‘De bijnaam van het Duitse elftal zou neerbuigend zijn tegenover de tegenstander’

Bom in de voetbalwereld. Duits­land heeft Die Mannschaft afgeschaft. Na maandenlange discussies en onderzoeken werd het vonnis op 27 juli door de Raad van Commissarissen van de Duitse bond geveld: weg ermee. De wereldberoemde bijnaam was vooral in kringen van supportersclubs omstreden. Wat zouden de Schlachtenbummler in ’s hemelsnaam tegen Die Mannschaft hebben? Zelfs in het buitenland zeggen we het met, ik overdrijf een beetje, enige vertedering. Heel mijn leven ben ik Die Mannschaft gewend. Dacht ik. Maar in het verslag van de Süddeutsche Zeitung over het einde staat het jaar van de geboorte van Die Mannschaft: 2015.

Een reclamebureau bedacht de naam als instrument om het Duitse elftal beter ‘in de markt te zetten’. Teammanager Oliver Bierhoff destijds: ‘We hebben veel namen onderzocht, maar geen enkele geeft zo goed weer waar we voor staan: creativiteit, kracht, respect, fair play, saamhorigheid en solidariteit.’ (Je krijgt met­een zin in nog een paar: met Die Mannschaft staan we voor lotsbestemming, verkeersveiligheid, mars met volle bepakking en het is goed voor de hortensia’s.)

De wereldwijde bekendheid van het Duitse elftal schoot omhoog, de fanclubs van Beieren tot Schleswig-­Holstein werden bozer en bozer. Die Mannschaft zou neerbuigend jegens de tegenstander zijn en bovendien ‘ein Kunstbegriff’. Neerbuigend? Kunstbegrip? Het Braziliaans elftal wordt tot in de verste uithoeken van de aardbol de Selecão genoemd en aan kunstmatigheid denkt niemand. De Fransen zijn Les Bleus of de Haantjes, want die felle mannelijke kip staat op hun shirt. Het is eventueel mogelijk dat een enkele international ‘coq’ gênant vindt, zoals de Turkse president Erdogan de Engelse naam voor Turkije, ­Turkey, in Turkiye wil veranderen omdat hij niet wil wonen in een land dat Kalkoen heet. Helpt niet. Erdogan zal nu voor altijd Kalkoen zijn omdat hij de aandacht er zo op vestigde.

Een rondvraag van de Frankfurter Allgemeine Zeitung had uitgewezen dat 78,4 procent van 5.300 fans en sponsors voor het schrappen van de naam Die Mannschaft is. Herr Direktor Bierhoff van de Duitse voetbalbond, die in 2015 pal achter Die Mannschaft stond, zei over het verwijderen van de mythische naam: ‘Ik kan ermee leven.’ Hoeft niet, over honderd jaar zullen we nog Die Mannschaft zeggen.

Een ingeburgerde, vanzelfsprekende naam vervangen door een nieuwe is een kansloze onderneming. Met yells en slogans, logo’s en emblemen gaat het net zo. Onlangs werd ik door de marketing­afdeling van RSC Anderlecht gevraagd een paar teksten in te spreken voor een filmpje op Facebook en Instagram waarmee het nieuwe uitshirt werd gepresenteerd. Eén van de zinnen luidde: ‘Come on you mauves.’ Engels is de taal van de slogans in het voetbal geworden. We are ­Liverpool, we are Leverkusen, we are ­Aarhus, we are Anderlecht. Het staat geschreven op de tribune en de fans yellen het.

‘Come on you mauves!’ De regisseur moedigde me aan om het enthousiast in de microfoon te roepen. Ik keek om me heen of er vreemde mensen in de buurt ­waren, nee, de kust was veilig. ‘Come on y....’ Ik kon het niet uit de strot krijgen, in mijn achterhoofd scandeerde een vol Astridpark: ‘An-der-lècht, An-der-lècht’. Meer had het elftal niet nodig. ‘Mag ik hier niet ‘Allons les mauves’ zeggen, regisseur, uit mijn mond klinkt dat natuurlijker dan ‘come on’ en zo.’ Zelfs was ik bereid het lied van Jean Narcy uit 1967 helemaal te zingen, tot en met ‘allons les mauves et blancs’. Hij keek de oud-­speler aan en schudde langzaam het hoofd.