‘Ik heb maar één goede raad: luister nooit naar de studietips van anderen’

Kijk eens wie daar weer voor de deur staat: het is de blok, die goeie, ouwe vriend die eigenlijk altijd ongelegen komt. Daar zit u dan, met een hoofd vol verse kennis en een lichaam boordevol stress, spijt en rilatine, als een hapklare prooi voor de wanhoop die kwijlend op de loer ligt. Panikeer (nog) niet, want Humo nam plaats in de collegebanken bij vijf van de patentste professoren uit dit seizoen van ‘De Campus Cup’, om hun allerbeste examentips en blokverhalen te sprokkelen. Ziehier onze aantekeningen: zes pagina’s verplichte leerstof voor het leren.

Hans Van Dyck: ‘Verborgen camera’

Broer Tom houdt televisiekijkend Vlaanderen moeiteloos in de ban, maar professor gedragsbiologie Hans Van Dyck (52) weet net zo goed een auditorium vol studenten te begeesteren.

HUMO Wat typeert de huidige generatie?

VAN DYCK «Veralgemenen is altijd lastig, maar wat mij en mijn collega’s aan de UCLouvain opvalt, is dat een deel van de studenten minder zelfredzaam lijkt. Dat is waarschijnlijk deels te wijten aan smartphones en social media: elke student heeft nu op ieder moment mama, papa, vriend, broer of zus bij de hand. Een generatie terug moesten ze zich gewoon zélf zien te beredderen.

»Een tijdje geleden zag ik tijdens een practicum plots een vrouw die ik niet kende. Ze bleek de moeder van een student te zijn! Ze kwam haar zoon helpen om het experiment uit te voeren.»

HUMO Mijn moeder meenemen naar de les, ik mag er niet aan denken.

VAN DYCK «Dat was natuurlijk uitzonderlijk. Er lopen nog altijd ontzettend veel goede, zelfstandige studenten rond, maar dat gebrek aan zelfredzaamheid is toch zorgwekkend. We mogen onze studenten niet te veel pamperen. Soms is het niet slecht om ze gewoon in het water te gooien. Als ze even moeten spartelen om de overkant te bereiken, is dat maar zo.»

HUMO Hebt u nog andere vreemde taferelen meegemaakt?

VAN DYCK «Ik had ooit een studente die al een paar keer hetzelfde examen had afgelegd, maar er nooit in slaagde een voldoende te halen. Na de zoveelste mislukking vroeg ze of ik de punten van alle voorgaande pogingen niet bij elkaar wilde optellen: dan zou ze wel boven de 10 op 20 eindigen, zei ze (lacht). En ze méénde dat, hè! Tja, dan denk je toch even dat je in een verborgencamerashow bent beland. Ik heb haar moeten ontgoochelen.»

HUMO Bent u als student zelf weleens creatief geweest tijdens een examen?

VAN DYCK «Mijn palmares op dat gebied is vrij beperkt, maar ik herinner me wel een berekende gok tijdens een examen logica. Ik worstelde met de berekening die we moesten maken, maar als ik een kleinigheid veranderde in de opgave, kon ik het wel laten kloppen. De docent was een filosoof van het warhoofdige type, dus ik dacht: als het bij één iemand kan lukken… En jawel, ik bleek de situatie juist te hebben ingeschat (lacht).»

HUMO Over valsspelen gesproken: maakt u zich zorgen over artificieel intelligente chatbots als ChatGPT?

VAN DYCK «Ja, maar de ontwikkelingen gaan zó ontzettend snel dat we er nog geen antwoord op hebben. In de wetenschap was het lange tijd not done om dingen te copy-pasten, en de studenten wisten dat ook. Maar nu informatie standaard online wordt gesprokkeld, is het geen grote stap meer om er stukjes uit te kopiëren en die vervolgens te laten herschrijven door een programma als ChatGPT. Wat mag wel, wat niet? We zitten in een grote, onbekende grijze zone.

