Heleen Debruyne: ‘Door hun pijn publiekelijk uit te smeren, hebben Depp en Heard het maatschappelijke debat verziekt’

Het halve internet kon niet wegkijken van de rechtszaak Depp versus Heard, en ik kon niet wegkijken van de helft van het internet. Johnny Depp en Amber Heard bezig horen was me vaak te confronterend. Denk de privé-eilanden en vliegtuigen, de dure boten en schilderijen, de fans, het overmatige druggebruik, de beschuldigingen van huiselijk geweld en de drol op bed weg, en hun dynamiek lijkt op veel mislukte relaties: twee gekwelde, gekwetste en dus gemene mensen die steeds dezelfde vernietigende gevechten voeren. En tussen de gevechten door blijven hopen dat wat ze ooit, heel even, voor elkaar voelden, terug kan komen. Als het maar weer rustig wordt. Dat wordt het natuurlijk niet meer. Een banaal verhaal, al bij al.

Minder banaal is dat het halve internet het verhaal tot in de details volgt, tot symbool verheft. ‘Rechtvaardigheid voor Johnny! Eindelijk een man die zich uit als slachtoffer van huiselijk geweld. Amber Heard is een liegende, manipulerende troela. Zie je wel, al die MeToo-trutten zijn leugenaars.’ Of net het omgekeerde. ‘Rechtvaardigheid voor Amber! Believe All Women. Heard is een gekwetste heldin die een machtige, oudere man onttroont. Depp is een verslaafde, gewelddadige maniak.’

Mij verbaast het dat al die mensen op het internet hetzelfde zagen en hoorden als ik, en toch in staat waren om zo’n helder oordeel te vormen. Het bewijsmateriaal leek mij warrig, emotioneel, voor interpretatie vatbaar. Heeft Depp Heard mishandeld of Heard Depp? Er staat voor beiden genoeg op het spel om te liegen. Bovendien zijn ze getraind in het geloofwaardig naspelen van verzonnen verhalen. Stem van de rede was de relatietherapeut die het koppel destijds in haar praktijk had begeleid en sprak van ‘wederzijds misbruik’. Ik benijd de juryleden niet – ze hadden dagen nodig om Depp volledig en Heard een klein beetje gelijk te geven. Is dat rechtvaardig? Ik heb geen idee.

Wat ik wel weet: dit circus draagt bij aan de toch al gespannen sfeer die rond MeToo hangt. Terwijl deze zaak misschien niet eens in het licht van MeToo gezien moet worden – al heeft Amber Heard dat licht er zelf op laten schijnen, door mee te liften op de beweging. Door symbolische MeToo-processen als dat tegen Harvey Weinstein of het veel minder extreme geval De Pauw, denken we na over macht en lust in de professionele sfeer, en leren we dat we die beter gescheiden houden. Maar wie heeft in een woelige relatie zoals die van Depp en Heard meer macht? Depp is ouder, rijker en bekender, maar Heard is niet zo berooid dat ze geen uitweg had. En niet zo bedeesd dat dat ze niet gemeen kon zijn.

Onze omgang met slachtoffers van huiselijk geweld kan veel beter. Maar huiselijk geweld is vaak een kluwen dat in een juridische omgeving moeilijk te ontwarren is. Daders en slachtoffers zijn niet altijd in twee kampen te plaatsen. Zij worden in elk geval niet beter van dit polariserende spektakel. En daar zijn Depp en Heard allebei schuldig aan: door hun pijn publiekelijk uit te smeren en niet eerlijk naar hun eigen tekortkomingen te kijken, verzieken ze het maatschappelijke debat.