columnJan Mulder
‘Charleroi uitspreken lukt de Nederlandse commentator niet. Hij raakt in lichte paniek, zegt dan snel: ‘Sjawlala – Brugge’’
In Nederland zenden de NOS, ESPN en Ziggo de nationale en internationale voetbalwedstrijden uit. Zoals hun buitenlandse collega’s zitten de commentatoren met een stapel papier vol informatie en statistiek achter de microfoon. Tot zover niks aan de hand, De Graafschap – Heerenveen en Tottenham – Everton worden correct behandeld. Bij de Franse Ligue 1 doemen de eerste moeilijkheden op. Hilversumse mannen en vrouwen zijn de Tour de Frans gewend en spreken Lens – Valenciennes dus zo uit: Lens – Valensjeng. Nîmes – Guingamp wordt Niems – Kwinkamp en Paris Saint-Germain – Rennes mondt uit in Parrie Zen-Sjermen – Rens of een andere verminking.
Wegens de besmettingen valt soms een wedstrijd uit en moet Ziggo Sport de lege plek opvullen met de Jupiler Pro League, een competitie waar men minder affiniteit mee heeft. Voor de gemiddelde verslaggever is Moeskroen iets in de Nijlvallei. Ajax speelt toch ook niet tegen Loppersum?
Ik neem u graag mee naar een wedstrijd van Sporting Charleroi. De Nederlandse commentator is door zijn ouders van jongs af aan vertrouwd gemaakt met Utrecht, Willem II en FC Groningen, de sterren heten Van Dijk, De Jong en De Boer. Komt er allemaal vlekkeloos uit. Ook de namen van Marokkaanse voetballers leveren geen problemen meer op. Charleroi lukt niet. Hij ziet het staan, raakt in lichte paniek, zegt dan snel: ‘Sjawlala – Brugge’. Het struikelblok is de r voor de l. De Hollander kán het wel (oorlog, overleg, naarling, fierljeppen), in Charleroi wordt het hem te machtig. Misschien is de tweede Franse r te moeilijk. Ten behoeve van een correct uitgesproken r adviseerde startpunt.nl: ‘Gorgelen met de tanden op elkaar: dat is ’m.’ Hielp niet. Sjawlala heeft de amusementswaarde wel behoorlijk verhoogd. Het is een genot zonder einde. De zenders moeten in het alsmaar grotere aanbod steeds verse krachten aantrekken, zetten de debutanten niet meteen in bij Manchester United – Liverpool, maar gebruiken ze voor de minder bekeken Jupiler Pro League met Charleroi en het gevecht begint van voren af aan: Sjabwawa, Sjouwrorla, Zwarlerwaj.
Middenvelder Ilaimaharitra van Sporting Charleroi is de eerste keer een puzzel, maar zeg het tien keer achter elkaar en je krijgt zin in een elfde en twaalfde Ilaimaharitra omdat hij zo heerlijk van de tong rolt. Charleroi kun je toch ook een halfuurtje per dag oefenen? Net als Paderborn? In Duitsland heet de stad Paderbórn. Bij Ziggo en de NOS kijken en luisteren ze jaar in, jaar uit naar de Duitse Sky, Sportschau en Das aktuelle Sportstudio waar de collega’s Paderbórn zeggen… en komen in hun eigen uitzending gewoon weer met Páderborn. Raadselachtig. Net als Bayern München met een extra e: ‘FC Bayeren’. Die door en door bekende naam wordt door Hilversum bovendien zwaar aangezet met een langgerekte a achter in de mond. ‘Boaaaieren.’ Want – achterliggende gedachte – bierdrinkende en Frankfurter worst etende Duitsers zijn vet en rond.
Het blijft lastig. Reims, hoe spreek je dat uit? ‘Rèès.’ Tot mijn eigen verbazing houd ik het zelf bij het rechttoe rechtaan Hollandse ‘Reims’. Je vliegt toch ook naar Milaan en niet naar Milano? FC Dzjennoa en AS Monnaco. Ik zeg Genuwa met een G en in Monaco leg ik de nadruk op de lange Groningse a in het midden. De specialisten van de Serie A en Ligue 1 horen het aan en schudden meewarig het hoofd: mijn kick.
In de jaren 60 contracteerde Feyenoord de Zweedse spits Ove Kindvall. Eén commentator, Herman Kuiphof, sprak de naam van deze legendarische Feyenoorder goed uit: ‘Tjindvall.’ Niemand volgde dat goede voorbeeld, maar lang na zijn dood wordt Kuiphof nog wel Tjuiphof genoemd.