Frank Zappa: ‘Flower Power is stront’

Frank Zappa en de zoveelste herdruk van de Mothers of Invention zijn een zondag of twee geleden voor de derde keer Brussel komen doen. Met succes. Zappa zelf en de Mothers (Ruth Underwood Bruce en Tom Fowler Chester Thompson, George Duke en de fenomenale nieuwkomer Napoleon Brock) waren in een beste dag. Er werd lang en goed muziek gemaakt, het optreden liep nergens mank er was wat te horen en veel te zien. Als je kón zien. Het organisatiebureau Gemco had namelijk zowel het 220 F betalend publiek als de Mothers een loer gedraaid door te doen alsof Zap en de Moeders niet goed genoeg zouden zijn om één van Brussels grotere zalen vol te laten lopen. Er zullen wel excuses te vinden zijn waarom het niet in een grotere zaal kon maar wij willen ze niet horen (watte in onze oren, inderdaad). Wie meer dan 200 piasters neerlegt heeft recht op een fatsoenlijke plaats op de nodige kubieke centimeter lucht en een minimum beweegruimte. En dat vindt Zappa zelf ook. Want wij hebben het hem gevraagd. Hij zei: ‘Dat vind ik ook.’ En nog veel meer natuurlijk.

HUMO Ben je blij met je huidige Mothers?

FRANK ZAPPA «En of. Muzikaal is ie een stuk interessanter dan de vorige, en ook op stuk van gezelligheid: deze kerels spelen tenminste geen schaak als we in de bus zitten, wat ten zeerste in hun voordeel pleit. Anders gezegd: de groep waarmee ik hier verleden jaar was, dat waren vervelende knarren.»

HUMO Die nieuwe zanger-danser-saxofonist. Napoleon Brock, dat was een leukerd. Waar komt die vandaan?

ZAPPA «Die werkte in een bar, op Hawaii. Ik ging daar wat drinken en toen ik hem zag zingen, ben ik meteen naar ‘m toegestapt en ik heb hem gevraagd of hij een job wilde. Hij had nog nooit van me gehoord, en het kon hem ook geen lor schelen ik was voor hem gewoon een tiep die hem een flink salaris aanbood. Ik had hem vorig jaar al willen hebben, maar het is zo n doodeerlijke kerel toen wij vorig jaar op Europese toernee moesten, had hij nog zeven weken contract lopen in die club en hij wilde die mensen niet in de steek laten. Dat vond ik zeer mooi van ‘m, en ik heb niet aangedrongen.»

HUMO Als je zo’n ‘Mother’-formatie ontbindt, hoe doe je dat dan? Zeg je gewoon bedankt, of vallen er wel eens harde woorden?

ZAPPA «Ik heb nog maar zelden een hele groep tegelijk ontslagen Meestal is het een kwestie van komen en gaan. Ik maak zelden ruzie met mijn muzikanten.»

HUMO Ex-Mothers vertellen anders nogal graag dat je een tiran bent.

ZAPPA «Ja, ze vinden dat leuk om rond te strooien, natuurlijk, maar het blijft onzin. Dat soort geklets komt alleen van mensen die totaal geen zelfdiscipline hebben, en om de hele groepstoestand niet te laten verzieken, moet ik dan wel eens een minder leuke opmerking maken of zo. Dan ben je natuurlijk meteen een tiran. Wat ze niet vertellen, is dat ik de beste lonen uitbetaal in de rockindustrie, dal ze bij mij de beste werkomstandigheden hebben en bovendien krijgen zij hier een muzikale opvoeding die ze nergens kunnen kopen. Laten ze mij dan maar een tiran noemen. Ik maak betere mensen van ze.»

HUMO Is dat een ware behoefte van je om altijd maar nieuwe groepen te organiseren, of is dat één van die droeve zaken die het leven van een topmuzikant zo moeilijk maken?

ZAPPA «Dat is helemaal niet droef. Na iedere personeelswijziging is de groep alleen maar beter geworden. Ik kies muzikanten op basis van hun muzikaal potentieel. Als ze visueel wat waard zijn, des te beter. Soms beantwoorden ze aan mijn verwachtingen, soms niet. Soms nemen ze ontslag, en soms gooi ik ze eruit. Jean-Luc Ponty is het afgetrapt omdat ie meer geld wilde. Jett Simons is weer een tijdje bij de groep geweest, dit jaar, maar ik heb hem aan de dijk moeten zetten omdat ie constant te stoned was. Hij kon zijn partij niet meer spelen. Ruth Underwood trekt er in januari uit. Ze wil in Parijs gaan wonen, ze heeft nogal problemen met haar sentimenteel leven. Ik zit er voor niks tussen.»

HUMO Je muziek lijkt zeer strak gestructureerd, en toch is er ruimte voorzien voor improvisatie. Hoe rijm je dat?

ZAPPA «In elk van onze shows komt een punt waar niemand nog weet wat er gaat of kan gebeuren. Maar ik hou de boel wel in de gaten. Ik blijf dirigent. Dus van zodra het niet meer leuk is, kap ik ermee en doen we snel wat anders. Er is niemand bij gebaat als de hele boel in mekaar zakt als een pudding.»

HUMO Heb je ‘t concert van Brussel op tape gezet?

ZAPPA «Jawel, ik doe dat omdat ik denk dat op bijna elk concert toch weer iéts gebeurt dat de moeite waard is en uniek. En ik wil zo een ruim mogelijk keuze aan materiaal hebben als ik aan een live-lp begin te knoeien.»

HUMO Het succes van ‘Apostrophe’ - eindelijk de Top 20! - had je dat verwacht?

ZAPPA «Ik heb daar eens om moeten lachen. Er zal wel een reden voor zijn denk ik. Maar ik heb geen zin om er naar te zoeken. Ik heb wel de lp-hitparade uitgeknipt en in mijn plakboek gekleefd.»

HUMO Hoe kijk je tegen de muziekindustrie aan? Is ze nu harder dan ooit?

ZAPPA «Nee. De muziekbisness is een bisness, en dat zegt genoeg. Het is altijd hard toegegaan. Het enige wat veranderd is, is dat nu wellicht meer mensen dat bisnessaspect van de pop durven toe te geven. Vroeger moest er zo nodig nog een droomwereld rond gebouwd worden. De Beatles waren ook heel handig in hel verbergen van het raderwerk dat achter hen verborgen zat. In die hele tien jaar dat ik me met dit vak inlaat heb ik nooit trachten te verbergen dat wat ik deed of maakte tot bij de eventuele luisteraar komt via het vreemde machien dat platenfirma heet lk zie niet in waarom ik dat zou wegmoffelen. Dat zijn tenslotte feiten. Iemand zit aan een machine mijn platen te maken, en iemand doet ze in een hoes, en nog iemand steekt ze in kartonnen dozen en een ander verzendt ze. Dat is allemaal zeer reëel. De glamour van de hedendaagse pop is, vriendelijk uitgedrukt, bie-zon-der doorzichtig.»

HUMO Na je eerste platen ben le uit je rol van ‘sociaal commentator’ gestapt. De politieke onderwerpen weken voor seks, groupies en aanverwanten.

ZAPPA «Ik ben niet uit de sociaIe toer gestapt; ik heb mijn teksten gewoon altijd vanuit mijn zeer persoonlijke standpunt geschreven. En mijn sociale omgeving is in de loop der jaren fel gewijzigd Toen ik over de dingen schreef waar jij het over hebt, waren de dingen inderdaad belangrijk voor mij.»

HUMO Maar waarom is de politieke geladenheid zolang uit teksten verdwenen?

ZAPPA «Verdwenen? Noem mij es een van mijn ouwe songs die politiek geladen zou zijn?»

HUMO ‘Concentration Moon’, bijvoorbeeld op ‘Weer Only In It’

ZAPPA «Dat heeft de ballen met politiek te maken. Het is een puur sociologische song, een verwijzing naar een populaire fantasie in de helft van de zestiger jaren in bepaalde delen van de Verenigde Staten leefde. Er was namelijk sprake van, dat de con-centratiekampen die tijdens tweede wereldoorlog gebouwd waren om Japanse Japanse Amerikaanse burgers in te steken, weer opengemaakt zouden worden om er hippies op te sluiten. Ik denk dat dat allesbehalve zomaar een gerucht was, maar barre realiteit. Daarom heb ik er wat over geschreven. Zo kunnen ze over honderd jaar nog eens terugdenken aan wat toen in Amerika gebeurde. Ik zie mezelf als songschrijver-dienstverlener, geen enkel onderwerp is taboe voor me. Maar ik moet het in een song behandelen, ik ben geen romanschrijver.»

