‘De VS hebben het conflict tussen Europa en Rusland op de spits gedreven’

Naast Oekraïne is de grote verliezer Europa, en dan vooral Duitsland. Europa is in de val getrapt die de Verenigde Staten in 2008 hebben gespannen. Ondanks het feit dat Frankrijk en Duitsland toen niet akkoord gingen Oekraïne te beloven dat het lid van de NAVO mocht worden, heeft de Amerikaanse delegatie dat tegen hun wil in doorgedrukt. Het Pentagon wist maar al te goed dat dat tot een conflict met Rusland zou leiden.

De economische relaties tussen Duitsland en Rusland zijn sinds de val van de Muur voortdurend toegenomen. Vladimir Poetin ontving Angela Merkel met rode rozen. Duitsland heeft een enorm economisch potentieel en Rusland heeft de grondstoffen die daarvoor nodig zijn. Nordstream 2 was daarvan het paradepaardje en al lang een doorn in het oog van de Verenigde Staten. De verdere ontwikkeling van de as Duitsland-Rusland-China zou een definitieve bedreiging vormen voor de wereldhegemonie van de Verenigde Staten.

Dat de Verenigde Staten halsstarrig bleven weigeren om Poetin te beloven dat Oekraïne nooit deel zou uitmaken van de NAVO, heeft niets te maken met bescherming van de soevereiniteit van Oekraïne of van de democratie, maar alles met het op de spits drijven van een conflict tussen Rusland en Europa. Amerika is de lachende derde. Poetin en de Russen kunnen weer voor lange tijd gedemoniseerd worden en de handel met Moskou ligt definitief op apegapen. Zoals tijdens de twee wereldoorlogen ondervindt de Amerikaanse economie geen hinder, wel integendeel. Het bnp van de VS verdriedubbelde bijna tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hun wapenleveringen aan Europa draaien ook nu terug op volle toeren. De Oekraïense natie bloedt en de Europese en vooral Duitse economie krijgt klappen, maar het oorlogsbudget piekt.

Oorlogen worden nooit om principes of waarden gevoerd, altijd om belangen. Ook Rusland is een kapitalistisch land geworden met multinationals – oligarchen noemen we die – die nu manu militari hun belangen in Oekraïne proberen te heroveren. De oorlog in Oekraïne draait dus zoals in het Midden-Oosten om petroleum, gas en in Oekraïne ook om vruchtbare landbouwgronden. Oekraïne kreeg niet voor niets de titel van de graanschuur van Europa.

Direct na de implosie van de Sovjet-Unie eind jaren 80 sloot Oekraïne handelsakkoorden af met de Verenigde Staten en Europa. Een belangrijk stichtend lid van de economische associatie Oekraïne-VS was niet toevallig de voedingsmultinational Cargill, die meteen toegang kreeg tot de graanschuur van Oekraïne. Het land is op wereldvlak de grootste exporteur van zonnebloemolie, de vierde grootste van maïs en de zesde van tarwe. Op de zwarte, vruchtbare gronden van Oekraïne gedijt zowat alles. Omdat de regering beperkingen oplegde aan de graanexport en de verkoop van gronden verbood, kreeg de westerse agrobusiness geen vrij spel.

De Maidan-revolutie in Oekraïne was het keerpunt in de verhoudingen tussen Rusland en het Westen. In november 2013 gingen de Oekraïners massaal de straat op om te protesteren tegen de pro-Russische president Janoekovitsj. Hij weigerde een associatieverdrag te tekenen met de Europese Unie. Met behulp van neonazi’s en de CIA werd door een gewelddadige coup in 2014 de verkozen regering afgezet en een prowesterse regering geïnstalleerd. Voor Moskou was de openlijke steun van de EU en de VS aan de betogers in Kiev een bevestiging dat de NAVO koste wat het kost haar invloedssfeer wilde uitbreiden. De Russische annexatie van de Krim en de steun aan separatisten in Oost-Oekraïne was de militaire reactie van Rusland. De oorlog begon toen, acht jaar geleden, niet verleden week.

Na Maidan zwierde de deur wagenwijd open voor de westerse multinationals, de vragende partijen achter de coup. Het IMF droeg zijn steentje bij door Oekraïne een lening van 17 miljard dollar te beloven op voorwaarde dat het land de beperkingen op landeigendom zou opheffen. De champagne knalde op de hoofdbureaus van de multinationals. Chemiereus Bayer, de verkoper van landbouwmachines Deere en zaadleverancier DuPont klonken op de ‘vrije markt’. Cargill investeerde van blijdschap onmiddellijk 200 miljoen extra in zijn zeven vestigingen. Cargill bezit in Oekraïne graansilo’s, veevoederbedrijven, meel- en oliefabrieken en is leverancier van allerlei zaden. Direct verwierf Cargill 5 procent van de aandelen van UkrLandFarming, het grootste landbouwconglomeraat van Oekraïne en eigendom van de miljardair Oleg Bakhmatyuk.

