorbeeld met 4,9 procent. “Dat de omzetcijfers in 2021 een terugval zouden kennen was voor niemand een verrassing”, zegt Gino Van Ossel. “Alleen legde corona een aantal structurele problemen bloot.”

Tijdens de coronacrisis had de groep marktaandeel verloren, omdat consumenten vaker naar buurtwinkels trokken. En daar heeft Colruyt er verhoudingsgewijs minder van dan de concurrentie. “De veranderende demografie is iets wat Colruyt hard voelt. Zowat een derde van de bevolking is hun klassieke doelgroep: koppels met kinderen. Maar de snelle evolutie zit in de vergrijzing en singles, die andere behoeftes hebben.” Die groeiende doelgroep shopt lokaler, koopt meer takeaway of bestelt bij HelloFresh. Andere retailers als Delhaize of Carrefour hebben daarop gereageerd met meer lokale zelfstandige franchisenemers, die ook open zijn op zondag bijvoorbeeld.

Maar het moeilijkste verhaal voor Colruyt is de komst van concurrenten als Albert Heijn en Jumbo. “Toen Albert Heijn nog maar tien winkels had, kon Colruyt makkelijk reageren door lokaal de prijzen aan te passen. Nu zij een quasi landelijke dekking hebben lukt dat niet meer. Colruyt moet volgen met de agressieve promopolitiek van Albert Heijn dat overigens goedkoper inkoopt in Nederland. Daardoor snijdt Colruyt in zijn eigen marges, wat de winstdaling verklaart.” In de eerste jaarhelft van zijn gebroken boekjaar kreeg de nettowinst van de hele groep een tik: -34,2 procent tot 162 miljoen euro.

De fundamentele vraag is: waar moet Colruyt naartoe? “Dat geldt voor de hele sector”, zegt Van Ossel. “Maar omdat Colruyt aangevallen wordt op zijn prijzenpolitiek resoneert die vraag net iets harder. Op het hoofdkantoor is het hele management de voorbije tien jaar vernieuwd, dus is men volop bezig met de toekomst.” Of het tijd is voor een wissel aan de top? Jef Colruyt (63) zit aan het roer sinds 1994 en liet eerder al verstaan dat hij niet vastgegroeid is aan zijn stoel. Gino Van Ossel: “Ik ben ervan overtuigd dat Jef Colruyt in staat is om de transitie te trekken. En druk van de beurs is er eigenlijk niet. De stichtende familie Colruyt heeft nog steeds de meerderheid in handen.”

(DM)