30 en nog altijd maagd: ‘Laat het voor mijn part met een smeerlap zijn, maar ik wil weten hoe het is’

Vanavond kunt u op NPO3 kijken naar‘Jong geleerd, nooit gedaan’. Een documentairereeks waarin de 23-jarige Stijn, die nog maagd is, uitzoekt waarom er zo veel te doen is rond maagdelijkheid. Jaren geleden getuigden enkele mensen over hun maagdelijkheid in Humo. Lees hier de reportage: ‘Het gaat toch wel om meer dan alleen maar seks. Liefde, tederheid, intimiteit: heel pijnlijk om dat allemaal te moeten missen.’

‘Jong geleerd, nooit gedaan’, om 23.13 uur op NPO3

‘Ik heb in Humo 3366 het artikel ‘Gehandicapten en seks’ gelezen en ik vond het vaak pijnlijk en herkenbaar. Nee, ik ben niet gehandicapt (voor zover ik weet). Ik ben een mannelijke, heteroseksuele dertiger. Ik heb nog nooit een relatie gehad, nog nooit seks gehad, zelfs nog nooit een meisje/vrouw gekust of zo. En niet omdat ik niet zou willen. Het bestaat echt nog in 2005!’

Zo begon een in Open Venster verscheen onder het kopje ‘Niet gehandicapt, toch alleen.’ De 32-jarige briefschrijver uit Limburg raakte blijkbaar een gevoelige snaar, want de volgende dagen liepen verschillende reacties binnen van late twintigers en dertigers, mannen en vrouwen, die nog nooit in hun leven seks hebben gehad, ‘zelfs geen losse flodder’.

‘Ik weet perfect hoe de man zich voelt,’ schrijft Sandra (26) uit Antwerpen. ‘Ook ik zit me constant af te vragen wat er mis is met mij. Ik zeg niet dat ik moeders mooiste ben, maar ik ken ook wel mensen in mijn omgeving waarvan ik denk: waarom die wel en ik niet? Het begint stilaan deprimerend te worden.’

‘Mensen denken misschien dat ik sociaal niet functioneer, maar er is helemaal niets mis met mij,’ reageert een 27-jarige man uit Zaventem. ‘Ik was achttien toen ik hier voor het eerst met een therapeut over praatte, en hij stelde dat je op zo’n jonge leeftijd niet hoeft te panikeren als je geen vriendinnetje hebt. Maar bij het verstrijken van de jaren blijven de hulpverleners met vraagtekens zitten.’

Hoe groot is die groep van ‘eeuwige maagden’? Bij Sensoa, waar onderzoek wordt gedaan naar seksualiteit en relaties, weten ze het ook niet. ‘De meeste seksenquêtes richten zich op jongeren,’ zegt Telidja Klai.

TELIDJA KLAI (psychologe en seksuologe) «Seks wordt vandaag beschouwd als iets waarvoor je vrij kiest. Zodra je de achttien voorbij bent, neemt iedereen aan dat je het wel al eens hebt gedaan. Vijftig jaar geleden was dat nog compleet anders; iedereen huwde, en iedereen had seks binnen het huwelijk. Een andere weg was er niet. Dat is in de jaren ’80 beginnen te veranderen: hoe je leven verliep, en wat voor seksleven je had, dat kon je zelf kiezen. Jongeren kunnen nu dus meer keuzes maken, maar dat vergt van hen ook een grotere sociale vaardigheid: ze moeten zelf contacten leggen en zelf duidelijk stellen wat ze willen. Sommige jongeren hebben het daar moeilijk mee, omdat ze timide zijn of te weinig zelfvertrouwen hebben. Voor hen is het een enorme opgave mee te draaien in een maatschappij waar zoveel initiatief van hen wordt verwacht. Als ze vijftig jaar geleden geleefd hadden, waren ze wellicht getrouwd. Maar anno 2005 lukt het hen om een of andere reden niet.»

Niet voor kinderen

Nieuwsgierig als we zijn besloten we het ook eens aan de eeuwige maagden zelf te gaan vragen. De briefschrijver uit Limburg aarzelt als we om een gesprek vragen, maar stemt uiteindelijk toch toe. ‘Ik ben niet zo’n groot prater, en al helemaal niet als het over zo’n - voor mij - gênant onderwerp gaat.’