HUMO Als je wil dat wat je doet over 100 jaar nog impact heeft, is een grammofoonplaat dan wel een goed medium om je ideeën door te geven? Zijn platen bestand tegen de zo gevreesde tand des tijds?

ZAPPA «Dat hangt er vanaf waar ze terecht komen. Ik weet wel dat er nu al een aantal serieuze jonge mensen bezig zijn alles wat ik doe of laat uit te pluizen. Er hebben er al een paar gedoktoreerd op mijn muziek en er zitten ook al hele universiteits-bibliotheken vol met geschrijf over waar ik nu eigenlijk mee bezig ben. Als die jongens hun werk ernstig gedaan hebben, zit er wel een kans in dat ik vroeg of laat nog eens ernstig word genomen.»

HUMO Breng je niet erg veel materiaal uit? 17 Ip’s in 10 maanden is niet weinig.

ZAPPA «Kijk als ik een plaat maak dan is ze beschikbaar. Dat wil zeggen dat wie ze wil, ze kan komen halen. Ik leur er niet mee en ik huil ook niet als ze niet verkoopt. Ze is ‘te krijgen’ van-als ze in de winkel ligt. De economische faktor of iemand wel zoveel platen kan kopen ais ik er uit breng, zal me artistiek ècht niet gaan besnoeien. Ik werk voort en wie mijn platen niet wil of kan kopen, moet ze maar in het rek laten liggen. Ik ben geen kruidenier.»

HUMO Dat hele concept van ‘We’re only in it for the money’, waar sloeg dat eigenlijk op?

ZAPPA «’We’re only in it’ was in de allereerste plaats een onderzoek naar een kritiek op de vreselijke Flower Power-toestand die in de dagen woedde, vanuit mijn eigen half-rationele kijk op de dingen. Ik heb er nooit een goed oog op gehad, laat dat meteen duidelijk wezen. Volgens mij is iedereen die aan Flower Power meegedaan heeft enorm bij de neus geleid door vulgaire reklamejongens, waarvan Timothy Leary de manager was. Leary heeft verschrikkelijk veel onheil aangericht onder de kids, door zijn LSD theorie heeft hij massa’s hersens naar de haaien geholpen, wat op zijn zachtst uitgedrukt niet fraai is. Ik was toen de enige die tegen al die psychedelische lullen met bloemen in hun haar durfde te zeggen ‘Flower Power is stront’. Als ik dat tijdens een optreden zei, werd het publiek helemaal down. Dan keken ze mekaar even in de ogen en ze zeiden ‘Maar we houden toch van mekaar’ en ‘Bloemen zijn toch aardig’ en ‘Frank Zappa is vast niet aardig. Dat zal wel een slecht mens zijn.’»

HUMO Van slechte mensen gesproken: is het post-Nixon klimaat gunstig voor jouw manier van werken?

ZAPPA «O, ja. Zolang er wat gebeurt waarmee te lachen valt is het klimaat gunstig wat mij betreft. Voor of na Nixon maakt weinig uit. Amerika is altijd prima om in te werken.»

HUMO Heb je ooit buiten de States geleefd?

ZAPPA «Ja, toen ik ‘200 motels’ maakte heb ik lang in Engeland gezeten. Een mooi land, hoor, maar vervelend, jongens, vervelend. Niemand heeft daar ook maar enige zin voor humor. Of misschien hebben ze er wel, maar het heeft toch niets te maken met Californische humor. Gewoon maar wat gein trappen onder mekaar, dat is er toch zelden bij, ginder. Ik heb ene paar maffe Amerikanen nodig om me heen, om me goed te voelen. Ach, weet je, waar het eigenlijk om gaat: ik wil me amuseren. Ik wil doortrappen. En ik vermoed dat als je heel eerlijk bent, jij dat ook wil doen. Iedereen wil dat toch. Mijn idee van lol zal wel niet dezelfde zijn als jouw idee van lol, maar lol is in wezen lol, nietwaar.»

HUMO Treed je graag op?.

ZAPPA «Jawel. Soms.»

HUMO Waarom treed je dan zo dikwijls op? Voor de lol?

ZAPPA «Tja je zou kunnen zeggen dat het iets masochistisch over zich heeft, natuurlijk, want van twintig optredens zijn er toch maar een stuk of vijf echt goed. Maar je kan het ook zo stellen dat als je er maar 5 doet ze misschien alle vijf soep zijn. Bovendien is deze groep zo leuk om mee te werken dat het aantal goede concerten echt wel hoger ligt. Deze jongens willen boogie, en zo hoort het.»

HUMO Je gebruik graag onbekende mensen op je platen. Wantrouw je de beroemde Friends die tegenwoordig op bijna elke lp staan?

ZAPPA «Ik wantrouw ze niet, maar ik ken ze niet. Ik heb geen beroemde Friends, ik ben namelijk een tiran, zoals u wel weet. Jack Bruce heeft één enkele keer meegedaan op een plaat van me, en dat was dan nog toevallig, via-via. Ik ken echt geen belangrijke mensen. Ik voel me altijd een beetje vreemd als ze me komen vragen: ‘Hoe is John Lennon nu écht?’»

HUMO Onze volgende vraag warempel.

ZAPPA «Precies wat ik dacht. Nee, serieus, binnenkort ga ik een heel bekende muziek in de Mothers binnenloodsen. Hij is heel bekend. In Finland.»

HUMO Heb je die ook in een Hawiiaanse bar ontdekt?

ZAPPA «Nee, in een club.»

HUMO Heb je een zesde zintuig om talent te snuffelen?

ZAPPA «Precies. Kijk maar naar de G.T.O.’s en Wild Man Fischer, wat een kassuccessen dat waren. Da’s een van de grote voordelen als je ’n tiran. Bent: je ontwikkelt die enorm tijdsbesparende kwaliteit om zo (knip) meteen te weten waar je aan toe bent, als je ’n performer aan ’t werk ziet. Heerlijk is het tiran te wezen, heerlijk is het tiran te zijn.»

HUMO In Humo van vorige week stond dat jij zo hard werkt. Klopt dat?

ZAPPA «Jawel. Wil je mijn werkplan kennen van nu tot 5 januari? Ik ken het uit mijn hoofd.»

HUMO Zeg maar.

ZAPPA «Na deze toernee ga ik naar huis. Dan is het 5 oktober. De zesde slaap ik. De 7de zit ik vanaf 9 uur in de TVA-studio om een tv-show te monteren waar we al aan gewerkt hebben vóór deze toernee. Dat doe ik twee weken lang 10 uur per dag. Als ik dan ’s avonds thuiskom, schrijf ik nog wat muziek. Na die twee weken, gaan we vijf dagen lang repeteren. Dan vertrekt het materieel per vrachtwagen naar de oostkust. Dat wil zeggen dat ik drie dagen de tijd heb om thuis te schrijven. Dan spring ik in een vliegtuig om een dag of twee interviews te doen in New York. Dan vertrekken we vijf weken lang op toernee door de States. Daarna hebben we drie dagen vrij. Ondertussen wordt het materieel terug naar Los Angeles gereden. Als het arriveert, trekken we in de Caribou-studio. Vijf december is het dan. We nemen daar een lp op tot 26 december. De 27ste slaap ik één dag lang. De 28ste beginnen we aan 7 dagen repetitie, alleen op nieuwjaar geven we een concert. Tot de 23ste januari blijf ik thuis werken. De 24ste moet ik in Londen zijn, omdat mijn geschil met de Albert Hall dan voorkomt. Daarna vertrekken we op toernee door Australië en Japan.»

HUMO En wanneer eet je?

ZAPPA (wijst naar zijn expresso) «Ik eet koffie.»

HUMO Je praat niet veel over je filmplannen.

ZAPPA «Inderdaad .»

HUMO Hèb je filmplannen?

ZAPPA «Ja.»

HUMO Vertel er wel eens wat over.

ZAPPA «Ik praat niet veel over mijn filmplannen.»

HUMO Maar wij wilden er graag wat over weten.

ZAPPA «Vraag maar wat je wil. Ik zeg toch alleen maar dat ik fiImplannen heb.»

HUMO Wat je ook maakt, een mooiere story dan die van je optreden met een stel bezopen mariniers kan het toch niet worden.

ZAPPA «Ik hoor het al. Nog eens vertellen hè.»

HUMO Als je zonodig moet.

ZAPPA «Nou dan. In de States moet je weten gaan de Marines door voor de meest verachtelijke, lelijke vechtlustige exemplaren onder de Amerikaanse geuniformeerde killers. Wij zaten in het Garrick Theatre, een heel klein theatertje in New York te repeteren en toen kwamen er een paar van die sjarels de zaal binnen. Wij hadden meteen de daver op ’t lijf want een week voordien had een Marinier messteken gekregen van een hippie, en het verhaal ging nu dat de mariniers op hun beurt alle hippies wilden afmaken.

Toen we klaar waren met de repetitie hadden we klamme handen. Die kerels kwamen dreigend op ons af. Maar al wat ze deden was een handtekening vragen. Ik dacht ‘Hé, dat zijn rare mariniers’, en ik vroeg of ze diezelfde avond niet met ons wilden optreden, ze vonden het prima. Ze zouden ‘House of the Rising Sun’ zingen en ‘Everybody must get Stoned’. Ze gingen in een café tegenover de zaal zitten en rond zeven uur kwamen ze straalbezopen terug. Bij het begin van de show gooi ik meteen de zaal in dat we ‘Live in Person — The United States Marines’ bij ons hebben. Die drie stapten doodgemoedereerd de scene op en zongen hun twee liedjes, en het publiek rolde over de grond van ’t lachen. Toen hun set afgelopen was, vroeg ik of ze niet elk iets wilden zeggen. Ze kwamen één voor één naar de microfoon. De eerste zei ‘Eat the apple, fuck the core’ (Woordspeling op ‘Fuck the corps’: met andere woorden naar de ballen met de marine) de tweede zei hetzelfde. De derde zei: ‘Eat the apple, fuck the core, some of us love our mothers more’. Ik vond dat zo geweldig dat ik ze meteen vroeg voor de tweede show die avond lk stuurde mijn vrouw naar huis om een gigantische pop te halen. Die pop heette Sunday, onthoud dit niet aan uw lezers, evenmin als het feit dat mijn vrouw die pop van haar zuster gekregen had. Maar goed, tijdens de show kondigde ik aan dat de Marines via een paar tactieken gingen demonstreren hoe ze nu precies de inboorlingen uit Vietnam klein kregen. Die jongens sprongen met hun dolken op die pop toe en staken ze in geen tijd volledig aan flarden ze lieten de onderdelen een voor een aan het publiek zien en ze deden dat zo bloeddorstig dat heel wat mensen het kotsen nabij waren. Ik vond dat een heel sterke avond.»

HUMO Hoeveel Amerikanen denken dat je een communist bent

ZAPPA «Geen idee. Ik weet niet of de mensen daar in die termen denken.»

HUMO Hoeveel Amerikanen zien je dus als een valse communist?

ZAPPA «67% denk ik, en de 33% anderen vinden me vast een tiran, waartussen nog ergens een groepuskuul moet zitten dat me een valse tiran vindt. Verdomme, als ik ècht een tiran was, zou het nog al eens anders toe gaan dan nu. Nu werk ik als volgt: als ik een muzikale idee heb, weet ik dat ik met een groep moet werken, en dat een groep bestaat uit muzikanten. En van die mensen weet je dat ze een aantal dingen kunnen en een aantal zouden moeten kunnen. Je zou dus van mij kunnen verwachten dat ik zou regeren in de trant van ‘lk-wil-dat-iets-zo-gespeeld-word (want-het-is-en-blijft -mijn-idee-en-jullie-hufters-werken-voor mij-dus-moeten-jullie-doen-wat-ik-vraag-anders-krijgen-jullie-de-bons).

