Heleen Debruyne: ‘Zorgen voor een kind is een levenslange boete’

Een man zoekt raad op een Reddit-forum: hij en zijn partner hopen aan kinderen te beginnen. Hoera, hoop op nieuw leven, een daad van liefde! Het enige probleem: zij wil betaald worden om hun kind op de wereld te zetten. Minstens 50.000 dollar, het loon dat ze verliest door haar moederschapsrust. En meer als de medische kosten hoger oplopen of als ze lang thuis zou moeten blijven om het kind op te voeden. Wat moet hij doen, vraagt hij vertwijfeld: hij snapt het ergens wel, maar hij vindt het toch een beetje vies, zo’n betalingsplan voor een kind.

De man krijgt veel bijval. Hoe kan die vrouw zo kil en berekenend zijn? Liefde is toch geen transactie? En moederschap geen werk? Ga bij haar weg, adviseren veel forumleden. Zoek een vrouw die je uit liefde een kind wil schenken. Deze wordt toch nooit een goede moeder.

Maar wie de sentimenten even opzijzet, kan niet anders dan oordelen dat de vrouw een punt heeft. Zij en haar partner zijn allebei carrièregericht, ze werken en verdienen veel. Onafhankelijkheid vinden ze belangrijk, rekeningen houden ze hun hele relatie lang al bewust gescheiden. Het baren van een kind kost haar tijd en dus geld, waarom zou zij daar als enige voor moeten opdraaien? Het is ook zijn genetisch materiaal, hij kiest er toch ook voor om zich voort te planten? En hoezo is zorg geen arbeid die de maatschappij ten goede komt? Zonder zorg geen kinderen en dus geen toekomst.

De kosten van het baren gaan nog veel verder dan het loonverlies tijdens de eerste maanden na de geboorte, volgens recent onderzoek van de Universiteit Gent. Vrouwen die een tijdje zijn thuisgebleven, zijn in het nadeel als ze later gaan solliciteren. Niet omdat ze minder capaciteiten of ervaring hebben, wel omdat ze last hebben van stereotypes over moeders: ze worden als minder assertief gezien, en dus minder geschikt. En zo wordt zorgen voor een kind een levenslange boete. Als je die boete krijgt omdat je het zo heerlijk vindt, en als je dan ook nog eens vredig samen oud wordt met de vader of meemoeder van je kinderen, hoeft dat niet zo’n probleem te zijn. Maar zo gaat het natuurlijk zelden.

Wie aan kinderen begint, kan er dus maar beter de rekenmachine bij nemen en een advocaat in de arm nemen. (Voor wie al kinderen heeft: het is nooit te laat om er alsnog de rekenmachine bij te pakken.)

Dat is wat we voor het grootste deel van onze geschiedenis al deden: een huwelijkspartner moest in de eerste plaats geschikt zijn om een gezin mee te runnen. Etnoloog Annegret Braun ziet in contactadvertenties het woord ‘liefde’ pas vanaf de jaren 50 spaarzaam opduiken. Eerder zocht men vooral gezonde en solvabele partners uit hetzelfde milieu. Die verstandshuwelijken waren op emotioneel en seksueel vaak weinig bevredigend, maar ze hadden wel het voordeel van de helderheid – een helderheid die we in onze hedendaagse liefdesroes zijn kwijtgeraakt.

Waarom geen combinatie van beide visies op de liefde? Financiële transparantie en de erkenning van zorgarbeid als de ultieme romantiek.