‘Gert Verhulst heeft een uitzonderlijk talent om de aandacht op zich te vestigen – door het schrijven van dit stukje trap ik er ook in’

De wereld­orde wordt door elkaar geschud. Onze welvaart staat op springen. In Oekraïne staat een enorme kerncentrale midden in het oorlogsgebied. En Gert Verhulst maakt zich interessant door in primetime met het n-woord te zwaaien, hij kan het, als een groot geschapen nudist op het strand van Bredene, niet laten.

Toen Verhulst een tijd geleden begon rond te toeteren dat hij zijn succes en rijkdom enkel en alleen aan zijn werkvlijt te danken had, heb ik hem moeten klasseren als ‘te negeren om mijn gemoedsrust te bewaren’. ‘’t Is een kwestie van willen!’ zegt Gert. Hij laat zich niet afleiden door al het onderzoek over de zuigende spiraal van ellende die armoede en discriminatie zijn. Maar je hoeft niet hooggeschoold zijn om te weten: niet ieder­een komt er met hard werken. Zelfs Gert had geluk. Een televisieprogramma over een volwassen vent en zijn pratende hond had evengoed een enorme flop kunnen worden – ’t is dat er in 1990 nog weinig te beleven viel op de Vlaamse kindertelevisie. Het is natuurlijk prettiger te geloven dat je de architect van je eigen succes bent. Op mindere dagen ben ik weleens jaloers op zoveel onverdiend zelfvertrouwen.

Jammer voor mijn gemoedsrust: Gert heeft zich nu zo in de kijker gewerkt dat negeren niet meer lukt. Ik moet het hem nageven, hij heeft een uitzonderlijk talent om de aandacht op zich te vestigen – door het schrijven van dit stukje trap ik er ook in. Hij heeft een nieuw televisieprogramma in de markt te zetten en weet: met een wezenlijk, genuanceerd gesprek gaat dat niet lukken. Waar schiet de modale Vlaming wakker van? Van zijn energiefactuur, maar nog meer van het idee dat hij aan de toog geen raciale beledigingen meer mag brullen, zelfs niet als het ‘maar om te lachen’ is. En de modale, eerder links georiënteerde Vlaming schiet dan weer gepikeerd wakker wanneer ergens een raciale belediging valt. Dubbel bingo, dacht Gert.

Ik zou mijn schouders kunnen ophalen bij zoveel doorzichtigheid. Alleen vrees ik dat het niet onschuldig is. Gert Verhulst en tafelgast Margriet ­Hermans wekten de illusie dat er een bitse strijd woedt tussen ‘wokers’ en ‘de gewone man’ – daar kon de kalme redelijkheid van Raf Njotea niet tegenop. Ja, er zijn – vooral digitaal – weleens uitwassen, ­types die goedbedoelende mensen verketteren omdat ze niet helemaal mee zijn met het correcte gebruik van voornaamwoorden. Maar in het echte leven lúísteren de meeste mensen wanneer iemand als Njotea hen aanspreekt op het gebruik van het n-woord. Anders dan Verhulst voelen ze dan niet de behoefte dat woord nog eindeloos te herhalen. En wie vindt die geschrapte afleveringen van ‘F.C. De Kampioenen’ nu oprecht een gemis?

Het is zonde dat Verhulst een appel doet op de kleinmenselijke sentimenten (‘ik mag niet meer!’) en niet op de redelijkheid van zijn publiek. Hij stookt een discussie op die ons afleidt van datgene waarvoor we echt angstig zouden moeten worden. Dat komt sommige politici erg goed uit – en daar is Verhulst zich ongetwijfeld maar al te goed van bewust.