»Zo bereik je natuurlijk niks Je kan een muzikant niet iets doen spelen dat zijn hoofd en zijn handen niet begrijpen. Ik heb direct door of een muzikant een luiaard is of iemand die zich met zijn hele wezen in zo’n muziekstuk wil gooien. Als een muzikant die ik respecteer, hard werkt op een muziekstuk van me en dan zegt dat hij het niet kán spelen dan verander ik het. En zelfs als ze het noot voor noot kunnen spelen, verandert het nog elke avond. Ik gooi ook regelmatig nieuwe zinnen in mijn teksten. Ook al omdat er een soort instant-wisselwerking tussen Napoleon en mij bestaat. Als hij een of ander gebaar ter plekke uitvindt, dan doe ik er daar meteen één bovenop. Enzovoort.»

HUMO Je blijft een gitaarfriek. Sommige mensen vinden dat de gitaar zoetjesaan op haar retour is als rockinstrument. Wat vind jij daarvan?

ZAPPA «Nou, de gitaar is niet altijd even belangrijk geweest als nu. Toen ik pas in de biss zat, geraakte je verder als je een aardig stuk saxofoon kon blazen. In die vroege rockplaten zitten maar heel weinig gitaarsolo’s. Ik kan me dus best inbeelden dat nu, door een of andere mode weer een overwicht zou komen van b.v. de piano. Ik laat me er in geen geval door aanvreten. Ik hen en blijf een gitarist.»

HUMO Die ‘conceptuele continuiteit’ waar we het in verband met jou wel es over hebben. Wat betekent die eigenlijk?

ZAPPA «Ik gebruik die term om het hele gamma van mijn activiteiten te omschrijven.»

HUMO Is een goed begrip van die ‘Conceptual Continuity’ nodig om je muziek te begrijpen?

ZAPPA «Dat is afhankelijk van de graad waarin je in onze muziek wil inkomen. Als je mij en de Mothers gewoon ervaart als een van de vele bands die dreunmuziek maken om je lekker bij te voelen, dan is het inderdaad niet nodig dat je een dieper Inzicht zou hebben in mijn motivaties en bedoelingen. Maar als je echt wil weten waar we mee bezig zijn moet je volgens mij wel achter dat soort begrippen zien te komen.»

HUMO Heeft elke Mother wel door wat jij eigenlijk wil?

ZAPPA «Er zijn er die het. Van a tot z doorhebben. Er zijn er ook die er geen kl. van sn. Veel maakt het niet uit.»

HUMO Dat dure begrip uit zich toch niet alleen in uiterlijkheden als een zelfcitaat of het verwijzen op een platenhoes naar een andere hoes?

ZAPPA «Dat zijn inderdaad de uiterlijke kenmerken van een zeer complex iets. In wat ik doe zitten harmonische elementen die alleen een muziekkenner kan ontdekken. Allesbehalve voor-de-handliggende dingen. Ik plaats vaak een idee dat x-waarde heeft naast één dat y-waarde heeft, ook als die twee waarden normaal niet samen gaan. Ik kan b.v. iets lomps en plomps zeggen in mijn teksten, en het tegelijk in mijn grandioze harmonische taal inleven. Ach àlles kan.»

HUMO Heb je ook je eigen Webermann, de finale Zappa-freak?

ZAPPA «O ja, er zijn er zo wel een stuk of twee kerels die alles wat ik zeg of doe, alles wat over me geschreven wordt, uitknippen, inplakken en interpreteren. In Zwitserland is er een die een heel archief bijhoudt, inclusief bandopnamevan zowel elk concert dat ik geef. Ik denk dat ie overal z’n mannetjes heeft zitten. Hij geeft ook een krant uit, de ‘Hot Rats Times’. In de States is er ook nog een advocaat, in Indianapolis, die hetzelfde doet. Zijn krant heet ‘The Mother’s Own Journal’. Die twee jongens doe dat allebei met hun eigen geld, zonder dat iemand erom vraagt. Ik snap niet waarom ze dat doen.»

HUMO Snappen ze wat je doet?

ZAPPA «Ik denk het niet nee. Ze begrijpen mijn muziek wellicht wel, maar mij niet. Ze kennen me gewoon niet.»

HUMO Ken jij je eigen platen?

ZAPPA «Ik heb wel een kijk op wat ik totnogtoe gemaakt heb, ja, dan denk ik toch.»

HUMO Als je ergens een plaat van je hoort, na hoeveel tijd weet je dan dat het er een van jou is, en welke? Na twee noten?

ZAPPA «Twee noten is nogal moeilijk… maar vanaf de derde weet ik het wel zeker.»

