Youp van 't Hek: ‘Toen mijn moeder stierf, dacht ik: wat jammer dat ik vanavond niet gewoon kan optreden’

Vanavond is Youp van ‘t Hek te gast bij André van Duin in ‘Bij Van Duin op de achterbank’. Op de achterbank van een prachtige oldtimer gaat van Duin in gesprek met collega-komieken en -cabaretiers over alles wat met humor te maken heeft. Enkele jaren geleden sprak Humo met Youp van ‘t Hek. Herlees hier het interview.

Rake observaties, originele gedachtenkronkels en welgemikte sneren aan het adres van slachtoffers uit de actualiteit: na veertig jaar briesen, brullen, zalven en slaan, zul je qua metier niet beter vinden dan Youp van ’t Hek. Na twee uitverkochte optredens in Brugge staat hij binnenkort nog vier keer in Vlaanderen met zijn nieuwe show ‘Met de kennis van nu’. Daar mogen we ons gelukkig om prijzen, temeer omdat Van ’t Hek onlangs nog onwel werd op het podium en in het ziekenhuis belandde. Zich weer te passioneel geërgerd aan de dingen des levens? ‘Ach, al mijn geroep en gebeuk kan geweldig opluchten.’

HUMO Kies jij de muziek die in de zaal weerklinkt vlak voor jouw show begint?

YOUP VAN ‘T HEK «Ja. Waarom?»

HUMO Omdat in Breda ‘Jazz Age’ van Bryan Ferry integraal werd gespeeld, een zeer obscure plaat waarop hij zijn hits van Roxy Music bewerkte tot instrumentale, moedwillig archaïsche deuntjes uit de roaring twenties. Voor een Nederlandstalige komiek is het een onverwachte keuze.

VAN ‘T HEK «Maar het wérkt. ’t Is een sfeervolle plaat. (Monkelend) Het zal je wellicht niet verbazen, maar ik bemoei me met álles: de zaalkeuze, het decor, de muziek, de belichting… Op tournee is mijn ploeg meer een stel oude vrienden dan een hiërarchisch bedrijf. Ik laat me adviseren, en mijn mening weegt niet altijd het zwaarst door, maar ik ben niet iemand die iets aan het toeval overlaat. We zijn ook heel eerlijk voor elkaar. Soms bel ik mijn componist Ton Scherpenzeel op: ‘Ton, die melodie vind ik niks.’ Dan antwoordt hij liefdevol: ‘Ja, maar da’s omdat die tekst van jou echt kut is.’ (lacht) We hebben twintig uur muziek gemaakt die vooral nooit uitgebracht moet worden.»

HUMO Over komieken heb ik altijd gedacht: het is hún podium, zíj beslissen over wie er grappen worden gemaakt, en zíj hebben de microfoon en dus de macht in handen… Dat doet me vermoeden dat het types zijn die niet zouden aarden in een hiërarchische omgeving.

VAN ‘T HEK «Als kind was ik tamelijk onhandelbaar, ja. Ik heb gedurende korte periodes gewerkt op plekken waar sommige figuren het lekker vonden om tegen een ondergeschikte te zeggen: ‘Jij móét nu dit of dat.’ Dan dacht ik: dit moet niet te lang duren. Ik heb mijn eigen weg gebaand, en daarbij mijn karakteriële afwijkinkjes maximaal laten renderen.

»Mijn broer (voormalig tophockeyer Tom van ’t Hek, red.) was eerst arts, maar hij had zo’n hekel aan ingebeelde ziektes en lastige patiënten dat hij gestopt is en een nieuwe carrière is gestart als sportcommentator. Wij Van ’t Hekjes hebben blijkbaar een soort handigheid die ervoor zorgt dat we iets nuttigs doen op ónze manier, met ónze regeltjes, namelijk géén.»

HUMO Wat jij doet, is een viering van de taal: het juiste woord, de spontaan lijkende maar zeer precieze formuleringen, het eindeloos schaven tot een grap perfect bekt...

