Wie is wie in Qatar-gate? Een overzicht van het corruptieschandaal in het Europese parlement

Het Europese Parlement is sinds een week in de ban van Qatar-gate. Er wordt vermoed dat landen als Qatar en Marokko de Europese besluitvorming probeerden af te kopen. Wie werd betrapt met zakken vol geld, welke rol spelen de twee Belgen en wie is de echte ‘spin in het web’?

Qatar-gate is het onderzoek naar corruptie, witwassen en criminele organisatie in het hart van de Europese instellingen. Tot nu toe is al 1,5 miljoen euro aan cash in beslag genomen.

Er zijn twintig huiszoekingen verricht, voornamelijk in België, maar ook in Italië. Tien daarvan vonden plaats in de kantoren van medewerkers van het Europese Parlement, meestal van socialistische signatuur. Dit is een overzicht van de hoofdrolspelers. Met als ontbrekend puzzelstukje: wie trekt aan de touwtjes vanuit Qatar?

Nog even vooraf: op dit moment zijn er vier verdachten. Voor hen geldt evenwel het vermoeden van onschuld, net zoals voor de andere betrokkenen.

Pier Antonio Panzeri

De 67-jarige spin in het web. In zijn woning in Brussel trof de politie 600.000 euro aan cash geld aan. Een onderzoek van de Staatsveiligheid had voordien al aangetoond dat hij een dergelijk grote som in huis had. Bij een huiszoeking in zijn woning in Italië werd nog eens 17.000 euro aangetroffen.

De Italiaan is een voormalig Europarlementslid voor de socialistische fractie S&D. Tot 2019 was hij voorzitter van de mensenrechtencommissie DROI in het Europese Parlement, waarna de Belgische Marie Arena hem opvolgde. Panzeri onderhoudt een diepe vriendschap met de Waalse politica.

Na zijn politieke carrière richtte hij de ngo Fight Impunity op, die rapporten over straffeloosheid uitbrengt. Arena verwees naar het werk van die ngo in de DROI-commissie. Vermoedelijk gebruikt Panzeri de ngo als een dekmantel voor omkoping en beïnvloeding van het Europese Parlement. Op woensdag besliste de raadkamer dat hij in voorlopige hechtenis blijft.

Francesco Giorgi

Deze 35-jarige Italiaan is de parlementaire medewerker van Italiaans Europarlementslid Andrea Cozzolino. Cozzolino maakt deel uit van de parlementaire commissie van relaties met de Maghreb-landen. Niet onbelangrijk aangezien het gerechtelijke onderzoek niet enkel omkoping uit Qatar, maar ook uit Marokko betreft.

Eerder was Giorgi jarenlang de assistent van Panzeri, toen die nog functies in het Europese Parlement opnam. Giorgi wordt beschouwd als een van de centrale figuren in het omkoopschandaal. Zijn carrière lang focust hij in het Europese Parlement op mensenrechten en sinds 2019 is hij als adviseur een van de drijvende krachten bij Panzeri’s ngo Fight Impunity.

Giorgi is getrouwd met het Europese Parlementslid Eva Kaili. Omdat zij beschermd was door parlementaire onschendbaarheid richtten de speurders hun pijlen aanvankelijk vooral op Giorgi en konden ze niet zomaar de woning doorzoeken.

In de vroege ochtend van vrijdag 9 november stond de politie te wachten voor de woonst tot Giorgi uit de parking reed. Zo konden ze zijn gsm in beslag nemen voor hij iets kon wissen. Ook hij moet in voorlopige hechtenis blijven.

Eva Kaili

Deze voormalige televisiejournaliste van 44 jaar zit momenteel vast in de gevangenis van Haren. Op haar vraag is de beslissing over haar hechtenis uitgesteld tot volgende week. Ze was lid van de Griekse socialistische partij PASOK en zetelde in het Europese Parlement in de S&D-fractie tot deze corruptiezaak aan het licht kwam.

Ze was een van de veertien vicevoorzitters van het parlement en die functie is haar nu ontnomen. Kaili’s stemgedrag in het parlement deed eerder al vragen oproepen in haar Griekse partij. Zo stemde ze tegen een resolutie die het afluisteren van de Griekse PASOK-leden door de Griekse regering afkeurde.

Ze ging nogmaals tegen de partijwil in bij de stemming over een nieuwe secretaris-generaal voor het Europese Parlement, de hoogste administratieve functie. Kaili stemde voor Chiocchetti, die het afgelopen jaar twee keer een ontmoeting had met Qatarese autoriteiten. Ze stemde ook over een wetgevende tekst die visarestricties opheft voor Qatar, terwijl ze zelf niet in die specifieke commissie zetelt.