»Een paar jaar geleden heb ik met een paar collega’s het vak wetenschapsmethodologie boven de doopvont gehouden, waarin we onze studenten de juiste onderzoeksethiek proberen bij te brengen. Gegevens verzinnen of manipuleren, al dan niet met behulp van artificiële intelligentie: dat doe je gewoon niet.»

HUMO Ook in opmars: blokkende studenten met op hun laptop een livestream van andere blokkende studenten. Is daar een biologische verklaring voor?

VAN DYCK «Dat is het groepseffect. Er zijn studenten die het liefst helemaal geïsoleerd studeren, maar de socialere exemplaren hebben vaak behoefte aan de nabijheid van lotgenoten. Ook het audience effect speelt soms: sociale dieren hechten veel belang aan hun imago, dus presteren ze beter als er iemand toekijkt.»

HUMO Schijnen ook prestatiebevorderend te werken: pepmiddelen als rilatine en modafinil.

VAN DYCK «Die waren ook al erg populair in mijn studententijd, eind jaren 80, maar ik zou ervan wegblijven.

»Wat ik wel van harte kan aanbevelen, is tussen het blokken door even het bos in te duiken, of in de tuin te gaan liggen. Hoor die vogels fluiten, zie die vlinders voorbijfladderen! Het klinkt misschien wat wollig, maar er wordt almaar meer wetenschappelijk bewijs gevonden voor de positieve invloed van de biodiversiteit op de cognitieve prestaties.»

David Eelbode: ‘Piet Huysentruyt’

David Eelbode (43), professor wiskunde aan de UAntwerpen, geeft zijn colleges vandaag onder z’n eigen naam. Logisch, zou u denken, maar toen hij zich op de allereerste dag van zijn studiecarrière moest voorstellen aan zijn medestudenten, vond hij ter plekke een nieuwe bijnaam uit: Mike.

DAVID EELBODE «Ik heb geen flauw idee waarom ik dat heb gedaan (lacht). Achteraf was het nogal moeilijk om terug te krabbelen, dus dacht ik: ach, dan blijf ik gewoon Mike.

»Negen maanden later had ik een examen filosofie. Ik was mijn studentenkaart thuis vergeten, waarop de professor voor het hele auditorium riep: ‘Sorry, kunnen jullie even bevestigen dat dit David Eelbode is?’ Het antwoord van mijn medestudenten: ‘Nee, dat is Mike!’ (lacht) Na het examen moest ik naar huis rennen om alsnog mijn studentenkaart te halen.

»Dus, bij dezen mijn eerste examentip: als je ooit een bijnaam wilt, ga dan voor iets als ‘het olijke frietenstekertje’. Kies nooit een voornaam die echt bestaat!»

HUMO Verliepen uw andere examens wel voorspoedig?

EELBODE «Eigenlijk wel. Vóór ik aan mijn studie begon, had ik me voorgenomen dat ik elke dag wilde werken én van mijn studentenleven genieten. Dat is me ook gelukt. Ik overdrijf niet: ik ben elke dag op café geweest, ik heb aan cantussen meegedaan, ik ben zelfs nog schachtentemmer geweest. Maar ik riep ook dagelijks mijn innerlijke Piet Huysentruyt op, door mezelf de vraag te stellen: ‘Wat hebben we vandaag precies geleerd?’

»In een wiskundige opleiding wordt de kennis laagje na laagje geplamuurd. Wie één laag mist, kan de nieuwe leerstof moeilijk verwerken. Maar als je iedere dag eventjes moeite doet om bij te blijven, snap je aan het einde van de rit wél hoe de principes werken.»

HUMO En dat is tip nummer 2.

EELBODE «Ik probeer dat advies ook altijd mee te geven aan mijn studenten, al vrees ik dat velen hun schouders ophalen. Ach, zulke dingen moet iedereen zelf leren, uit persoonlijke ondervinding. Toen ik op het einde van mijn eerste jaar te horen kreeg dat ik geslaagd was voor al mijn examens, wist ik: dit is een goeie manier om mijn studie aan te pakken.