HUMO Die bekende foto van je waar je betrapt wordt terwijl je er een zit te bakken op het toilet, was je daar blij mee?

ZAPPA «Oorspronkelijk vond ik het okee. Die foto was genomen voor ‘International Times’, om ons eerst concert in Engeland te adverteren en tegen International Times had ik natuurlijk niks. Maar daarna heb ik gemerkt dat een heleboel haaien die foto zijn gaan gebruiken om er posters van te maken en er zwaar geld mee te verdienen. Dat vond ik wel een beetje gortig: in de States kan je geen foto publiceren zonder toestemming van de gefotografeerde, hier in Europa kan dt blijkbaar wel.»

HUMO In Europa kan je van de ene op de andere dag in totaal verschillende cultuursferen zitten. Het publiek zal daardoor ook wel anders zijn. Heb je dat in de States ook?

ZAPPA «Vast en zeker. Iedere staat, iedere streek reageert anders. Dat heeft onder andere te maken met hoe groot de verzadiging is in een bepaald deel. Van het land. In het zuiden lsue nee totaal geen intellectuele inhoud. Daar moet het boogie zijn, of ze trappen je van de scene. Succes is afhankelijk van hoe dicht je bij de plaatselijke idee van perfecte kunst komt. Het gekke is dat ik net het liefst in het Zuiden werk: ik hou namelijk ook van boogie. En ik hou van een publiek dat komt om lol te trappen.»

HUMO Wat er in Europa niet bij is.

ZAPPA «Ik heb niks tegen een Europese tour, maar ze worden wel verdomd moeilijk om doen. Eerst en vooral omdat het een oneindig geklooi is met de elektriciteit. Onze installatie krijgt bijna nooit de voeding waar ze in de States gewoon aan is, omdat in Europa nu eens te veel en daar weer te weinig spanning is. Bovendien zit je hier om de 100 km aan een grens waar een geüniformeerde aap je hele truck laat uitladen om zichzelf te bevestigen en te laten opmerken. In de States kruis je desnoods maanden rond zonder die grappen tegen te komen. Het is niet dat wij niet van Europa houden ofzo, maar het is verrekt moeilijk om goed werk te doen, en dat haalt je kwaliteit natuurlijk omlaag.»

HUMO Zit je graag in van die dure hotels? Hiltons, Sheratons?

ZAPPA «Jawel.»

HUMO Naar het schijnt, worden Hilton, Sheraton en Amigo door de CIA gecontroleerd.

ZAPPA «Nou, dat kan best… Ik vraag me af wie dit hier controleert… VieDieBie?»

HUMO Lees je veel?

ZAPPA «Ik ben het type niet dat dagenlang met een boek op zijn knieën in een sofa kan zitten. Nu en dan lees ik een muziektechnisch boek of een SF-roman of stripverhalen.»

HUMO Heb je over Watergate gelezen?

ZAPPA «Zoveel als iedereen, denk ik.»

HUMO Heb je ook zo’n medelijden met Nixon, nu?

ZAPPA «Ik geloof nu ook nog geen half woord van alles wat uit de richting van die man komt. Al wat ie vertelt wordt opgemaakt door Robert Ziegler, een kwal van belang die nog altijd met onze belastingen betaald wordt. Weet je, als je Amerikaanse kranten doorneemt, met je altijd op je hoede zijn voor foto’s van prominenten in godsdienstige situaties, tijdens golftafereeltjes en op familieportretten, want als een kerel alleen maar te vertellen heeft dat hij 1) naar de kerk gaat, 2) golf speelt en 3) kinderen heeft, dan heeft ie of niets te vertellen of veel te verbergen.»

HUMO Waarom trapt Amerika er altijd weer in?