Als we hem die avond opzoeken in een rustige woonwijk van een Limburgse uithoek, worden we een beetje verrast. De jongeman die de deur opent is geen zielige vrijgezel in een kaal appartement, en ook geen Filip Mars – het door autisme en allergieën geplaagde typetje in debardeur van Chris Van den Durpel. Dieter (32) ziet er leuk uit. Een lange slanke gestalte, hemd uit de broek, trendy sportschoenen. Lang haar en een jong gezicht. Onbegrijpelijk dat niemand hem ooit aan de haak heeft geslagen! Maar goed, we zijn hier voor professionele doeleinden.

HUMO Weten je vrienden dat je nog maagd bent?

DIETER «Nee, ik praat er eigenlijk nooit over. Eén keer heb ik het aan een vriendin geschreven in een mail, maar ze wist niet wat ze ermee aan moest, denk ik. Haar antwoord was in ieder geval heel ontwijkend. Voor de rest heb ik het er eigenlijk nooit over. Het is ook niet iets waarmee je te koop loopt. Ik toch niet.

»In de familie of op het werk wordt wel eens lacherig geïnformeerd naar mijn liefdesleven, maar dat blijft heel oppervlakkig. Ik reageer er niet op. Ik ontwijk het meestal.»

HUMO Je bent 32, je hebt nog nooit een meisje gekust. Heb je een idee waaraan dat ligt?

DIETER «Wist ik het maar! Ik heb mij al suf gepiekerd. Het is er gewoon nog nooit van gekomen. Ik ben nogal verlegen, ik leg niet makkelijk contacten. Ik ben niet het type dat aan de bushalte een gesprek aanknoopt met een wildvreemde. ‘Is die bus al langs?’, dat is zowat het verste dat ik kom.

»Ik ben ook geen uitgaanstype. Ik ga wel eens wat drinken op café met een vriend, maar meestal ben ik ‘s avonds thuis. Daar leer je natuurlijk niet snel iemand kennen, hé...

»Misschien ligt het aan mijn onzekerheid. Ik blaak niet van het zelfvertrouwen. Misschien is het mijn karakter, of mijn uiterlijk...»

HUMO Aan je uiterlijk zal het niet liggen. Zeggen meisjes je nooit dat je er goed uitziet?

DIETER «Ja... Maar ik weet nooit hoe ik daar op moet reageren. Ik ga er maar vanuit dat ze het ‘zomaar’ zeggen, dat ze het niet echt menen. Ik kan niet zo goed om met complimentjes. (lachje) Op dat vlak ben ik echt in mijn puberteit blijven steken.

»Ik woon al een jaar of vijf alleen hier. Tot mijn 27ste woonde ik bij mijn ouders. Ik heb voor maatschappelijk werker gestudeerd, maar dat is jammer genoeg niet gelukt, en daarna ben ik een hele tijd werkloos gebleven. Nu werk ik als klusjesman in een school. Ik ben niet van plan om dat mijn hele leven te blijven doen, maar voorlopig weet ik nog niet goed welke richting ik anders uit moet. Ik wil een job waar ik me goed in voel. Ik zie mezelf bijvoorbeeld niet dadelijk als verkoper of vertegenwoordiger.»

HUMO Heb je vrienden? Hobby’s?

DIETER «Veel vrienden heb ik nooit gehad. Ik heb één vriend en een paar goeie kennissen. Ik heb zelfs een goeie vriendin - maar dat is gewoon een vriendin.

»Ik ben altijd een eenzaat geweest. Ik hou van de natuur, van lange wandelingen. Ik doe vrijwilligerswerk in een natuurvereniging. Ik ben ook veel met muziek bezig. The Pixies, Nirvana, The Ramones… In de zomer ga ik geregeld naar een festival of een optreden. Ik ontmoet dus wel mensen, alleen lijkt het nooit verder te komen dan oppervlakkige contacten...»

HUMO Ben je streng opgevoed?

DIETER «Niet buitengewoon streng of religieus. Er hing thuis wel een taboesfeertje rond seks. Ik kan me niet herinneren dat mijn vader en moeder elkaar ooit in mijn aanwezigheid hebben vastgepakt of gekust...

»Als er op tv een liefdesscène te zien was, reageerde mijn moeder meestal lacherig, kinderachtig zelfs. Als het wat te expliciet werd, werd de knop van de televisie omgedraaid – want ‘dit is toch geen film voor kinderen’. Niet dat ik mijn moeder iets verwijt hoor, maar misschien heeft dat een rol gespeeld. Hoewel: ik ben de oudste van vier kinderen, en mijn broer en zus hebben het blijkbaar minder moeilijk om aan een lief te geraken...»