VAN ‘T HEK «… en als je één woord van plaats verandert, werkt ze niet meer, of is de lach die volgt dunner of korter. Sommige passages uit mijn conferences schrijf ik wel tien of twaalf keer opnieuw. Ook als ik iemand beledig, denk ik vaak: dat kan gebalder, krachtiger, feller, maar toch minder scheldend. Da’s natuurlijk metier, het is het verschil tussen de professional en de lollige buurman wiens vrienden op café zeggen: ‘Jij moet ook komiek worden, man!’ Ik geniet van dat knutselen. Soms zoek ik uren naar een leuker synoniem.»

HUMO Ik kan sommige woorden uit legendarische komische shows niet meer neutraal ervaren. Het woord ‘parrot’, bijvoorbeeld.

VAN ‘T HEK «Sinds de ‘Dead Parrot Sketch’ van Monty Python? Ja, onverwoestbaar is dat, hè? Zie ook het woord ‘silly’ sinds de ‘Silly Walk’ van John Cleese. Laatst hoorde ik iets over piepjonge kindertjes die onmenselijk hard moeten trainen om turnkampioen te worden. Die kinderen lijden en huilen, maar hun ouders en trainer roepen in koor: ‘Doorgaan, verdomme!’ Die turnertjes worden ook steeds jonger. In een column die ik schreef, trok ik die trend door: moet straks zelfs een embryo al een driedubbele radslag om de eierstokken kunnen maken? En toen bedacht ik het woord ‘vruchtwatertrappelen’ – dat is de kop geworden. Ik hou ervan hoe ik mits heel wat denkwerk ergens beland. Dat bewonder ik ook in het werk van Kamagurka en Ronald Goedemondt: hoe hun brein zijpaadjes inslaat en zo een horizon zichtbaar wordt die voorheen verborgen bleef.»

HUMO Een Engelsman zei eens over een slome vriend: ‘Hij had z’n ouders beter moeten kiezen.’

VAN ‘T HEK «Precies. Al is het maar één zinnetje waarvan je zegt: ‘Hé, wat zei-ie nou?’ Zoals Herman Finkers die zegt: ‘Ik ben niet getrouwd want mijn schoonouders konden geen kinderen krijgen.’ Héérlijk.»

SLAGROOMSPUIT

HUMO Een komiek lijdt vaak aan geveinsde professionele verontwaardiging: iets ergert hem en hij blaast het op tot karikaturale proporties. Maar is er ook persoonlijke verontwaardiging waarmee je niets bent op het podium?

VAN ‘T HEK «Ik was laatst op de begrafenis van een oude dame die ik lang had gekend. Ze was 95 geworden. Op de begrafenis hield haar kleinzoon een speech. Hij vertelde over hoe zijn oma zijn steun en toeverlaat was geweest tijdens zijn woelige studentenleven: de jonge moderne loser en zijn 19de-eeuwse grootmoeder. Die speech was zo onbedaarlijk geestig! Nadien, op het kerkhof, liep ik een meter of twintig achter de kist, toen ik telefoon kreeg van mijn makelaar, in verband met ons huis dat te koop stond. Mijn vrouw Debbie stootte me aan, maar ik weet dat die oude dame daar smakelijk om had kunnen lachen. Aan het eind van de begrafenis zei ik tegen m’n vrouw: ‘Dit was práchtig, en we hebben het huis nog verkocht ook!’ Ik heb nadien een hele tijd gedacht: dit is goud, wat kan ik hiermee? Maar ik heb uiteindelijk besloten dat ik er met m’n poten moest afblijven: het was perfect zoals het die dag was, en het is iets van de familie.»

HUMO De Engelsen zeggen: ‘Laat de waarheid nooit een goed verhaal voor de voeten lopen.’ Vergroot je alles uit of kan ook minimale vertekening grappig zijn?

VAN ‘T HEK «Nou, mijn vrouw zegt vaak dat ik driftig de slagroomspuit hanteer. En dat is ook wel zo, ik hou van een aangedikt verhaal. Of ik koppel enkele voorvallen aan elkaar zodat mijn anekdotetreintje lekker rijdt. Dan vertel ik een anekdote en protesteert Debbie: ‘Maar dat heb ik helemaal niet gezegd!’ (lacht)

»Een aantal conferences van me zijn aan de ontbijttafel, op een familiefeestje of op café ontstaan, en soms bewerk ik zo’n gezellige tirade pas jaren later tot iets voor de show. Dat verhaal over mijn bezoek aan de hoerenkast Yab Yum is bijvoorbeeld echt gebeurd. Ik had toen Sinterklaas gespeeld voor het studentenhuis van mijn broertje, en ik zei tegen mijn Pieten: ‘Laat ons ook even bij het bordeel hiertegenover langsgaan!’ Yab Yum was toen de exclusiefste en duurste hoerentent van Nederland. Het was halfvijf ’s ochtends en wij waren dronken. Eenmaal binnen zag ik een telefoontoestel staan en belde ik even naar mijn vrouw. Dat moet een unicum zijn geweest: een bordeelbezoeker die naar zijn partner belt. En vervolgens riep ik: ‘Zijn er misschien klanten die ook even hun vrouw willen bellen?’ Nou, voor we het wisten stonden we terug op straat, eruitgeflikkerd! Sinterklaas die die dames een handje geeft en vraagt of ze het voorbije jaar braaf zijn geweest, dat werd nog getolereerd. Maar met dat telefoontje had ik een heilige code geschonden – voor zo’n hoerenloper is het hele punt van een bordeel natuurlijk dat hij dat frigide zeurwijf thuis éven kan vergeten (lacht).»

HUMO Ik hoorde je eens vertellen over een jongen die tegen het meisje van zijn dromen zei: ‘Als ik het huis verlaat, stop ik altijd een pasfoto van mezelf in de vissenkom, dan is mijn goudvis minder eenzaam.’ En dat meisje zou toen gezegd hebben: ‘…

VAN ‘T HEK «‘Da’s zo lief! Als het wáár is, word jij de vader van mijn kinderen!’ Dat is echt zo gebeurd. Intussen hébben ze kinderen: zes stuks!

»Ook mijn tirade over het Ikea-stapelbed is waargebeurd: je bent zo’n rotding in elkaar aan het zetten en je ergert je een hartinfarct aan het feit dat in de handleiding plots sprake is van ‘een plankje met drie gaatjes’ dat er godverdomme niet is! Dan voeg ik daar nog wat details aan toe, zoals die passage over de Zwödse schröfjes en de vrouw die, als je bijna uit je vel barst, zegt: ‘Ik wil me nergens mee bemoeien, maar…’ Dat kent iedereen, hè.»

HUMO Maken jouw familieleden na al die jaren nog geen aanspraak op auteursrechten?

VAN ‘T HEK (droog) «Nou, ze vreten er allemaal zo goed van… De Van ’t Hekjes leven al veertig jaar héél comfortabel van al wat papa hun aandoet, hoor. En later erven ze alles, dus dat moet maar volstaan. Toen mijn zoontje 11 of 12 was, sprak een man hem aan op straat: ‘Weet je wat jouw papa allemaal op het podium over jouw moeder vertelt?!’ Mijn zoontje heeft toen kalm geantwoord: ‘Meneer, mijn vader speelt toneel.’ Dat vond ik heel slim van hem.»

HUMO Doelwit zijn van Youp van ’t Hek is geen cadeau. De lijst van bekende Nederlanders én Belgen die jij doorheen de jaren hebt gefileerd, is lang: van ‘Goedele Lik-eens met een batterij dildo’s voor haar neus’ tot ‘de gereformeerde kutvoyeur Rik Felderhof’. Toen de Nederlandse theaterproducent Albert Verlinde zei ‘gekwetst’ te zijn door jou, antwoordde je: ‘Dat is Youpiedepoup z’n werk, daar wordt Youpiedepoup goed voor betaald.’ Maar wat als je zo’n slachtoffer later tegen het lijf loopt?

