Ook kunstdieven voelen de crisis: ‘Wij jatten alleen nog maar schilderijen van elkaar’

Sinds de opheffing van de kunstcel van de federale politie eerder dit jaar zou het een makkie moeten zijn om in België gestolen kunst te verkopen. Je zet het beeld of schilderij op een paar tweedehandssites en je leunt achterover tot er wordt geklikt. Maar zo simpel is het helaas niet, weet een handelaar in gestolen schilderijen ons te vertellen.

HANS VLEUTMANS (kunstcrimineel) «Door de stijgende energieprijzen is de markt ingestort. Maar dat is nog niet het ergste. Kunst heeft een slechte naam gekregen. Ik heb nog altijd een mooie klantenkring van mensen die het geld hebben om iets duurs aan de muur te hangen. Momenteel heb ik een topwerk van Rik Wouters in de aanbieding. En weet je wat ik dan te horen krijg? ‘Die schilder, is dat zo’n subsidieslurper? Of zo’n profiteur met een kunstenaarsstatuut? Daar doe ik niet aan mee, ik koop wel iets in de IKEA of zo, da-ag!’ klinkt het dan. Al die misdaad voor niks, het is om te huilen.»

HUMO Wat doe je dan met die gestolen werken?

VLEUTMANS «Wij stelen wat onder elkaar, met de collega’s. Zo steunen we onze kunstenaars.»

HUMO Dat begrijp ik niet helemaal. Hoe kun je kunstenaars steunen door schilderijen te stelen?

VLEUTMANS «Die diefstallen plegen wij niet zelf, daar hebben we personeel voor, en dat zijn uitsluitend kunstenaars. Die krijgen nog nauwelijks ergens steun, alle centjes zijn welkom. De tijd dat die op de VRT achter een bureautje konden zitten en in hun vrije tijd lekker bevlogen met verf konden kliederen is ook al een tijdje voorbij. Ze zijn dus erg gemotiveerd.

»Wat ook handig is: ze moeten niet om negen uur ’s morgens fris op kantoor verschijnen als ze een paar uurtjes eerder een roof hebben gepleegd. Geen probleem als ze met hun camionette in de ochtendfile staan. Een ander voordeel is dat ze erg creatief zijn, ze komen weleens met verrassingen aanzetten. Deze zomer stonden er plots drie blokken van ‘Rock Strangers’ van Arne Quinze in mijn magazijn.»

HUMO Die rode blokken die op de zeedijk van Oostende staan?

VLEUTMANS «Staan? Stonden! Het zijn er nu nog acht in plaats van elf, en niemand heeft het gemerkt. Ook die raak ik aan de straatstenen niet kwijt. Maar ik heb wel netjes de rekening voor de vrachtwagen en de vorkliftheftruck betaald. Die dingen staan lelijk in de weg, want zo groot is mijn magazijn niet. Tot nu toe is niemand ze komen jatten. Jammer, ik had wel wat meer solidariteit verwacht van mijn collega’s, maar ja: het zijn en blijven natuurlijk criminelen. Als het zo voortgaat, moet ik over zes maanden het faillissement aanvragen.»

HUMO Hoe kan jullie sector er weer bovenop raken?

VLEUTMANS «We moeten ons op bepaalde niches richten en verder denken dan onze artistieke neus lang is. De zomer van de kunstdiefstal is voorgoed voorbij. Vorige week hoorde ik iemand zeggen dat hij het jammer vond dat er geen wolven rondlopen in zijn riante landschapstuin. Dat zette mij aan het denken. Kun je die beesten jatten? Ja, maar hoe? Ze zijn allemaal voorzien van trackers, hoe maak je die onschadelijk, of moet je die dan aan everzwijnen hangen om de politie te misleiden? Wat als de koper een gezondheidsattest eist? Een dierenarts omkopen kost bakken geld, en met een topwerk van Rik Wouters zijn die dames en heren niet meer tevreden, of met wat rode bakken van Arne Quinze.»

HUMO Zie je nog andere opties?

VLEUTMANS «Mijn vrouw zegt dat ik moet stoppen en mijn ervaring gebruiken om een firmaatje voor criminaliteitscounseling op te zetten. Maar wie moet ik dan goeie raad geven? Ik ken alles van kunstdiefstal, maar kunstdief is een verdwijnend beroep. Of moet ik die drugstrafikanten adviseren? Ook niet simpel. Dan krijg je vragen als: hoe moet je een aan flarden geschoten voordeur repareren? Of wat als je lading wordt gepikt? Dan ben ik geneigd om te zeggen: geef de schuldeisers dan een Rik Wouters. Maar die tijd is dus voorbij. Jammer.»

‘Stolen: Catching the art thieves’
Canvas, zondag 11 december, 20.10