Geholpen in een wip

HUMO Ben je ooit verliefd geweest?

DIETER «Een paar keer. Die ene vriendin over wie ik het had, daar ben ik heel lang verliefd op geweest. Maar ja, zij zag het anders…»

HUMO Heb je het haar verteld?

DIETER «Ik heb er nooit iets van gezegd, maar ik denk dat ze het aanvoelde, want ze begon er zelf over. Ik was wel een goeie vriend, zei ze, maar een relatie zag ze niet zitten. Dat was dat. We zijn er niet meer op teruggekomen. Waarom ze niet wilde, heeft ze nooit gezegd. Ze had wel al wat tegenslag gehad in vorige relaties, ik veronderstel dat ze bang was dat het weer verkeerd zou lopen.»

HUMO Zijn meisjes nooit verliefd geworden op jou?

DIETER «Niet dat ik weet. Ze hebben het mij in elk geval nooit gezegd. Als het al het geval was, heb ik de signalen dan toch niet opgevangen.

»Ik ben wel een laatbloeier. Op mijn zeventiende, achttiende dacht ik eigenlijk niet zo vaak aan meisjes. Ik was wel nieuwsgierig naar seks, naar het lichamelijke, maar verder niks. Ik was toen ook veel alleen, maar ik zat er niet mee. Pas toen ik 21, 22 jaar werd, begon ik te voelen dat ik iets miste. Tien jaar lang al, ondertussen.»

HUMO Wat stel je je voor van een relatie?

DIETER «Gewoon, dat ik iemand heb met wie ik kan praten, met wie ik interesses of ideeën kan delen. Iemand waar ik me niet voor moet inhouden, en voor wie ik écht belangrijk ben. Ik denk niet dat ik veeleisend ben. Ik zit niet te wachten op een stoot met perfecte maten. Er moet natuurlijk aantrekkingskracht in het spel zijn - het oog wil ook wel wat. Maar ik heb helemaal geen buitensporige eisen.

»Het hoeft voor mij de eerste keer ook niet dadelijk serieus te zijn. Ik ben daar realistisch genoeg in. Maar het zou al leuk zijn als ik niet altijd alleen was. Dat er iemand was die me eens vastpakte als ik het moeilijk heb.»

HUMO Denk je daar veel aan?

DIETER «Niet constant, maar toch wel dagelijks. Als ik ’s avonds in mijn bed kruip. Of als ik ’s morgens opsta. Of als ik niet kan slapen. Dan lig ik te piekeren.»

HUMO Wat voor gedachten heb je dan?

DIETER «Donkere gedachten. Ik zit me af te vragen wat er mis is met mij. Ik voel me niet goed genoeg. Dat soort dingen. Wanhoop.»

HUMO Vind je van jezelf dat je wanhoop uitstraalt?

DIETER «Mmmm… Ik voél het wel, maar of ik het uitstraal, kan ik zelf moeilijk beoordelen. Het is de angst om alleen te blijven. De angst dat ik over twintig jaar nog steeds in deze situatie zit. Dat beeld spookt soms door mijn hoofd; dat zou ik écht niet willen. Ik heb wel eens gedacht dat ik me beter van kant kon maken. Waarvoor leef ik tenslotte? Maar het is nooit zover gekomen dat ik het geprobeerd heb.»

HUMO Weet iemand eigenlijk hoe hard jij daarmee inzit?

DIETER «Nee… Misschien vermoeden sommige mensen iets, maar ze laten het dan toch niet merken. Ik heb ook niet de behoefte om het hun te vertellen. Ik wil niet dat iedereen mijn diepste zielenroerselen kent.

»Ik denk ook niet dat ze het zouden begrijpen. Ik heb wel eens een discussieforum op het internet bezocht over ‘late maagden’, en daar voel je toch vaak een vleugje minachting. Mensen beseffen niet wat het met je psyche doet. Het gaat niet alleen om de seks, maar om je hele persoonlijkheid. Hoe kan je je volwassen voelen als je nooit geleerd hebt met intimiteit om te gaan? Het is alsof je blijft vastzitten in je puberteit. Je mannelijkheid wordt aangetast, je zelfvertrouwen verdwijnt.