VAN ‘T HEK «Soms negeren ze me. Eén politicus vertelde me later: ‘Ik was niet blij met hoe je me toen aanpakte, maar ik zat toen in een bepaalde politieke deal en móést dat zo zeggen.’ Ik heb ook eens een brief van een advocaat gekregen die protesteerde tegen het feit dat ik zijn cliënt ‘een crimineel’ had genoemd. Nu was die man een, laat ons zeggen, markante figuur uit de Amsterdamse onderwereld, maar hij was op dat moment nog niet veroordeeld. Sterker nog: hij was nog nooit veroordeeld. Die advocaat raadde mij aan om meteen een officieel briefje aan die man te richten met de heilige belofte dat ik hem nooit meer ‘crimineel’ zou noemen. Ik heb toen geschreven: ‘De laatste met wie ik ruzie zou willen, bent u, omdat ik vrees dat het mijn laatste ruzie zou zijn.’ Toen zei mijn manager kalm: ‘Die brief gaan we níét verzenden, Youp.’ (lacht)»

HUMO Heb je nooit gedacht: met die persoon is eigenlijk niks mis, ik was fout?

VAN ‘T HEK «In mijn jeugd vond ik de Nederlandse politicus Hans Wiegel een heel foute figuur, ik heb me blauw aan ’m geërgerd. Maar jaren later kwam ik hem ergens tegen en bleek hij een heel lieve man. Voor mij is jennen en afbranden in de eerste plaats een spel. Ik hou zelf niet van cabaret waarin je echt venijn proeft.»

HUMO Ben jij bijgelovig? Luciano Pavarotti zocht in de coulissen eerst naar een verroeste nagel voor hij met een gerust hart het podium op kon… Die nagel werd daar elke avond opnieuw neergelegd door zijn manager.

VAN ‘T HEK (voor het eerst aarzelend) «Mmm… Nee… Ik heb wel… ritueeltjes. Na een voorstelling bel ik altijd even met mijn vrouw. En ik wil uren op voorhand al in de schouwburg zijn. Dan mag de hele wereld instorten, maar ik ben waar ik moet zijn. Me verkleden doe ik wel zo laat mogelijk. Echt idioot laat, hoor, soms pas vlak voor ik het toneel op moet, om twee minuten voor acht. Eén voor acht vind ik nog lekkerder. En ik wil dan metéén het toneel op, niet eerst nog minutenlang ijsberen in de coulissen. In Amsterdam kwam Tom Waits eens anderhalf uur te laat op. Dat haat ik – het is mij nog nooit overkomen. Onlangs was er een technische panne en begonnen we tien minuten te laat, toen ging ik dood.

»Soms kijk ik in m’n kleedkamer ook even in de spiegel, zeker in een legendarisch theater zoals Carré in Amsterdam, om even stil te staan bij wie er vóór mij allemaal in die spiegel heeft gekeken. In Carré beland je dan bij Marlène Dietrich, Charles Aznavour, Paolo Conte, Toon Hermans… Ik heb ook een paar keer opgetreden in l’Olympia in Parijs. Daar hingen in de foyer nog veel meer foto’s van legendarische artiesten: The Rolling Stones, Tina Turner, Jacques Brel, enzovoort. Toen ik daar een foto van mezelf tussenhing, zei de man van l’Olympia: ‘U mag dat doen, hoor, maar morgen halen we die er gewoon weer af.’ (lacht)»

WEES GRAPPIG

HUMO Behalve de persoon Youp, is er ook het merk Youp. Ik neem aan dat na al die jaren andere merken staan te trappelen om het hunne aan het jouwe te linken. Wat heb je zoal geweigerd?

VAN ‘T HEK «Jaren geleden heb ik een paar grappen gemaakt over het toen nieuwe biermerk Buckler. Mijn uitgangspunt was: dit is flauwekul, drink bier of iets anders dat alcoholvrij is, maar niet dat laffe, karakterloze alcoholvrije bier. Nou, mijn grap gaf de lancering van Buckler een flinke knauw.»

HUMO Ik had daar aandelen in. Bedankt voor alles.

VAN ‘T HEK «Graag gedaan! Buckler heeft toen de samenstelling van het bier nog aangepast en het geherpositioneerd. En vervolgens kwam er een aanbieding binnen bij m’n manager: of ik mijn naam wilde lenen aan hun nieuwe reclamecampagne? Ik zou dan poseren met een vernieuwd pilsje van Buckler met het onderschrift: ‘Nu wél.’ Er werd mij een onbedáárlijk hoog bedrag geboden, maar ik heb geweigerd. Niet alleen is dat spul niks voor mij, maar zoiets zou mijn geloofwaardigheid natuurlijk ondergraven. De ondertoon van zo’n campagne wordt dan: ‘Youp is te koop, hij is een hoer, een hypocriet.’

»Lang geleden was er ook een merk van lege videobanden dat boven op een pak lege tapes één videoband gratis wilde weggeven, met daarop mijn nieuwste show. Daar kon de kijker na afloop dan iets anders over opnemen. Zo wilden ze zich onderscheiden van alle andere merken. Ook dat heb ik geweigerd. Ik weet nog dat mijn manager zei: ‘Ik wil toch dat je wéét waartegen je nee zegt: een half miljoen gulden.’ Toen heb ik zélf een brief met mijn negatieve antwoord geschreven naar die producent, zélf de postzegels op de envelop geplakt en zélf die brief gepost. Dat voelde juist. Én lekker! Dat is natuurlijk niet alleen maar nobel en principieel, want door mezelf niet te prostitueren, heb ik later een veelvoud van dat bedrag verdiend.»

HUMO Je nieuwe show ‘Met de kennis van nu’ begint met het verhaal van een jongen die jou om tips vraagt. Geef eens een masterclass ‘Hoe word ik een succesvol cabaretier’ van één minuut?

VAN ‘T HEK «Doop je pen in je hart. Blijf dicht bij jezelf, dan klinkt bijna alles authentieker. Als ik een grap vertel over hoe je in een tuincentrum enkel een tuinslang van 30 meter kunt kopen, ook al heb je maar een stukje van 20 centimeter nodig, of dat je nooit één batterij kunt kopen maar enkel een pak van twáálf, dan zegt dat iets over de economie, maar het begint bij mijn eigen ergernis. Wees precies. Hou het compact. Ik heb zelf de neiging om de show te laten uitdijen, maar als mijn terzijdes langer duren dan 1 uur 45, dan trim ik alle overbodige of mindere stukjes weer weg. Tempo! Ruik de timing. Ruik de sfeer in de zaal. Kweek een zesde zintuig. Wees je bewust van de echo van elke zaal, soms rolt een lach langer door en moet je even wachten. Besef dat het over álles mag gaan. O, en wees in godsnaam gráppig. Wees niet te snel tevreden, maar denk altijd: kan dit nog grappiger? Ik heb al heel wat zelfgenoegzame komieken gezien van wie ik dacht: je had beter nog wat aan je materiaal geschaafd, lul.»

HUMO En: laat je niet oplichten? In je nieuwe show zeg je op een gegeven moment: ‘Met de kennis van nu… laat ik me niet meer naaien.’ Is dat ooit gebeurd?

VAN ‘T HEK «Nee, maar ik heb geluk gehad. Toen ik omstreeks 1985 m’n eerste geld verdiende, lokte dat geld allerlei aasgieren die me per se wilden adviseren. Maar toen zei mijn vader: ‘Je bent goed in grappen maken. Besteed de rest uit, maar wél aan iemand die je kunt vertrouwen.’ Mijn vader deed beleggingen voor C&A. Toen ik hem vroeg wat een goede belegging was, antwoordde hij droog: ‘Een goede nachtrust.’ Dat ben ik nooit vergeten. Hij bedoelde natuurlijk: kies de juiste echtgenote, omring je met aangename en betrouwbare medewerkers… Dan knaagt er niets en slaap je goed. Hans, die al veertig jaar mijn manager is, was eerst een vriend. Ik heb nu vijftien medewerkers en we zijn een gezellig, stabiel clubje. En na elke tournee zien we elkaar vijf of zes maanden helemaal níét. Dat werkt.»

HUMO Maak jij na veertig jaar ervaring nog beginnersfouten?

VAN ‘T HEK «Zelden, maar het gebeurt. Ik vertelde een grap over een reis naar Schotland, waar ik een auto had gehuurd… Nou, da’s een goed voorbeeld van zo’n slagroomspuitverhaal. De essentie van dat verhaal is niet die auto, maar wel ‘Wim’, zo’n vriend die iedereen wel heeft, het type dat zich o-ver-al mee bemoeit. Dat had ik halsoverkop verteld tijdens een try-out. Ik heb echt zo’n vriend die Wim heet, en één keer woonde hij een voorstelling van die show bij. Na afloop hoorde ik hem zich aan mensen voorstellen: ‘Hallo, ik ben Pieter.’ (lacht) Nu, in bijna alle andere gevallen verander ik de context: van Limburg maak ik Zeeland, van mijn schoonbroer maak ik een buurman…»

HUMO En van een pedofiele Hollandse schrijver maak je een Belgische Humo-journalist.

