sparen maakt rijkt
Zo spaar je in enkele jaren 100.000 euro: ‘Je inkomen hoeft helemaal niet hoog te zijn’
Van geen spaargeld naar honderdduizend euro: de Nederlandse journalist en podcastmaker Vincent Kouters (41) kreeg het voor elkaar. Zijn geheim? Luxe vaarwel zeggen, alle bijbaantjes aannemen en vooruit: een beetje erfenis.
Jarenlang gaf Vincent Kouters alles uit wat op zijn bankrekening verscheen. Maar ineens lag zijn werk stil tijdens corona. Als freelance theaterjournalist zat Kouters thuis. Zonder inkomen, zonder verzekering, zonder spaargeld. Het was een wake-upcall: hij moest nodig zijn financiën op orde krijgen. Hij legde de lat meteen hoog voor zichzelf: 100.000 euro moest er bij elkaar geschraapt, en dan ook nog in een hoog tempo.
Het lukte. Kouters spaarde 80 procent van het fikse bedrag. De rest kwam tot stand door beleggen en wat geld van een erfenis. Een snelle rekensom leert dat je voor die 80.000 euro maandelijks 1.300 euro aan de kant moet zetten. Klinkt onmogelijk? Volgens de superspaarder is het prima te doen met een modaal inkomen.
Niet alleen leerde de freelancer beter omgaan met geld, ook spaarde hij meer vrijheid. Geld op de bank geeft je opties, zegt hij. Om bepaalde werkopdrachten niet aan te nemen, een sabbatical te nemen, om meer thuis te zijn bij de kinderen. ‘Bij veel mensen ligt de nadruk op het in stand houden van een levensstijl. Er bestaat zoiets als leefstijlinflatie: mensen hebben de neiging meer uit te geven als hun inkomen omhooggaat’, zegt Vincent Kouters.
Wat we volgens de journalist vaak vergeten, is dat we ook meer kunnen verdienen voor meer vrije tijd en keuzevrijheid. ‘Mijn enige optie als het fout ging was vroeger: meer verdienen, meer uitgeven. Nu heb ik een foutmarge ingebouwd: stel, als dingen nu of later niet zo lopen als verwacht, dan heb ik nog altijd mogelijkheden.’
- Vincent Kouters, gefeliciteerd met het behalen van uw doel. Hoe voelt dat bedrag op uw rekening?
VINCENT KOUTERS «Dank. Het voelt raar. Toen ik vijf jaar geleden startte, had ik niets. Het begon met 6.000 euro die ik kreeg van een oma die overleed. Dat vond ik toen ontzettend veel geld, ik wilde het niet zomaar verkwanselen. Al langer liep ik met het idee rond dat ik beter moest gaan sparen. Als freelancer heb ik geen pensioen, en krijg ik niets als ik ziek word of arbeidsongeschikt raak. En daar had ik niets voor geregeld. Dus dat was in eerste instantie mijn plan: beter met geld leren omgaan. Na een tijdje kwam pas het idee: ik moet hier 100.000 euro van zien te maken.
»Ik heb mezelf allerlei gewoonten aangeleerd om beter te sparen. Hoe? Door geld dat ik bespaarde te sparen en niet uit te geven aan iets anders. Dan heeft het geen nut. Ik had allerlei spaarpotjes. Op den duur ging ik ook beleggen. Qua rendement leverde dat op korte termijn niet zoveel op, maar het zorgt er wel voor dat je geld weer iets vaster staat zodat je het moeilijker uitgeeft. Toen is het gelukt. Wonderbaarlijk. Ik vind het zelf ook nog steeds gek hoor.»
- U hebt als freelancejournalist 100.000 euro gespaard met ‘bescheiden inkomsten’. U stelt dat je ook met een klein budget prima een vermogen kunt opbouwen. Maar dit is voor veel mensen toch onhaalbaar?
KOUTERS «Ja, het is niet voor iedereen haalbaar, absoluut niet. Ik krijg die vraag vaker en kan er geen eenduidig antwoord op geven, omdat ieders financiële situatie anders is. Het ligt aan je inkomen en omstandigheden. Maar toch denk ik dat je inkomen helemaal niet zo hoog hoeft te zijn om dit te doen, modaal lijkt me genoeg. Wat is dat in Nederland? Zo’n 3.000 euro netto per maand. Dat zou betekenen dat je de helft van je inkomen moet sparen. Dat is extreem veel ja.»
- Het gemiddelde inkomen in Vlaanderen is 21.078 euro netto per jaar. Dat moet bijna in zijn geheel gespaard worden om aan 100.000 euro te komen in vijf jaar.
KOUTERS «Het hangt ook af van andere aspecten. Heb je bijvoorbeeld een partner die werkt? Ik wel. Onze financiën zijn gescheiden maar we betalen wel samen ons huis. Mijn woonlasten zijn nu lager dan als ik alleen zou zijn, dat scheelt enorm. We kochten tien jaar geleden een vrij bescheiden appartement. Als je nu een huis koopt, zijn de maandlasten veel hoger. Dat helpt allemaal mee. Aan de andere kant: we hebben twee jonge kinderen, die kosten ook geld en ik wil niet besparen op mijn kinderen. We wonen in Amsterdam, dat is ook duurder dan andere plekken.
»Deze optelsom is voor iedereen anders. Maar het gaat niet alleen om inkomen, is mijn punt. Met een minimuminkomen is het niet te doen om 1.300 euro per maand te sparen. Mij lukte dat in het begin ook zeker niet. Door de jaren heen zijn mijn inkomsten gestegen. Mijn inkomen is van lager dan modaal naar hoger dan modaal gegaan in vijf jaar. Ik heb veel bespaard, maar ben ook meer gaan werken. Zo ben ik meer klusjes gaan doen, een dag werken bij het stembureau tijdens verkiezingen bijvoorbeeld. Dit versterkt elkaar allemaal, het groeit samen op.»
- Van 6.000 naar 100.000 euro is een enorme stap. Dacht u niet: laat ik het verdubbelen?
KOUTERS «Ja, daar begon het ook mee, dat bedrag in stapjes uitbouwen. Het idee van 100.000 euro is ontstaan tijdens corona in 2020, toen ik thuis zat en geen inkomen had. We hadden geen idee hoelang de lockdown ging duren. Nog meer kwam de noodzaak naar boven om geld opzij te zetten. Voor 100.000 euro moest ik alle zeilen bijzetten, het was een enorme uitdaging. Ik ben niet meteen gaan beleggen, het was allemaal sparen. Ik moest zoveel mogelijk gaan besparen: niets meer uitgeven aan luxe, geen kleding meer kopen, en we hebben onze auto vervangen voor een kleinere, goedkope tweedehandsauto.»
- U zegt dat rijkdom niet hetzelfde is als vermogen. Zit dat hierin, het uiterlijk vertoon uit de weg ruimen?
KOUTERS «Ik zie rijkdom inderdaad als het geld dat je uitgeeft. Kijk naar wereldsterren, die zijn heel rijk en hebben de neiging dit uit te geven aan extravagante dingen. Dan ben je rijk en koop je een eiland. Op een iets normaler niveau zou je dan een dure auto kopen. Ik heb nu een 100.000 euro, ik zou bijvoorbeeld een hele mooie Tesla kunnen kopen en voor mijn deur zetten. Dan is mijn geld op.»
- Hebt u die neiging?
KOUTERS «Nee, niet meer (lacht). Dat zou echt zonde zijn. Juist omdat ik er vijf jaar keihard voor heb gewerkt. Het zou jammer zijn om dat in een keer te verbrassen aan een statussymbool. Eerder deed ik dat wel. Ik had geen dure auto, maar gaf wel alles uit aan boeken en reisjes. Aan het eind van de maand hield ik niets over. Ik dacht: dit kan zo niet doorgaan. Ik moest mezelf er echt toe aanzetten om te gaan sparen. Dat had ook in een rustiger tempo gekund. Die vijf jaar is mijn ietwat competitieve geest die denkt: ik moet dat zo snel mogelijk doen en daar moeite voor doen. Maar je kunt het ook in tien of twintig jaar doen.»
- Het gaat niet alleen om inkomen – meer verdienen – zegt u, maar dus ook om een enorme besparing. Zou u uw leefstijl als sober omschrijven?
KOUTERS «Ja, absoluut. Dat zit al een beetje in mijn karakter. Het heeft ook te maken met mijn jeugd. Mijn ouders leefden van een bijstandsuitkering in de jaren 80. Later is mijn moeder gaan werken in een fabriek en hadden ze een arbeidersinkomen. Mijn opvoeding heeft me beïnvloed, ik ben sowieso geen luxe gewend. We waren niet superarm, maar mijn ouders moesten echt de eindjes aan elkaar knopen. Ik heb dat gedrag overgenomen, door bijvoorbeeld weekboodschappen te doen en niet veel uit te geven aan luxe. Dat is extra versterkt de afgelopen vijf jaar. Ik koop eigenlijk niets meer voor mezelf. En ik ben niet ongelukkig.»
- Denkt u dat u door uw vroegere thuissituatie de drang voelt om financieel onafhankelijk te zijn?