»Studiemethodes zijn sowieso erg persoonlijk. Ik ken iemand die altijd studeerde in een leeg bad, omdat ze zich daar het beste kon concentreren. Voor mij werkte het vooral om rond te wandelen en mezelf dingen uit te leggen, of vragen te stellen over de stof. Ik heb tijdens de examenperiodes gigantisch veel gesprekken met mezelf gevoerd én een pak kilometers afgelegd.»

HUMO Dat is nog gezond ook.

EELBODE «Wat ik nog leuker vond, was afspreken met klasgenoten om elkaar te ondervragen. Eventueel een pintje erbij, samen discussiëren over de leerstof. Studeren voor een examen draait niet enkel om kennis, je moet wat je leert ook echt snappen. De beste manier om dat te testen is een deel van de leerstof uitleggen aan iemand anders, en nagaan of die persoon je daadwerkelijk begrijpt.»

HUMO Ik stip aan met gele markeerstift: examenstof is goede gespreksstof.

EELBODE «Het zou natuurlijk ook kunnen dat ik zo graag over de cursussen praatte omdat ik toen al een docent in de dop was. De kip of het ei, weet je wel.»

HUMO U bent vast ook fan van mondelinge examens?

EELBODE «Als student vond ik die fantastisch, als professor vind ik het de allermoeilijkste examenvorm. Ik ben geen fan van onaangename stiltes. Als een student het antwoord niet kent, moet ik me keihard bedwingen om geen tip te geven, of een andere vraag te stellen om het gesprek gaande te houden.»

HUMO En dan zijn er natuurlijk ook studenten die hun gebrek aan kennis proberen te verdoezelen door uit hun nek te kletsen.

EELBODE «De klassieke truc is om de vraag van de docent te herhalen en gaandeweg de woorden een beetje uit te leggen, of allerlei randinformatie te geven. Als een student daarmee begint, weet je hoe laat het is. Dan moet je op een beleefde manier zeggen: cut the crap, dít is de vraag.»

HUMO Welk advies kunt u nog geven aan studenten?

EELBODE «Je moet af en toe uitzoomen. Je kunt alle leerstof het hele jaar lang grondig bijhouden, maar dan heb je soms niet door dat bepaalde begrippen of principes later in de cursus terugkeren, of zelfs in een ander vak. Ik raad mijn studenten vaak aan om een mindmap te maken op A3-formaat, zodat ze verbanden kunnen ontdekken.»

HUMO Niet gewoon samenvatten, dus.

EELBODE «Wanneer ik in een eerstejaarscollege een vraag stel die naar verbanden peilt, gebeurt het weleens dat een student lichtjes verongelijkt vraagt: ‘Professor, dat is toch iets uit een ander vak?’ (lacht)

»Je moet een studie altijd zien als één geheel. De vakken die je tijdens een opleiding wiskunde volgt, zijn slechts kunstmatige opsplitsingen die elk een apart etiketje krijgen: calculus, lineaire algebra... Maar uiteindelijk zijn al die afzonderlijke vakken wapens die je in je binnenzak stopt. En als je ze later allemaal samen gebruikt, kun je er gevechten mee winnen – complexe problemen oplossen, dus.»

HUMO Ik zag op uw Instagram-profiel dat uw studenten een wit voetje proberen te halen door een sneer naar de rockband Nickelback op hun examenpapieren te schrijven.

EELBODE «Officieel geef ik er geen extra punten voor, maar ik apprecieer het wel. Net als studenten die mijn lievelingsgetal op hun blaadje schrijven.»

HUMO Uw lievelingsgetal?

EELBODE «42! Iedereen die ooit de ‘The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy’ heeft gelezen (sciencefictionroman van Douglas Adams uit 1979, red.), weet wat dat getal is: the answer to life, the universe, and everything.

»Ik heb die quote ooit in de rechterbovenhoek van een examen gezet, en ervoor gezorgd dat de uitkomst van bijna alle vragen ongeveer 42 was. Vreemd genoeg heeft geen enkele student daar toen iets van gezegd.Ach, ik heb er in elk geval zelf plezier aan beleefd (lacht).»