»Ik wil maar zeggen: het is niet gewoon een kwestie van even de kroeg in, lekker daten en klaar. Weinig mensen begrijpen dat. Je wordt onder goeie raadgevingen bedolven, meestal met een ondertoon dat je probleem letterlijk in een wip verholpen kan worden, als je maar niet zo passief bleef afwachten...»

HUMO Ben je al actief op zoek gegaan?

DIETER «Ik heb wel eens een zoekertje geplaatst op het internet. Ik heb een tijdje gemaild met een paar meisjes, maar het is nooit wat geworden.

»Ik ga ook kijken op datingsites. Ik heb me eens ingeschreven op Rendez-vous, eerst alleen met een profiel. Toen daar geen reactie op kwam, heb ik er een foto bij geplaatst. Maar er gebeurde niks. Niet één reactie.»

HUMO Ben je nooit naar een prostituee gestapt?

DIETER «Nee. Ik zeg niet dat het er nooit van zal komen, maar voorlopig zie ik het me niet doen, omdat het me niet alleen om de seks gaat. Ik bekijk wel eens een pornofilm, en de pornosites op het internet. Je kan nog altijd masturberen, maar het gaat toch wel om iets meer dan alleen seks. Liefde, tederheid en intimiteit: heel pijnlijk om dat allemaal te moeten missen.»

HUMO Zou je een one-nightstand zien zitten?

DIETER «Ik zeg niet nee, maar ik denk niet dat ik daar veel kans op maak. Ik ben niet iemand die zich dadelijk openstelt, ik moet me eerst op mijn gemak voelen bij die ander. Ik denk ook dat het emotioneel een beetje anders ligt dan seks in een relatie. Ach, ik kan er eigenlijk niks over zeggen. De gelegenheid heeft zich nog nooit voorgedaan, dus…»

Gezocht: smeerlap

‘Ik ben 26 jaar en ik heb ook nog nooit een relatie gehad, zelfs nog geen losse flodder. Wat is er zo mis met mij? Het moet toch iéts zijn, maar ik zou begot niet weten wat.’ (Sandra, 26 jaar)

We ontmoeten Sandra in een rustig café in Antwerpen. Ze werkt als verkoopster in een winkel op de Meir en woont nog bij haar ouders. Ze heeft een jeansbroek en een lichtblauw sportjasje aan. Een onopvallende verschijning, maar zeker geen truttig type.

HUMO Was je verrast door de lezersbrief over leven zonder seks?

SANDRA «Ja, toch wel. Ik had iets van ‘Wow! Er zijn nog mensen die zich ook zo voelen!’ Ik heb altijd gedacht dat ik een grote uitzondering was, zeker als ik in mijn vriendenkring rondkijk. De meeste mensen van mijn leeftijd zijn getrouwd, of hebben op zijn minst een vriend. En ik ben alleen. Ik heb nog nooit seks gehad. Ik heb wel al eens gekust met een jongen, maar daar is het ongeveer bij gebleven.»

HUMO Vind je dat erg?

SANDRA «Ja. Ik zou het zo graag eens meemaken. Alleen al om te weten wat het is.

»Aan mijn vriendinnen kan ik het moeilijk vragen. Niemand weet dat ik nog maagd ben. De meesten begrijpen het ook niet. Als ik er al eens over begin dat ik nog alleen ben, krijg ik alleen van die cliché-antwoorden: ‘Je zal de ware nog wel tegenkomen’, of ‘Geniet maar van het leven zolang het nog kan…’ Dan zwijg ik maar, hé.

»Ik zou er wel graag over praten, maar ze luisteren niet eens. Ik weet ook wel dat ze niet meteen voor een oplossing kunnen zorgen, of iemand tevoorschijn kunnen toveren, maar ik heb weleens de behoefte gewoon te vertellen hoe down ik me soms voel. In gezelschap voel ik me vaak het vijfde wiel aan de wagen, want blijkbaar word je niet echt voor vol aangezien als je geen vriend hebt.

»Een vriendin van mij is onlangs bevallen van haar eerste kindje. Dan ga je op bezoek, en zie je een vrolijk gezinnetje. En jij zit daar, alleen.