VAN ‘T HEK «Je brengt me op ideeën! Ik heb een vriendin wier man al jaren vreemdging. Hij ontkende altijd, maar talrijke tekenen en getuigen bevestigden zijn bedrog. Toen die vriendin met haar dochter naar Londen ging, gaf ze haar man de richtlijn: ‘Ga je gang, ik ga toch van je weg. Maar: neuk die slet overal, maar níét in ons bed!’ In Londen kreeg ze de volgende avond een seintje op haar smartwatch: thuis stond er iets op de weegschaal dat 20 kilo lichter was dan zij en 40 kilo lichter dan haar man (lacht). Ze belde meteen haar man op, die geïrriteerd opnam: ‘Wat is er nou, ik zit hier net rustig de krant te lezen?!’ ‘Nou, ik maak me zorgen om jou, omdat je net 40 kilo bent afgevallen…’ Nu, zij vertelde het mij zelf, en intussen zijn ze uit elkaar, dus hoef ik in mijn column geen Belgische vrouw meer van haar te maken.»

HUMO In dat verband zag ik van jou een conference over mannen die een veel jongere vriendin nemen. Dat was, denk ik, omstreeks 1990. Toen was jij pas 35, en nu zijn die ‘veel jongere vriendinnen’ van toen ook al de 50 voorbij…

VAN ‘T HEK «Ja. En nu is de situatie dat die jongere vriendinnen ook niet langer geïnteresseerd zijn. Nu moet de would be overspelige man wel een héél dikke portemonnee hebben voor een vrouw nog bereid is om hem over zich heen te krijgen.»

BLINDE EGOÏST

HUMO Je kunt een komiek benijden omdat hij succes heeft en op het podium heerlijk kan loosgaan, maar je kunt je ook afvragen: zou ik een jaar op voorhand al willen weten op welke zestig avonden ik in welke uithoek van het land móét opdagen, ook al ben ik niet in de stemming?

VAN ‘T HEK «Dat is natuurlijk een luxeprobleem, want ik heb de mazzel dat de zalen vol zitten. Het is een voorrecht dat de mensen me lusten. Zoals bij iedereen zijn er ook in mijn leven enkele heel verdrietige dingen gebeurd, en op zulke momenten besefte ik altijd dat optreden mijn redding was. Toen mijn moeder stierf, zei iemand goedbedoeld: ‘Gelukkig hoef je vanavond niet te spelen.’ Toen dacht ik: nee, jámmer! Wat had ik die avond graag het podium opgestapt in Delft of Venlo, waar niemand wist wat me net overkomen was. Als ik verdrietig ben, trek ik me terug in mijn werkkamer en ga ik schrijven, eventueel met loeiharde muziek.»

HUMO Eén van de shows van de Britse komiek Jack Dee droeg de titel: ‘Don’t sit in the front row.’ Toen in Breda de telefoon van een vrouw op de eerste rij onverwachts begon te rinkelen, zei je tegen haar: ‘Stoort het niet als ik erdoorheen praat? Ik kom straks bij u terug.’ Een uur later was dat mens 30 centimeter gekrompen en veertig jaar verouderd.

VAN ‘T HEK «Er was een man die pas arriveerde toen ik al tien minuten bezig was. Hij zat vooraan en nam ruim de tijd om te gaan zitten. Terloops richtte hij zich tot mij en zei hij: ‘U bent het voorprogramma, toch?’ Er was ook eens een blinde die op de eerste rij zat. Toen zei ik: ‘Dat vind ik héél egoïstisch van u: als u blind bent, dan kunt u toch net zo goed achteráán gaan zitten en dit zitje vrijlaten voor iemand die wél ziet?!’ Nu ben ik in werkelijkheid een heilige hoor: in Carré zijn er zogenaamde luisterplaatsen, stoelen van waaruit het zicht op het podium beperkt is. Die plaatsen doen wij cadeau aan mensen van het blindeninstituut daar in de buurt.