Karlien Dhondt: ‘Psychologisch spel’

Plezier is niet bepaald het eerste wat Karlien Dhondt (51) gewaarwordt wanneer ze terugdenkt aan haar studententijd. De professor kinderpsychiatrie aan de UGent herinnert zich vooral het eerste jaar geneeskunde als bijzonder pittig.

KARLIEN DHONDT «Ik moest mijn draai nog vinden, maar er stonden ook allerlei harde wetenschappelijke vakken op het programma van het eerste jaar, zoals wiskunde en fysica. Dat was niet echt mijn ding.

»Ik weet nog dat ik erg opzag tegen het mondelinge examen fysica. Ik wist: dit is erop of eronder. Op advies van een vriendin had ik ervoor gezorgd dat ik als allerlaatste aan de beurt kwam, maar het examen verliep net zo goed rampzalig. ‘Professor, ik heb zó mijn best gedaan,’ zei ik wanhopig. ‘Denkt u dat ik zwaar gebuisd ben?’ De prof, een heel zachtaardige, oudere man, vroeg me: ‘Hoe waren je andere examens?’ Best goed, zei ik. ‘Dan hou ik je voor fysica niet tegen.’ Et voilà, ik kreeg een 9 (lacht).»

HUMO Zouden uw studenten daar ook mee wegkomen?

DHONDT «Ik waardeer eerlijkheid en zelfreflectie. Een student die zegt dat een vak of een vraag hem niet zo goed ligt, vind ik fijner dan iemand die onterecht pretendeert dingen te weten en te kunnen. Daar prik ik snel doorheen, en dan ben ik onverbiddelijk.

»Maar dat betekent niet dat je te snel mag opgeven. Soms kun je een mondeling examen volledig naar je hand zetten. Als je een onderwerp niet helemaal beheerst, stuur je het gesprek subtiel in een andere richting: ‘Dat staat natuurlijk in tegenstelling tot… ’ Dan moet je natuurlijk afwachten of de prof toehapt.»

HUMO Is dat u weleens gelukt?

DHONDT «Zeker, en dat voelt toch een beetje als een overwinning. Het maakt examens afleggen soms zelfs leuk.

»Als student moet je je huid duur verkopen tijdens een mondeling examen. Laat je niet intimideren door een ongeïnteresseerde of autoritaire professor. Als je te onzeker bent en de seconden aftelt tot het einde van het examen, vergeet je automatisch dingen te vertellen. Nee, je moet het spel psychologisch spelen! Straal zelfvertrouwen uit, toon dat je weet waarover je spreekt: ík ga het onderste uit de kan halen, jíj gaat mij die punten geven. Maar dan moet je natuurlijk wel goed gestudeerd hebben, anders val je snel door de mand.»

HUMO Had u zelf veel examenstress?

DHONDT «Dat viel wel mee. Ik was geen student die in het holst van de nacht zat te blokken. Daarvoor sliep ik veel te graag.»

HUMO Veel studenten stellen hun nachtrust wél uit tot na de examens.

DHONDT «Op héél korte termijn kun je dat wel een keertje doen, maar niemand houdt dat ritme wekenlang vol. Op een gegeven moment betaal je de prijs: memoriseren gaat moeilijker, je concentratievermogen neemt zienderogen af. Studeren vraagt veel van je brein: alle informatie die je overdag hebt opgeslagen, wordt verwerkt en gearchiveerd terwijl je slaapt. Een goeie nachtrust is dus fundamenteel.»

HUMO Maar examens komen altijd te vroeg, en tijdens de blokperiode tellen de dagen véél te weinig uren.

DHONDT «Daarom is het belangrijk om jezelf goed te kennen. Hoe studeer je, hoe snel verwerk je nieuwe leerstof, hoeveel tijd heb je nodig om je voor te bereiden? Als je toch niet genoeg tijd hebt, maak dan slimme keuzes. En blijf ondertussen alsjeblieft een beetje relativeren. Sommige studenten raken tijdens de blok enorm gestrest: ze kunnen niet meer eten, ze worden overemotioneel en open den duur blokkeren ze. Het is uiteindelijk máár studeren. Er is meer in het leven! En als iets mislukt, komt er heus wel een nieuwe kans. De wereld stopt nooit met draaien.»

