Herman Brusselmans: ‘Het wordt weleens vergeten dat het n-woord vroeger simpelweg tot onze spreektaal behoorde’

Herman Brusselmans gaat iedere week op zoek naar het verhaal achter een opvallende kop in de krant of op een nieuwssite. Deze week: Verdeelde meningen over schrappen van ‘FC De Kampioenen’-afleveringen (HLN)

Ik ben altijd een enorme fan geweest van ‘FC De Kampioenen’. Bij iedere aflevering zat ik schaterend voor de buis. De humor was grappig, fijntjes, mild, origineel, en ronduit leutig. De scenario’s zaten fantastisch in elkaar, de acteurprestaties waren grandioos, en de regie was foutloos. Ik durf zelfs te zeggen dat ‘FC De Kampioenen’ het beste programma is dat de VRT ooit heeft geproduceerd. Men lacht altijd smalend om de vele herhalingen die er van de afleveringen zijn vertoond, maar het is net als je die herhalingen aandachtig bekijkt, dat je weder nieuwe dingen ontdekt, soms kleine details, zoals een mopje dat je de eerste keer had gemist, een outfit van Carmen die je eerder niet meteen was opgevallen, of een rare bek van het hondje Neroke. Ik meen dat ik ongeveer vijftienhonderd herhalingen heb gezien, en van geen enkele kijkbeurt heb ik spijt.

Iedereen die zoals ik verknocht was en is aan ‘FC De Kampioenen’, heeft wel een favoriete aflevering. Voor mij was het die waarin Xavier naast de bal trapte en de tegenpartij aldus een doelpunt scoorde. Slap van het lachen lag ik telkens ik deze aflevering bekeek. Maar nu blijkt er, betreffende de schitterende reeks, stront aan de knikker. De VRT gaat immers zomaar eventjes zestien afleveringen nooit meer uitzenden. Men is van oordeel dat in deze afleveringen situaties, dialogen, verhaallijnen, opmerkingen en zelfs aparte woorden zitten die in deze tijd niet meer door de beugel kunnen.

Zo is er het woord n****, ook wel het n-woord genoemd. Dat komt voor in een welbepaalde aflevering van ‘FC De Kampioenen’, waarin Doortje zich achterwaarts in de reet laat buffelen door een neger. Hierbij wordt weleens vergeten dat dit gewraakte woord vroeger simpelweg tot onze spreektaal behoorde. Niemand lag wakker van dat woord. Akkoord, we zitten in 2022 en niet meer in 1996, 2002 of 2011, toen er nog veel meer mocht en kon dan nu, maar een hele aflevering schrappen, omdat er een woord wordt gebruikt dat niet woke is, dat gaat me toch enigszins redelijk ver. Alsof het de bedoeling was van de makers van FC De Kampioenen om racistisch uit de hoek te komen! Daar breekt m’n klomp van.

In een andere aflevering ontdekt Marcske bij zichzelf homoseksuele gevoelens, mede omdat hij z’n relatie met Bieke zo beu als kouwe pap is. Hoe zou je zelf zijn. Bieke, maginifiek vertolkt door An Swartenbroekx, is een onaantrekkelijke trut, een saaie doos, een aseksuele seut, terwijl Marcske een viriele vent is, die wel eens iets lekkers in z’n bed zou willen. Dat zou dan Ignaas worden, een bijpersonage gespeeld door Guy Van Sande. Op een bepaald moment zegt Marcske tegen Fernand: ‘Ignaas kan veel beter p***** dan Bieke.’ Omwille van het woord pijpen mag de aflevering niet meer uitgezonden worden, en ook omdat Markse en Ignaas achter de kantine bij het voetbalveld aan elkaars aars liggen te likken, al is dit zo in beeld gebracht dat de kijker de beelden van de jeanetterij worden onthouden, door een bijzondere ingreep van de cameraman en de regie. Want ja, in ‘FC De Kampioenen’ wordt meer gesuggereerd dan daadwerkelijk getoond, nog iets wat de reeks naar een hoog niveau tilt.

Helemaal belachelijk is dat de aflevering verboden is waarin Ronaldinho zich niet lekker voelt als jongen en graag een meisje zou zijn. Hij zegt: ‘Jongens zijn vieze, stinkende klootzakken en meisjes hebben tenminste een kut waarin je eens fors je eigen vuist kunt proppen.’ Dat is toch goed gezegd van Ronaldinho? Maar nee hoor, het mag niet, het is niet stichtend genoeg, er kijken ook kinderen mee. Het zijn uitgerekend die kinderen die gebaat zouden zijn met een aflevering die een licht werpt op een probleem waarmee oneindig veel kinderen worstelen: ben ik een meisje of ben ik een jongen of ben ik iets daartussen of ben ik geen van beide of ben ik nog iets geheel anders?

‘FC De Kampioenen’ houdt onze maatschappij een spiegel voor, creëert onderwerpen waarover we met z’n allen met elkaar praten, en laat zien hoe het eraan toe gaat in het gemiddelde Vlaamse gezin. Ook in een doorsnee familie, levend en wonend van de kust tot de Kempen, van Gent tot Antwerpen, van Sint-Job-in-’t Goor tot Waarschoot, praat men over n******, p****** en non-b***** toestanden. Waarom zou dit alles niet aan bod mogen komen in een tv-reeks die mee de opvattingen van het grote publiek gevormd heeft? Ik pleit er zodoende voor dat de zestien gewraakte afleveringen nog deze maand minstens één keer herhaald worden.