»In Groningen had ik net een tirade gebracht over oudere geile mannen en hun tweede vrouw. En toen moest een man op de eerste rij heel dringend naar het toilet. Die man heb ik natuurlijk gehekeld: ‘Je helpt mijn hele verhaal naar de kloten, maar ga rustig pissen, hoor.’ Waarop de dame naast hem, zei: ‘En ik ben dan ook nog zijn twééde vrouw…’»

HUMO Uit één van je shows heb ik onthouden: ‘Hoe ouder je wordt, hoe zeikeriger je reisbestemming.’ En, viel het mee de laatste keer?

VAN ‘T HEK «Mijn vrouw en ik hebben in Frankrijk een huis gehuurd. Je hoort altijd van die horrorverhalen over hoe zo’n via het internet gehuurde vakantiewoning rampzalig blijkt, maar in ons geval was het een droom. Alles klopte en de eigenaar was de liefste man ter wereld. Dus het zal de volgende vakantie worden die geweldig tegenvalt (grinnikt).»

HUMO Je bent nu 65. Er valt heel wat te vieren.

VAN ‘T HEK «Toen ik 50 werd, hebben mijn medewerkers een groot verrassingsfeest voor me georganiseerd. Dat was een bijzondere avond. Mijn harde kern was daar, allemaal leuke mensen, maar ik heb hun na afloop toch gevraagd of ze dat nooit meer wilden doen.»

HUMO Bespeur je in jezelf iets dat ruikt naar de mildheid van de oude man?

VAN ‘T HEK «Mijn vader zei: ‘Naarmate je veroudert, word je steeds stiller.’ Dat merkte ik wel aan hem: zijn jongere zelf was heel fel, een assertieve grote muil uit de Amsterdamse Jordaan. Bij mezelf constateer ik een zekere berusting. Ik merk het als mijn zoon fel discussiëert. Dan roept hij over één of ander onrecht: ‘Maar papáá, dat is toch onrechtvaardig?!’ En dan denk ik: ja, maar dat is al zo láng zo… Israël en Palestina vormen een goed voorbeeld. Dat gaat daar nu al meer dan zeventig jaar z’n gangetje, en elk van de twee partijen gelooft in z’n grote gelijk en ziet de ander als de verpersoonlijking van het kwade… Ik vrees dat er een zekere verzadiging intreedt.»

HUMO Laat ons voor de gezelligheid eindigen met de aftakeling. Je verontwaardiging op het podium komt geloofwaardig over omdat je steeds voluit gaat. Dat is op termijn niet noodzakelijk gezond.

VAN ‘T HEK «Nee, maar al dat geroep en gebeuk kan wel geweldig opluchten. Avond na avond bijna twee uur lang bezield, luid en met grote nadruk spreken, is niet niks. Vroeger heb ik weleens stemproblemen gehad, maar dat lag meer aan het gelul ná de show. Nu je erover begint, voel ik in m’n keel toch iets prikkelen (lacht). Vier jaar geleden heb ik een hartoperatie ondergaan. De chirurg heeft me toen gezegd: ‘Ik ga voor jou zorgen.’ Sindsdien ga ik bijna elke maand op controle.»

HUMO Ik hoorde van rocksterren dat zij op tournee moeilijk de slaap vatten omdat de songteksten die zij avond na avond zingen door hun hoofd blijven spoken. Zo’n show als de jouwe brengen is alsof je elke avond aan sneltreinvaart een hele roman uitbraakt. Kan je die woordenstroom na middernacht stoppen?

VAN ‘T HEK «Nu wel. Vroeger was dat lastiger. Ik was toen heftiger, ik dronk meer, ik bleef te lang op… Vijftien jaar geleden heb ik de alcohol eruitgegooid. In het theater drink ik enkel water of thee. En op café ben ik niet langer diegene die het licht uitdoet. Zodra ik thuis ben, doe ik nog een praatje met mijn vrouw of lees ik een goed boek. Vannacht heb ik negen uur goed geslapen, en vanavond kan ik er weer tegenaan. Komt goed.»

‘Bij Van Duin op de achterbank’, NPO1, vrijdag 10 februari, 21.21