David Poltrock: ‘Ademhalingstechnieken’

De Mens-toetsenist David Poltrock (49) verdeelt zijn tijd tussen het podium en het klaslokaal: hij doceert het enigmatisch getitelde vak Soundlab One aan de PXL Music-hogeschool in Hasselt. Zelf moest hij zijn muzikale droom na de middelbare school even uitstellen, wegens een ouderlijk veto.

DAVID POLTROCK «Ik moest eerst een ander diploma halen van mijn ouders. Dat is toegepaste taalkunde geworden, een studie waarvoor ik uiterst minimale inspanningen heb geleverd: nét genoeg om nét te slagen.

»Toen ik later alsnog met mijn muziekstudie begon, ging ik er wel helemaal voor. Ik werkte meer dan tien uur per dag, omdat ik álles wilde weten. Ik had zelfs mijn zinnen gezet op een grote onderscheiding. Het was mijn grote droom om muzikant te worden, en die motivatie gaf me vleugels.»

HUMO Zijn alle muziekstudenten zo gemotiveerd?

POLTROCK «Verbazingwekkend genoeg niet. Ongeveer een derde van de studenten is ongelofelijk gedreven, een ander deel stelt zich vrij neutraal op en van de rest vraag je je af: wat dóé jij hier eigenlijk? Je volgt een zalige opleiding die je alle tools aanreikt om later de job van je leven uit te oefenen, maar toch vind je niet de motivatie om er volledig voor te gaan. Nu, bij sommige studenten in die categorie komt dat besef gewoon wat later. Niet iedereen maakt op z’n 18de een studiekeuze die perfect aansluit bij z’n passies.

»Er zijn natuurlijk ook gedreven, getalenteerde studenten die niet zo goed in het schoolse systeem passen, maar na hun studies wel een bloeiende carrière uitbouwen. Of andersom, zoals de hyperpopulaire Camille: een voorbeeldige studente, maar ze had tijdens haar opleiding al zoveel succes dat ze haar schoolwerk niet meer kon combineren met haar carrière.»

HUMO Bestaat er ook een examenperiode in een muziekopleiding?

POLTROCK «Ja, maar het is natuurlijk vrij bizar om een muzikant die een heel jaar heeft gewerkt op één moment te beoordelen. Zelf speel ik het ene concert ook beter dan het andere. Daarom evolueren we meer en meer in de richting van permanente evaluatie, het hele jaar door. Dat zie je ook in andere opleidingen: meer papers onderweg, minder examens op het einde.»

HUMO Ben ik bij u aan het juiste adres voor een goede blokplaylist?

POLTROCK «Nu breng je mij op ideeën! Mijn kinderen studeren geregeld met ambientmuziek op de achtergrond, een playlist die ik voor hen heb gemaakt (én voor de Humo-lezer: zie humo.be/ambient, red.). Ik zou die eigenlijk ook eens naar mijn studenten moeten sturen.»

HUMO Geeft u uw kinderen ook studietips?

POLTROCK «Ja, maar ze trekken zich er weinig van aan (lacht).

»Een realistische planning maken is essentieel, denk ik. Wanneer je als student leert om jezelf goed in te schatten en je inspanningen verstandig te doseren, pluk je daar de vruchten van in je latere leven. Ik grijp nog steeds terug naar de planningstechnieken die ik als student heb ontwikkeld. Als ik een nieuwe syllabus schrijf, bijvoorbeeld, of zelfs wanneer ik een plaat maak.

»Wie een goede planning heeft opgesteld, kan veel relaxter aan een examen beginnen. Het heeft weinig zin om vlak voor een examen zenuwachtig door je papieren te zitten bladeren. Ik zeg ook niet tegen mijn medemuzikanten: ‘Kom, laten we alles nog eens snel spelen voor het concert begint!’»