Wie nu ook toegang kreeg tot dit ongerept en immens landbouwgebied, was de multinational Monsanto, ondertussen eigendom van Bayer. Artikel 404 van de overeenkomst met Europa laat geen genetisch gemodificeerde gewassen toe, maar een kleine clausule geeft Monsanto een voorzet door te stellen dat beide partijen zullen samenwerken om het gebruik van biotechnologieën uit te breiden. De Wereldbank, het IMF en diverse investeringsbanken overladen multinationals met fondsen om hun investeringen in Oekraïne te realiseren. Op 22 maart 2016 hield de internationale agrobusiness in Kiev zijn zevende Adam Smithcongres.

Het is bijna onoverkomelijk dat de prachtige, vruchtbare landbouwgronden van Oekraïne het lot zullen ondergaan van de Amerikaanse grote vlakten: uitputting van de landbouwgrond, vergiftigd door tonnen meststoffen en pesticiden, faillissementen van kleinere landbouwbedrijven, ontreddering van het ecosysteem en invoering van genetisch gemodificeerde gewassen. In de middeleeuwen werden oorlogen gevoerd om vruchtbare gronden. Blijkbaar behoren die nog niet tot het verleden.

Sinds het uiteenvallen van de Sovjetunie heeft Rusland militaire acties ondernomen in Tsjetsjenië, Georgië en Oekraïne. In dezelfde periode ondernamen de Verenigde Staten meer dan vijftig militaire acties in andere landen, niet aan hun grenzen, maar ver van hun grondgebied. Zij hebben meer dan achthonderd militaire basissen buiten de VS, vooral geconcentreerd rond Rusland en China. Zowel voor Rusland als voor de VS gaat het om de economische belangen van hun economie veilig te stellen en dat doen ze niet met woorden, maar met wapens. Sinds de koppeling van de dollar aan de controle over grondstoffen en vooral petroleum voeren de VS oorlogen om de controle over vooral olie en gas te behouden. De oorlogen tegen Irak, Afghanistan, Syrië, Libië en Iran passen in dat plaatje. Behalve Iran was het eindresultaat dat prachtige landen totaal verwoest werden, met miljoenen doden en gewonden bij de bevolking. Met of zonder een mandaat van de VN en meestal met steun van de andere NAVO-landen.

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie stelde aanvankelijk vooral tot doel een gemeenschappelijke militaire dam op te werpen tegen de Sovjet-Unie. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is Europa niet onder de hegemonie van de VS uit geraakt. Tot vandaag heeft dat nefaste gevolgen. De VS provoceerde Rusland niet alleen door de steun aan de staatsgreep in Oekraïne, maar ook door het plaatsen van langeafstandsraketten in Polen en Roemenië. Zogezegd gericht tegen de dreiging vanuit Iran. Toen de Sovjet-Unie in 1962 raketten op Cuba wilde installeren, leidde dat bijna tot een derde wereldoorlog. Die provocaties zadelen Europa nu op met een oorlog die het hele continent kan destabiliseren.

Zoals de oorlogen van de VS in het Midden-Oosten is het niet Amerika, maar Europa die een massale vluchtelingenstroom moet opvangen. De economische gevolgen voor Europa en vooral voor Duitsland zijn catastrofaal als de gasleveringen vanuit Rusland zouden stoppen. De Duitse economie zou klappen krijgen. De hoofdbedoeling van de VS en het VK. Nordtream 2 zou een boost betekend hebben voor de Duitse en dus Europese economie. En de VS kan het gat in de markt opvullen door hun duurdere schaliegas te importeren naar Europa. En de VS zitten dan aan de gaskraan, niet Rusland.

Een militaire oorlog is altijd de uitloper van een economische oorlog. Beide partijen zullen trachten de vijand te diaboliseren als ‘nieuwe Hitler, gevaarlijke gek, machtswellusteling’, enzovoort. Beide partijen zullen zwaaien met de vlaggen van waarden als democratie en vrijheid, van nationale of internationale veiligheid. West-Europa heeft de kans gemist om een correcte economische relatie te ontwikkelen met Rusland. De hoofdoorzaak is de politiek van sabotage van de VS, die alleen mogelijk blijft door de militaire bezetting van West-Europa door de VS onder de paraplu van de NAVO.

Laten we het publiek ernstig nemen en geen cowboyverhalen opdissen over ‘de goede en de slechte’, waarin de tegenpartij uiteraard de boosdoener is. Oorlogen zijn pogingen om met militaire acties economische en strategische belangen te veroveren of veilig te stellen. Door de oorlog in Oekraïne is het opnieuw Europa dat bloedt en zijn de VS de lachende derde. Europa moet dringend zijn soevereiniteit los van de VS en de NAVO herwinnen. Dat is de enige manier om vrede en veiligheid in Europa te garanderen.

Staf Henderickx, Rumst.

Hebt u ook een brief in de pen zitten? Mail naar openvenster@humo.be of vul onderstaand formulier in: