‘Egoïsten die het cultuurleven helemaal kapotmaken met hun smerige vliegreizen’

De theaterwereld is verbolgen. Theaterbezoek kan, maar onder uiterst strikte voorwaarden: de anderhalve meter, de ontsmettende gel, de bubbels, u kent de ellende inmiddels. Maar ondertussen - en daar ligt de oorzaak van de diepe verontwaardiging - mag iedereen wel zomaar het vliegtuig op, met zijn allen dicht bij elkaar, en zolang je eten of een drankje binnen handbereik hebt, hoeft een mondmaskertje zelfs niet eens. Maar theatermakers zouden geen theatermakers zijn als ze daar alleen maar over zouden zeuren. Nee, de woede kan een creatief proces in gang steken waar u, gesteld dat u een cultuurliefhebber bent, en ik alleen maar beter van kunnen worden. Het Antwerpse collectief De Hond Die Zich Vragen Stelt is daar al maanden mee bezig.

HUMO Waarom heet jullie collectief De Hond Die Zich Vragen Stelt?

STEF STEURCKX (theatermaker) «Geen hond is geïnteresseerd in wat er achter de naam van een theatergezelschap steekt. Maar op elke regel zijn uitzonderingen. Met onze naam willen wij die ene hond eren die zich wél afvraagt waarom ons collectief De Hond Die Zich Vragen Stelt heet.»

HUMO Jullie zijn bezig aan een stuk over corona en cultuur. Wat kunnen we verwachten?

STEURCKX «Sorry, theater dient niet om verwachtingen in te lossen. Een theatermaker is iemand die de dingen in vraagt stelt. En wij, mijn partner Lisa en ik, stellen het gegeven 'vliegtuig' in vraag. In het kader van de culturele woede.»

LISA HEBBENS «Heel de theater- en evenementenwereld is boos op die vliegtuigen. Onze mensen zijn woest. Ge kunt geen lockdownparty met mensen uit de cultuurwereld bijwonen of er wordt over gesproken. Waarom mogen de mensen wél naast elkaar zitten in het vliegtuig, en waarom niet in een theaterzaal? Dat is de vraag. Met andere woorden: wat is het wezenlijke verschil tussen een vliegtuig en een theaterzaal?»

HUMO Een theaterzaal kan niet vliegen?

STEURCKX «Inderdaad, een theaterzaal kan niet vliegen, maar waarom? Dat is een ideologische discussie, want in ons kapitalistisch systeem kun je beter een Airbus heen en weer laten sjezen naar Ibiza, dan de Bourlaschouwburg aan vierentwintig grote zeppelins hangen. Maar aan die discussie laten wij ons niet vangen!»

HEBBENS «Nee, want voor ons vertrekt alles vanuit het lichaam. Het lichaam is de ultieme zinnelijke transformatie van... hoe stond dat alweer in ons manifest? Enfin, ik heb een zeer mooi lichaam, en mijn medium is de dans. Ik dans niet omdat ik een mooi lichaam heb, maar ik heb een mooi lichaam omdat ik dans. En het thema van de dans is: waarom kan de mens niet vliegen?»

STEURCKX «En zo wordt het onpersoonlijke van de luchtvaart vermenselijkt in de gestalte van de danseres.»

HEBBENS «Van een danseres met een mooi lichaam. En het antwoord op de vraag 'Waarom kan de mens niet vliegen?' is heel eenvoudig: waarom zou je dat doen, als je op het horizontale speelvlak al zoveel prachtige bewegingen kunt maken met je prachtige lichaam? Misschien komt er ooit een moment waarop ik de drang zal voelen om dansend naar de nok van de theaterzaal te zweven, en dan zal ik wel zien hoe ik dat doe. Maar voorlopig voel ik die behoefte niet. En je moet als maker ook wat empathie hebben met het publiek. De mensen zitten daar met mondkapjes, en als die dan naar adem moeten happen omdat mijn paradijselijke lichaam een halve meter boven hun hoofd blijft hangen, met een lichte poëtische trilling, dan zou dat medisch misschien niet verantwoord zijn.»

HUMO En wat heeft dat nog te maken met de culturele woede?

STEURCKX «Dat is een inhoudelijke vraag, en inhoud is iets van de vorige eeuw. Wij werken eerder met context.»

HEBBENS «Ja, want context gaat dieper, dat hebben wij zo afgesproken - ja toch, Stef?»

STEURCKX «Zeker, maar alleen als het context-in-verbondenheid is. Want gewone context, het soort context waar ge alleen uzelf blij mee maakt, die interesseert ons niet. Dat soort domme context vindt ge overal, zelfs op Ibiza. Jaja, vraag dat maar eens aan al die onbenullige egoïsten die het cultuurleven helemaal kapotmaken met hun smerige vliegreizen!»