ZAPPA «Omdat er ontzettend veel mensen zijn die vinden dat als je van golf houdt, je een fijne tiep moet zijn, omdat je van sport houdt. En als je kinderen hebt nou, dan zal je ook wel geen flikker zijn, en als je naar de kerk gaat, wel, dan heb je God aan je zijde. Dan kan er niks mislopen. Tenminste niet In de ogen van de doorsnee kiesgerechtigde Amerikaan. Die laat zich noch door Vietnam, noch door Watergate van de wijs brengen. Die gelooft heilig in het Amerikaanse democratische systeem dat er grosso modo op neerkomt dat je moet stemmen voor iemand die met huid en haar aan het privékapitaal verkocht is. Of voor iemand die incompetent is. Nixon heeft 27 miljoen dollar in zijn televisie-campagnes gestoken: dat betekent twee dingen 1) Hij was heel wat mensen wat verschuldigd en 2) diezelfde mensen hadden hem bij zijn pietje. Tegelijk heeft het feit dat hij zo overdreven vaak op televisie kwam kletsen, gemaakt dat hij meer dan wie ook de denkpatronen van de Amerikanen aangevreten heeft. — Overigens vind ik het wel moeilijk om met jullie, Europeanen, over Amerikaanse politiek te praten, want ik weet niet genoeg over jullie toestanden om daar op mijn beurt mee te lachen. Ik vermoed dat jullie veel lezen over wat er in de States gebeurt. Maar dat je er uiteindelijk toch het fijne niet van snapt. Weet je. lezen is niet alles. Je moet er leven om het door te hebben. 0. K., als je er met je neus op zit, zie je dók niet direct hoe belabberd de hele toestand is. Enige afstand nemen is altijd nuttig. Maar in Amerika zijn heus genoeg mensen die weten wat er eigenlijk fout loopt. Ik vraag me eigenlijk af waar die buitengewone interesse van Europa komt voor alles wat in de States aan de gang is.»

HUMO Ha, jullie hebben ons van Hitler bevrijd, hee.

ZAPPA «Ik weet niet of dat zo n geslaagde ruil genoemd kan worden. Maar mij moet je het in elk geval niet aanwrijven. Ik was nog een klein, kort kereltje in die tijd. Vergeef mijn volk dus dat ze jullie van Hitler bevrijd hebben. Je kan niet iedereen tevreden stellen. Als jullie liever Hitler wilden, dan hadden jullie dat vroeger moeten zeggen..»

HUMO Hoe staat het met de hele protestbeweging in de States? Uitgewoed?

ZAPPA «Ach er zijn altijd mensen die te klagen hebben. Er zijn er die nooit tevreden zijn.»

HUMO Wat gebeurt er tegenwoordig op de Campus van een doorsnee Amerikaanse universiteit?

ZAPPA «Daar wordt bier gezopen. Heel veel bier.»

HUMO En hoe komt dat?

ZAPPA «Ik denk dat de jonge Amerikanen ook wel es wat lol willen trappen.»

HUMO Die verschuiving van drugs naar alcohol die je hier vindt, is daar ook wat van te merken, bij jullie?

ZAPPA «O ja. Dat komt doordat de rotzakken die de drugmarkt in handen hebben langzaamaan de prijs van marihuana hebben laten stijgen, zodat op de lange duur heroïne goedkoper werd. Toen zijn er heel wat overgestapt naar heroïne. Maar dat is meestal niet bevallen. Toen hebben ze ingezien dat je voor veel minder geld eigenlijk ook de hele boel uit je kop kan weren door bier te hijsen.»

HUMO ‘n Gelukkige oplossing?

ZAPPA «Helemaal niet. Ik vind bier zuipen verschrikkelijk. Ik zie een duidelijk oorzakelijk verband tussen de massa’s bier die in Duitsland achterover gekapt worden en het gedrag van dat volk tijdens de wereldoorlogen. Als ze in Amerika blijven doorzuipen zoals ze het nu doen, bestaat er alle kans dat we termen afzienbare tijd met net zo n situatie zitten. Een doorzopen, dom volk is uiterst gevaarlijk. Bovendien is het zo dat als je gezond bier drinkt, het er wellicht nog mee door zou kunnen. Maar al die chemische rommel in dat bier richt in je hersens nare dingen aan. Als je veel bier drinkt, kan je tenslotte geen zinnig woord meer uitbrengen.»

HUMO ………

ZAPPA «Wou je nog wat weten?»

HUMO Een boodschap misschien voor de Belgische Muzikant.

ZAPPA «Hier komt een boodschap voor Belgisch Muzikant. Zorg ervoor dat de grondschakelaar van je versterker altijd goed afgesteld staat ais je je microfoon aanraakt. Dames en Heren, dit was het nieuws. That’s all folks.»