HUMO Een examen doen is een beetje als een concert spelen.

POLTROCK «Ja, eigenlijk wel. En de manieren om je stress onder controle te krijgen, zijn ook erg gelijkaardig. Ik heb een aantal ademhalingstechnieken geleerd om tot rust te komen vóór een optreden: die kunnen ook studenten van pas komen. Warm aanbevolen!»

Amr Ryad: ‘Koran uit het hoofd’

Amr Ryad (48), professor arabistiek en islamkunde aan de KU Leuven, was niets minder dan een voorbeeldige student: van kleuterschool tot universiteit liet hij zich op geen énkele onvoldoende betrappen. Wat is zijn geheim?

AMR RYAD «Ik heb de middelbare school en mijn bacheloropleiding in Egypte gevolgd, in een onderwijssysteem dat totaal verschilt van het Belgische. Het is louter gebaseerd op succes: níét slagen voor een examen is er geen optie. Als je onvoldoende scoort, krijg je soms wel een herkansing, maar je cijfer blijft sowieso laag. Dat is een smet op je diploma, waarmee je je universitaire toekomst in gevaar brengt.

»Ik heb gestudeerd aan de universiteit van Al-Azhar in Caïro, waar we werden gedrild om ons fotografische geheugen te trainen. We moesten er de volledige Koran uit het hoofd kennen.»

HUMO De vollédige Koran?

RYAD «Ja, en op het examen zei de docent: ‘Reciteer dit vers tot dat vers.’ Dan zat je daar minutenlang teksten op te dreunen.»

HUMO Na zo’n aartsmoeilijke opgave is elk ander examen toch een eitje?

RYAD «Niet iedereen vond dat zo moeilijk, hoor. Ik herinner me hoe een medestudent de avond vóór het examen rustig Agatha Christie lag te lezen op z’n bed. ‘Makkie,’ zei hij – bleek dat hij de Koran als kind van a tot z uit het hoofd had moeten leren.»

HUMO Uw masteropleiding volgde u in Nederland. Een kleine wereld van verschil.

RYAD «Toch heb ik mijn studiemethode niet veranderd. Ik had een beurs voor anderhalf jaar, net zo lang als die master duurde. Daarna moest ik terugkeren naar Egypte. Ik was dus vastbesloten om de klus in één keer te klaren.

»In mijn eerste college op Nederlandse bodem drukte wijlen Pieter Sjoerd van Koningsveld zijn studenten op het hart: ‘You are here in order to disagree with me.’ Dat was een enorme trigger voor mij, want ik kwam uit een systeem dat enkel belang hechtte aan memoriseren en autoriteit. Ik draag dat motto nog steeds in m’n hart, en probeer het nu door te geven aan al mijn studenten. Kritisch nadenken en tegenwerpingen formuleren creëert de beste wetenschappelijke dynamiek.»

HUMO Hebt u weleens ruzie gehad over de uitslag van een examen?

RYAD «Ja, met een student die niet geslaagd was omdat hij zijn opdracht niet had ingediend. Hij beweerde van wel, maar ik vond er geen spoor van terug. Op een gegeven moment mailde hij me een Word-document: ‘Kijk, dít had ik u gestuurd.’ Ik zag onmiddellijk dat ik die opdracht nooit eerder onder ogen had gekregen. Mijn vermoedens werden bevestigd toen ik een kijkje nam bij de eigenschappen van het document: het was pas de dag ervoor aangemaakt. Als je de boel wilt belazeren, moet je het iets gewiekster aanpakken (lacht).»

HUMO Nog meer advies voor wanhopige studenten?

RYAD «Als je in de loop van het jaar vooral hebt gedommeld tijdens de colleges, vraag dan aan je oplettende collega’s of je hun notities mag lenen. Weten wat de docent heeft gezegd, helpt enorm. Soms lees ik in examens antwoorden waarvan ik denk: waar halen ze het in vredesnaam vandaan?! Zo staat het niet in de boeken, en zo heb ik het zeker nooit gezegd.