»De mensen vinden je ook altijd zo zielig. ‘En, heb je nog altijd niemand?’ vragen ze dan. ‘Arm schaap!’ hoor je ze bijna hardop denken. Daar heb ik een hekel aan! Ik ben er als de dood voor een hopeloos geval te worden. Het wordt er ook niet gemakkelijker op, hé. Hoe ouder je wordt, hoe kleiner de markt. Tenzij je in het aanbod van de gescheiden vaders gaat zoeken (lacht).»

HUMO Ben je er dikwijls mee bezig?

SANDRA «Er zijn dagen dat ik er echt wel depri van word. Alles steekt me dan tegen. Ik heb niet echt de job van mijn leven, ik heb geen vriend... Er is geen doel in mijn leven. Het heeft allemaal geen zin.

»Dat gevoel gaat na een tijdje wel weer weg – gelukkig – maar nooit helemaal. Ik heb écht het gevoel dat ik iets mis.

»De reactie die ik het vaakst moet horen: ‘Een relatie is ook niet alles.’ Als ze dat tegen mij zeggen, word ik gewoon kwaad. Dan denk ik: ‘Oké, maar laat het mij dan gewoon eens meemaken. Laat mij voor mijn part een smeerlap tegenkomen, laat mij met mijn kop tegen de muur lopen, maar dan weet ik tenminste wat het is. Hoe het voelt om verliefd te zijn en iemand te hebben die ook iets voor jou voelt, al is het dan maar voor even. En dan weet ik tenminste ook hoe het is om seks te hebben.»

HUMO Je hebt ook nog geen losse flodder gehad?

SANDRA «Nee, zelfs dat niet.»

HUMO Dat is toch niet zo moeilijk?

SANDRA «Tja…»

HUMO Je steekt je tong in iemands mond…

SANDRA (schatert) «Ik zal het eens proberen dit weekeinde!»

Verliefd op de barman

HUMO Sinds wanneer denk je: ‘Shit, ik heb een probleem.’

SANDRA «Er waren al momenten in het middelbaar, in het vijfde en het zesde jaar. Iedereen had liefjes en ik stond daar altijd alleen...»

HUMO Hoe kwam dat?

SANDRA «Ja, als ik dat wist... Het heeft niks te maken met een strenge opvoeding, of met een of ander trauma. Ik ben niet seksueel misbruikt en ik ben ook niet aseksueel. Ik heb altijd op een gemengde school gezeten. En ik heb best wel vrienden. Ik ben nogal stil in groep, en ik ben geen flirterig type, maar ik ben wel sociaal. In het weekend ga ik uit met vriendinnen. Ik amuseer me dan wel, maar ik ben nog nooit iemand tegengekomen van wie ik dacht: wow.»

HUMO Wat voor een type zoek je?

SANDRA «Goh, als ik dat eens wist (lacht). Ik zou graag een heel gewone kerel hebben. Ik bedoel: geen typetje. Geen hardrocker of een houser of zo. Een gewone man. Maar blijkbaar zoek ik op de verkeerde plaatsen.

»Ik ben vroeger wel een paar keer verliefd geweest, maar daar is nooit iets van gekomen, omdat het niet wederzijds was. Dan houdt het op, hé. Misschien viel ik altijd voor de verkeerde jongens… Soms wás het ook al van in het begin gedoemd om te mislukken, hoor. Ik ben eens stapelgek geweest op een barman. Ik kende hem zelfs niet, en ik heb ook nooit meer tegen hem gezegd dan ‘twee cola’s en een pintje…’ Het was hopeloos, maar ik ben wel een maand of twee elke avond in dat café gaan rondhangen... (lacht)

»Door al die teleurstellingen ben ik wel bang om nog verliefd te worden. Als ik iets voor een man begin te voelen, probeer ik mijn gevoelens te onderdrukken. ‘Het is toch hopeloos,’ denk ik direct. ‘Dus laat ik alsjeblieft niet wéér door die pijn en die ontgoocheling gaan...’»

HUMO Hoe denk je dat het is om seks te hebben?

SANDRA «Ik stel het me een beetje voor zoals in de film. Ik kan best opgewonden geraken van seksscènes in films. Porno zegt me niks. Ik heb ook geen vibrator of zo. En betalen voor seks, dat zie ik mij zeker niet doen. Voor een vrouw ligt dat sowieso moeilijk. Misschien over tien jaar, als ik dan nog niet van de straat ben... Ik hoop het niet.»