In het Brusselse appartement dat Kaili deelt met Francesco Giorgi vonden de speurders 150.000 euro cash. Kaili was toen nog beschermd door haar parlementaire immuniteit, maar die werd opgeheven nadat de politie haar vader op heterdaad kon betrappen. Die was namelijk onderweg met een rolkoffer vol 50 euro-biljetten, in totaal ongeveer 700.000 euro.

N.F.

De vierde verdachte die de onderzoeksrechter liet aanhouden is de mensenrechtenlobbyist N.F. De raadkamer houdt hem in voorlopig hechtenis, al mag hij de gevangenis verlaten met een enkelband.

De Italiaan had aanvankelijk een academische carrière aan Italiaanse en Engelse universiteiten, maar stond intussen aan het hoofd van de ngo No Peace Without Justice. Die organisatie is net als de ngo van hoofdverdachte Panzeri gevestigd in de Hertogstraat 41 in Brussel. Beide ngo’s werken soms samen aan rapporten voor het Europese Parlement. N.F. zou Qatar recent hebben bezocht.

Marc Tarabella

Een dag na de start van de operatie kreeg ook de Belgische PS-Europarlementariër Marc Tarabella (59) bezoek van het gerecht in zijn woning in het Luikse. Omdat hij beschermd was door immuniteit moest dat gebeuren in het bijzijn van de parlementsvoorzitter. Roberta Metsola moest daarvoor speciaal vanuit Malta overvliegen, waardoor de speurders moesten wachten.

Het gerecht nam Tarabella’s computer en gsm in beslag, maar hij werd zelf niet aangehouden. Tarabella stond aanvankelijk bekend als criticaster van Qatar, maar de laatste tijd had hij openlijk lof voor de Golfstaat. De PS besloot om Tarabella te schorsen.

Het gerecht onderzocht ook het kantoor van een voormalige medewerker van Tarabella die nauw samenwerkte met Pier Antonio Panzeri. Tarabella deelde die medewerker een tijdlang met zijn partijgenote Marie Arena.

Marie Arena

De 46-jarige Marie Arena, ex-minister voor de PS, is voorzitter van de mensenrechtencommissie DROI in het Europese Parlement. Die functie moet ze tijdelijk neerleggen tijdens het onderzoek. Ze is goed bevriend met hoofdverdachte Panzeri en een parlementair medewerker van haar werkte ook af en toe voor Panzeri’s ngo Fight Impunity. Arena bracht de ngo wel eens ter sprake in het parlement.

Panzeri’s echtgenote M.C.

In Italië heeft justitie ook een huiszoeking uitgevoerd in de privéwoning van Pier Antonio Panzeri in de buurt van Bergamo. Volgende week beslist een rechtbank daar over de overlevering van Panzeri’s echtgenote en dochter naar ons land. Het Belgische gerecht heeft dat gevraagd omdat de speurders vermoeden dat zij niet enkel op de hoogte waren van Panzeri’s schimmige zaken, maar er actief aan meewerkten.

Zo zou de 67-jarige echtgenote M.C. haar man hebben aangeraden een bankrekening in België te openen voor zijn ‘combines’. Uit telefoontaps blijkt dat dochter S. Panzeri (38) het had over ‘giften’ die haar ten goede kwamen.

‘Het koppel Panzeri en C. gebruikte de kredietkaart van een derde persoon die ze de ‘Reus’ noemen’, zo staat in het overleveringsverzoek van België aan Italië.

Abderrahim Atmoun

De 67-jarige Abderrahim Atmoun is de Marokkaanse ambassadeur in Polen. Hij heeft een lange band met Pier Antonio Panzeri. Atmoun deelde met Panzeri een tijdlang het voorzitterschap van een parlementaire uitwisselingscommissie EU-Marokko.

Panzeri kreeg wel eens publiekelijk lof van Atmoun voor een rapport van het Europese Parlement over mensenrechten in Marokko. Omgekeerd praat Panzeri respectvol over de ambassadeur in de Marokkaanse pers. Op Facebook noemt Atmoun hem zelfs ‘zijn vriend’. Panzeri ging geregeld naar Marokko, in 2013 was dat in het gezelschap van Tarabella.

Het gerecht vermoedt dat Atmoun weleens de ‘Reus’ zou kunnen zijn.

Qatari

Dit is nog een groot vraagteken. Op de beïnvloeding vanuit Marokko plakt een naam: die van de ambassadeur in Polen. Wie daarentegen vanuit Qatar lobbyisten of politici zou hebben omgekocht blijft momenteel een raadsel. Met het geld dat de speurders intussen in beslag namen, proberen ze de herkomst van de biljetten te achterhalen.

Qatar ontkent formeel alle beschuldigingen, maar dat doen alle betrokkenen op dit moment.

(DM)