»Lees je syllabus ook niet te passief, maar vraag jezelf geregeld af wat een docent over een bepaalde tekst zou kunnen vragen. Die interactieve aanpak krikt de kwaliteit van je voorbereiding een flink stuk op.»

HUMO En als bonustip: train je geheugen door de Koran te memoriseren?

RYAD (lacht) «Da’s een mogelijkheid, maar je geheugen oefenen kan op veel verschillende manieren. Door mee te doen aan ‘De Campus Cup’, bijvoorbeeld.»

Otto-Jan Ham: ‘Bier en paprikachips’

Tot slot leggen we ons oor nog even te luisteren bij de presentator van ‘De Campus Cup’. Leren doe je enkel van de besten, maar het kan ook nuttig zijn om eens te horen hoe het níét moet. Kom er maar in, Otto-Jan!

OTTO-JAN HAM (44) «Mijn studieparcours was nogal hit and miss. Na de humaniora had ik eigenlijk geen idee wat ik wilde studeren. Ik ben naar de filmschool gegaan, maar dat werd een klein drama. Communicatiebeheer dan maar, een richting voor mensen die niet zo goed weten wat ze willen. Die studie heb ik wel afgewerkt, met veel zuchten, kermen en klagen.»

HUMO Wat weet je nog van de blokperiodes?

HAM «Daar was ik echt héél slecht in. Ik ben iemand die dingen voortdurend uitstelt, en ik heb bovendien de neiging mezelf gruwelijk te overschatten. Een riskante combinatie: ‘Dat examen studeer ik wel op één dag,’ zei ik tegen mezelf – wat natuurlijk volslagen onmogelijk was. Sommige mensen blijven ’s avonds moedig verder studeren als ze nog niet klaar zijn, maar ik ging gewoon lekker naar bed als ik moe werd.

»Toch vertrok ik de volgende dag doorgaans optimistisch naar het examen. En na afloop zei ik steevast tegen mijn moeder: ‘Het kan vriezen, het kan dooien, maar als het een beetje meezit, heb ik nét een 11 op 20.’ Uiteindelijk was het altijd een 3 of een 4. In het eerste jaar was ik voor bijna alle vakken gebuisd.»

HUMO Een paar jaar geleden heb je voor het Canvas-programma ‘Brain Man’ deelgenomen aan experimenten om je hersencapaciteit en je concentratie te verhogen, van meditatie tot psychedelica.

HAM «Ja, je blijkt je hersenen echt wel te kunnen trainen. Het belangrijkste is: een gezonde geest in een gezond lichaam. Daar scoorde ik al rotslechte punten op, want als student leefde ik op paprikachips en goedkoop bier. Maar is dat niet eigen aan het studentenleven? Hoort het er niet gewoon bij, het jezelf moeilijk maken met je eeuwige laksheid?

»Het is een huizenhoog cliché, maar de leerstof is slechts een klein deeltje van wat je leert tijdens je studententijd. Je ontwikkelt je persoonlijkheid op sociaal vlak, je horizon wordt breder, je leert zelfstandig te leven.»

HUMO En je leert op je bek te gaan.

HAM «Superbelangrijk! Het is goed om tijdens je studententijd wat klappen te incasseren. Zo leer je om te gaan met teleurstellingen.»

HUMO Het enthousiasme van de proffen in ‘De Campus Cup’ is bijzonder aanstekelijk. Zie jij jezelf ooit nog in de collegebanken duiken?

HAM «Ik zou het ongemakkelijk vinden om tussen al die jonge mensen te gaan zitten, maar ik geniet van de passie waarmee veel proffen over hun vakgebied vertellen. Die glinstering in hun ogen: fantastisch! Hogere wiskunde is Chinees voor mij en van economie word ik misselijk, maar als ik iemand er zó bevlogen over hoor vertellen, krijg ik rode oortjes.»

HUMO Tot slot: heb je nog tips voor de blokkende studenten?

HAM «Ja, eentje: luister nóóit naar de tips van iemand anders.»

‘De campus cup’, VRT 1, maandag tot donderdag, ca. 21.30