Dood op de keukenvloer

‘Ik heb je brief gelezen en ik herken zoveel van wat ik zelf heb meegemaakt. (…) Toen ik 35 werd, besloot ik mij neer te leggen bij een leven zonder vrouw en kinderen. Maar enkele maanden later bleek er plots wel een vrouw te zijn die het zag zitten om met mij verder te gaan.’ (Jan, 41 jaar, Izegem)

Jan is inmiddels vijf jaar getrouwd en heeft twee kinderen met zijn vrouw Inge. Maar de verhalen van Sandra en Dieter zijn ook voor hem een Aha-erlebnis.

JAN «Tot mijn 35ste had ik ook nog nooit een vrouw gekust en ook nog geen seks gehad. Geen one-night stand, en zeker geen prostituee – daar was ik véél te verlegen voor.

»Ik ben altijd erg timide geweest. Ik had als kind al een minderwaardigheidscomplex. Veel vrienden had ik niet, ik was nogal in mezelf gekeerd.

»Ik ben de oudste van drie, maar ik heb ook het langste thuis gewoond, tot mijn 31ste. Uitgaan interesseerde me niet. Ik was 21 toen ik voor het eerst naar een optreden ging kijken, op Torhout-Werchter. Toen ik 24 was, ben ik toevallig in het jeugdhuis beland. Ik ben er tien jaar gebleven, als medewerker achter de schermen. Tijdens optredens zat ik aan de drankbonnetjes of aan de ingang – ook niet de ideale plaats om contacten te leggen, natuurlijk. Maar ook als ik gewoon naar het optreden kwam kijken, stond ik meestal de hele avond alleen. Ik weet nog dat ik altijd meteen na het optreden naar huis ging. Tussen de groepen door stond ik een beetje langs de kant te wachten. Dat was niet tof, maar ik ben niet de man die zomaar tegen wildvreemden gaat babbelen. Er liepen natuurlijk meisjes rond die ik wel zag zitten, maar ik durfde hen niet aan te spreken. Ik mis wel wat sociale vaardigheid. Als ik ergens kom waar ik niemand ken, dan zal ik een uur later nog niemand kennen.

»Het gevoel dat ik echt iets miste, is er pas op latere leeftijd gekomen. Het moeilijkste moment was toen mijn jongere zus haar eerste kindje kreeg. Ik was 34. Ik had geen vrouw, en geen vooruitzichten, terwijl een gezin met kinderen mijn grote droom was. Ik heb het toen wel erg zwaar gehad, vooral tijdens de weekends, als ik thuis zat. Dan gaf ik me over aan zelfmedelijden. Ik voelde me een sukkelaar. Een krantenkop als ‘Bejaarde alleenstaande man ligt veertien dagen dood in keuken’ daar kreeg ik rillingen van. Ik zag mezelf daar al op die keukenvloer liggen.

»Ik ben een partner beginnen te zoeken via contactadvertenties. Ik heb zelfs een beroep gedaan op een relatiebemiddelaar. Dat heeft een paar keer tot een afspraakje geleid, maar die draaiden op niks uit.

.»En plots stelde ik vast dat ik 35 was. Ik dacht dat ik nooit meer iemand zou ontmoeten, en net toen ik me bij dat idee had neergelegd, nodigde Inge me uit op een drink voor haar verjaardag. Ik had niet eens door dat ze mij zag zitten.

»Inge werkte in hetzelfde gebouw als ik, maar ik kende haar niet zo goed. Ik dacht ook dat ze al lang bezet was. De twee secretaresses met wie ze samenwerkte waren echte roddeltantes. Als grap had ze die twee allerlei wilde verhalen over haar liefdesleven op de mouw gespeld. Ik had die verhalen ook gehoord, en ik geloofde ze. Geen haar op mijn hoofd dat dacht dat ik ooit iets met haar zou hebben. Tot die verjaardagsdrink kwam, en het meteen tussen ons bleek te klikken.»

HUMO Het was nog nooit gelukt en nu plots wel.

JAN «Man man, dat was een raar gevoel! Ik voelde mij plots gewenst, gewild! Een hele belevenis.

»Daarom wilde ik ook reageren op het verhaal van die jongeman uit Limburg. Ik weet wel dat het achteraf altijd gemakkelijk is om zoiets te zeggen, maar hij mag de hoop niet opgeven. Wie weet eindigt zijn verhaal net zoals het mijne.»