KOUTERS «Ja, dat is wel een van de redenen waarom ik hieraan begonnen ben. Je loopt als zelfstandige een enorm risico als je op een dag ineens je opdrachtgevers verliest. Ik realiseerde me dat nooit zo, ik stopte dat weg. Maar toen kwam corona. Dat was een wake-upcall. Ik heb kinderen waar ik verantwoordelijk voor ben. En ik wil niet terug naar de situatie van mijn ouders, dat ze een keer per week naar de Aldi gingen voor de allergoedkoopste boodschappen. Ik heb een prima jeugd gehad hoor, ik heb er geen trauma van. Het heeft me geleerd dat het prima met minder kan. Maar dat extreme, op alle centen letten, dat wil ik zeker niet. En wat ik tegelijkertijd ook bedacht: je hoeft ook niet extreem rijk te zijn. Ik had ook voor een miljoen kunnen gaan. Dat is toch het summum van rijkdom: miljonair zijn. Ik heb nu een tiende van een miljoen. Het moet wel redelijk blijven.»
- Maakt geld gelukkiger?
KOUTERS «Ja, tot op zekere hoogte wel. Dit spaargeld geeft mij wel een meer ontspannen gevoel dan toen ik een lege rekening had en allerlei angsten de kop in moest drukken. Ik ben nu onafhankelijker: van de overheid, van opdrachtgevers. En onafhankelijker van mijn vrouw: als mijn geld ineens op zou zijn, hoef ik niet op haar inkomen te teren. Maar ik ben niet binnen, ik moet nog steeds werken voor mijn geld en dat is prima. Met 100.000 euro zijn niet al je problemen opgelost. Ik heb nog steeds last van mijn schouders bijvoorbeeld, 100.000 euro is niet zaligmakend.»
- Bent u anders gaan kijken naar de rol van geld en thema’s als armoede en ongelijkheid? Uw verhaal heeft een hoog selfmade-mangehalte: alles is mogelijk. Dat wordt ook wel vaak gezegd tegen mensen in armoede: je kunt daar heus uitkomen als je wilt en doorzet.
KOUTERS «Dat is erg kort door de bocht. Het punt is dat ik zelf heb gezien dat dit wel mogelijk is. Zelfs mijn ouders, die op gegeven moment van bijstand leefden, en daarna van een arbeidsinkomen, zijn erbovenop gekomen. Ze hadden op den duur ook wat spaargeld. Ik ben me wel bewuster van deze thema’s geworden omdat ik nu aan de andere kant sta: ik heb nu geld. Dat zie ik ook als een verantwoordelijkheid. Zo ondersteun ik een aantal goede doelen die zich voornamelijk richten op armoedebestrijding. Ik hoor ook dat veel mensen met een lager inkomen of die leven van een uitkering veel hebben aan de tips die ik geef in mijn podcast. Ze halen daar inspiratie uit om te sparen en zelfs te beleggen. Dat vind ik wel leuk.»
- Binnenkort komt uw boek ‘Over geld praat je wel’ uit. Waarom is het belangrijk dat we dit gesprek voeren?
KOUTERS «Ik ben gaan schrijven, bloggen en podcasten over mijn vermogen omdat het hielp deze uitdaging vol te houden. Het was daardoor moeilijker om de handdoek in de ring te gooien. Het werd gretig gelezen, er kwamen veel reacties op. Mensen waren sceptisch, maar raakten ook geïnspireerd om na te denken over geld en manieren waarop ze daarmee omgaan. Er zijn heel veel dingen die je niet weet, ik had bijvoorbeeld geen benul van beleggen. Wat ik wist, kwam overeen met wat je in de film ‘The Wolf of Wall Street’ ziet: schreeuwende mensen in telefoons. Daar heb je niets aan als particuliere belegger. Net als crypto: dat snel rijk worden is niet de manier volgens mij. Er is op school veel te weinig financiële educatie. Het gaat over klassieke economische modellen, hoe je de balans opmaakt van een bedrijf, over macro-economie. Maar niet over hoe je spaart en hoe een pensioen werkt.»
- Iedereen weet nu dat u geld hebt. Maakt dat sociale contacten ongemakkelijk, verwachten uw vrienden dat u de pintjes betaalt bijvoorbeeld?
KOUTERS «Er worden grapjes over gemaakt, zeker. Maar het maakt het niet lastig. Sterker nog: ik ben met vrienden ook meer over geld gaan praten. Het levert geen scheve gezichten op voor zover ik dat kan zien.»
- En nu, naar 200.000?
KOUTERS «Van 100.000 naar 200.000 is een kleinere stap, zeker als je het met beleggen doet. Dan gaat rente op rente een rol spelen: je krijgt rendement op beleggingen en dat wordt jaarlijks meer. Geld maakt geld, dat is natuurlijk het ultieme kapitalistische idee. Als je het door middel van sparen doet, is de stap net zo groot. De stap naar 200.000 is nu wel kleiner, ook omdat ik mezelf nu heb aangeleerd zuinig te leven. Ik zie het mezelf wel halen omdat ik nu niet alles ga uitgeven. Maar goed. 200.000 euro is nu niet een groot doel.»
(DM)