‘Marianne’ is bovenmenselijk goed geschreven: ‘Ik ben volledig omvergeblazen’

Huppekee! De inkt is amper opgedroogd en het boek staat al op één: ‘Marianne – Mijn verhaal, een leven vol passie’, geschreven door... Ja, door wie? Daar breken literatuurwetenschappers zich het hoofd over. Er vallen roemrijke namen als Herman Koch, Jeroen Brouwers, Annelies Verbeke en Arnon Grunberg. Want, zo luidt het eensgezind, dit is geen prutswerk, dit is bovenmenselijk goed geschreven!

HERMAN COORDIETS (literatuurwetenschapper) «Ik had van collega’s gehoord dat dit weleens de eerste échte klassieker van deze eeuw zou kunnen worden. Ach, dat wordt zo vaak gezegd. Maar toen sloeg ik het boek open, en de eerste zin van het eerste hoofdstuk deed me naar adem happen. Zo sterk heb ik een roman nog nooit weten beginnen. Ik heb het moeten neerleggen, ik ben even gaan wandelen om te bekomen van die literaire blikseminslag.»

HUMO Hoe gaat die eerste zin?

COORDIETS «Het eerste hoofdstuk heet ‘Johnny’. En de openingszin gaat als volgt, hou u vast: ‘De eerste vlinders die ik ooit heb gevoeld voor iemand, waren voor Johnny.’ Ik zal hem misschien nog even herhalen: ‘De eerste vlinders die ik ooit heb gevoeld voor iemand, waren voor Johnny.’ Hoe trefzeker kan een auteur zijn!»

HUMO Waarom is dat zo’n trefzekere zin?

COORDIETS «Als je dat oppervlakkig leest, is het een zinnetje van niks, iets over vlinders en Johnny. Maar onder die oppervlakte schuilt wat anders. Het Nederlands krijgt er in één klap een prachtige nieuwe uitdrukking bij: vlinders voelen voor iemand! Ik wou dat ik die zelf had verzonnen, echt waar. Ik heb een oogje op een jongere medewerkster en tegenwoordig ligt dat allemaal wat gevoelig. Berichtjes sturen doe ik niet, ik wil niet aan de schandpaal genageld worden. Maar als ik tegen Julie zou zeggen: ‘Julie, ik voel vlinders voor jou!’, dan weet je dat de pijlen van Cupido met Dancing Dimi-achtige precisie doel zullen treffen. Maar ja, de mysterieuze schrijver van ‘Marianne’ was mij voor.»

HUMO Is die zin geen onhandige verhakkeling van de uitdrukking ‘vlinders in de buik’?

COORDIETS «Helemaal niet. Ik zal je meer zeggen: ik heb mijn buik vol van vlinders in de buik. Het lijkt sprookjesachtig, maar het is gewoon ranzig. Je mag er niet aan denken hoe die arme insecten eraan toe zijn. En hoe weet je dat die er zijn? Heeft een arts een endoscoop in je reet gestoken? Of voel je een windverplaatsing in je darmen, die je toeschrijft aan paniekerig gefladder van breekbare vleugeltjes? De mysterieuze auteur van ‘Marianne’ heeft met één prachtzin die hele smeerlapperij naar de schroothoop verwezen.»

HUMO Zo heb ik vlinders in de buik nog nooit bekeken.

COORDIETS «Dat is wat goeie literatuur met je doet: ze opent je ogen, ze geeft je nieuwe inzichten. En de zin roept vragen op: hoeveel vlinders voelt Marianne? Is ze zelf een vlinder? Hoe fel zal zij van bloem naar bloem fladderen? En ook: wat gaat de VRT met al dat geld doen? Want zo’n bestseller brengt wel wat op, hoor! Als ze tweemaal per jaar een boek van die kwaliteit uitgeven, dan zijn de budgettaire kopzorgen van de baan.

»Maar even iets anders: vind jij dat een literatuurwetenschapper een relatie mag hebben met een onderschikte?»

HUMO Geen idee. Moet één van de twee dan niet ontslag nemen?

COORDIETS «Dat is een goed idee. Ik kan aardig met de pen overweg, en ik zou mijn diensten aan de uitgeverij kunnen aanbieden, want over al die andere personages van ‘Thuis’ vallen ook boeken te schrijven. Goeie openingszinnen zijn daarbij een must, zoals we hebben geleerd. Wat denk je van ‘Frank en Simonne hadden al veel doorzwommen, maar nu voelden ze nattigheid!’ Als je dat leest, dan wil je toch weten hoe het verdergaat? Ach, ik zie mezelf al zitten in mijn stemmige schrijfkamer, en Julie komt binnen en ze zegt: ‘O, Herman! Je moest eens weten hoeveel vlinders ik voel als ik je boeken lees. Kom, laten we snel bedrijven!’

»Ja, dat is wel wat anders dan die nattigheid van Frank en Simonne, want wij raken wél kant en wal!»

HUMO Zeker. Staan er nog van die onwezenlijk mooie zinnen in dat ‘Marianne’-boek?

COORDIETS «Ongetwijfeld, maar ik ben nog niet verder geraakt, ik ben nog steeds omvergeblazen door dat blitzkriegachtige geluksgevoel dat mij staande houdt.»

‘Marianne – Mijn verhaal, een leven vol passie’, Borgerhoff & Lamberigts