‘De Vlaming hoeft zichzelf niet te vernederen of te haten’

Elk land heeft een opgesmukte en vereenvoudigde versie van zijn geschiedenis, terwijl de feiten in werkelijkheid vaak iets anders waren verlopen. Zo ook in België en in Vlaanderen.

De Guldensporenslag werd weliswaar beknopt maar eerlijk voorgesteld in de reeks ‘Het verhaal van Vlaanderen’ op Eén. Toch waren er een paar ongelukkige uitspraken. Zo werd het Vlaamse volksleger vergeleken met terroristen als de taliban en Islamitische Staat. Komaan, even ernstig blijven, alsjeblief. Een terrorist vermoordt onschuldige en ongewapende mensen, vaak in landen waar hij niets te zoeken heeft. De Vlamingen verdedigden zichzelf op eigen bodem en in open veld tegen een overmacht waarvan ze eigenlijk niet konden winnen.

Zij zouden zich als roofdieren gedragen hebben toen de strijd onverhoopt in hun voordeel kantelde, en niet gehandeld hebben volgens de gangbare afspraken van de oorlogvoering. Die afspraken bestonden erin dat de adel naar believen het gewone volk mocht verminken of doodslaan, maar wanneer zijzelf tijdens de strijd in nauwe schoentjes zouden komen, konden ze zich overgeven en in ruil voor losgeld naar hun familie terugkeren. Dat viel deze keer zwaar tegen en daarom werd er vooral in de kastelen schande van gesproken. De kleine man zal er het zijne van gedacht hebben.

Wat hadden ze dan moeten doen? Stoppen met vechten en het Franse leger zich laten hergroeperen, zodat het hen later alsnog zou komen uitroeien, waarna het gewis moordend door Vlaanderen zou trekken? Trouwens, hoe zou het de Vlaamse strijders en hun families vergaan zijn na een Franse zege?

Er werd gezegd dat de paus een banvloek had uitgesproken over de Vlaamse opstandelingen. Ook hier een kanttekening. De toenmalige paus Bonifatius VIII liet zich een week later in geuren en kleuren vertellen hoe de veldslag was verlopen. Omdat ook hij in onmin leefde met de Franse koning, was hij helemaal niet rouwig om het resultaat. Sterker nog, hij sprak een jaar later de banvloek uit over de koning. Die laatste liet echter de paus gevangennemen, die een maand later stierf. Medestanders van de Franse koning verkozen een nieuwe paus, die de Vlamingen in de ban sloeg.

De gemiddelde Vlaming vandaag heeft, gelukkig maar, een groot zelfrelativeringsvermogen. Het hoeft echter geen zelfvernedering of zelfhaat te worden.

Werner Verbinnen, via mail.

Hebt u ook een brief in de pen zitten? Mail naar openvenster@humo.be of vul onderstaand formulier in: