‘Het is een illusie dat de mens goed is. De mens is immers slecht, niet per se die of die mens, maar alle mensen’

Herman Brusselmans gaat iedere week op zoek naar het verhaal achter een opvallende kop in de krant of op een nieuwssite.

Het koesteren van illusies is als een grote kubus in een piepklein rond gat proberen te duwen. Het is zinloos. Het kent geen resultaten. Er worden tanden op stukgebeten. Een illusie die je zodoende moet laten varen, is dat de mens goed is. De mens is immers slecht, niet per se die of die mens, maar alle mensen. Wij ook? Als het nodig is, dan wel. Er schuilt een gifslang in ieder van ons. Er schuilt een hyena in jou en mij. Er schuilt een schorpioen in iedereen met wie je samenleeft. De kwestie is om de ondieren in jezelf onder controle te houden. Je moet nalaten ze te voeden, je moet ze blind en doof maken, je moet ze verbieden om het daglicht aan te kijken.

Gelukkig zijn de meesten van ons daartoe in staat, al rijzen er twijfels over de buurman die met een ijzeren koekenpan z’n vrouw achternazat, de mentaal gestoorde accountant die de hele boekhouding van z’n bedrijf gillend in de fik stak, en de kattenliefhebber die z’n Siamees de keel afsneed met een stanleymes. Twijfels, overal en altijd.

We kunnen zeggen: de gekken tellen we niet mee, die laten we links liggen, en die ontnemen we bijtijds de mogelijkheden om kwaad te stichten. En inderdaad, je kunt een gek van de straat laten plukken en hem in een verafgelegen isolatiecel of in een door agenten bewaakt hok wegstoppen en hopen dat je hem nooit meer tegen het lijf zult lopen, waarbij je jezelf wijsmaakt: sinds vandaag zijn alle gekken opgeborgen en zijn we veilig. Bij sommige gekken hebben we vooraf een fout gemaakt: we hebben hen macht gegeven. Eerst mochten ze hulpsecretaris van de wethouder van natuurbehoud zijn, en vervolgens mochten ze promoveren tot wethouders, nadat ze hun vroegere bazen hadden weggepest. Vervolgens mochten ze, mede dankzij de stemmen van wie geen gek van een dorre struik kan onderscheiden, burgervader worden, en proberen om een ministerspost te pakken te krijgen, waarin ze slaagden. Vervolgens geloofde geen levende ziel dat ze ooit premier zouden worden en toch werden ze dat, en je zou denken dat de premier de belangrijkste man van het land is, maar de gekken wilden meer, en kroonden zichzelf tot koning, keizer, admiraal. Tot de rechterhand van God. Tot God zelf. En vervolgens verklaarden ze God dood en werden ze Zijn enige vervangers op aarde. En de gekken kregen wat ze wilden: onderdanen. Vijf miljoen onderdanen: te weinig. Twintig miljoen onderdanen: te weinig. Vijftig miljoen onderdanen: te weinig. Tweehonderd miljoen onderdanen: oké dan. Maar nog beter zou zijn: een oneindig aantal onderdanen.

Waar moeten de gekken die gaan zoeken? Om het even waar in om het even welke ruimte. Die ruimte kan te land, ter zee en in de lucht veroverd worden. En daarbij vallen natuurlijk slachtoffers. Daar hebben de gekken rekening mee gehouden, en ze trekken zich er geen zier van aan.

Wat kan het de gekken schelen dat een 9-jarig kind een kogel in het voorhoofd krijgt geschoten, dat een gezin van zes personen wordt weggevaagd in hun eigen huis, dat een zwangere vrouw een bajonet in de buik krijgt gestoten. Niks kan het de gekken schelen, het valt zelfs voor dat ze van dat soort dingen niet eens op de hoogte zijn, want zij zitten hoog boven alles verheven in de toren des toorns. En hun toorn kent geen grenzen. Wat wél grenzen kent, moet de mogelijkheid in zich dragen om die grenzen te laten overschrijden. Daarvan zijn de gekken heel goed op de hoogte.

Ze kennen de grenzen op hun duimpje, en zij kennen de mogelijkheden tot overschrijden van a tot z. En dus delen de gekken bevelen uit. Aan wie? Aan hun bange slaven. Zijn dat ook gekken? Misschien, maar dat hoeft niet, want gekte kan gerust vervangen worden door angst. De trillende en bevende slaven houden, op bevel van de gekken, hun wapens in de handen geklemd en banen zich een weg in ruimtes, langs grenzen, door grond, water en lucht.

Alles wat hen hindert, wordt verzengd in vuur en vlammen en er is een totale afwezigheid van mededogen, menselijkheid en herkenning. Nee, de slaven herkennen degenen die ze kapotmaken niet, hoewel het hun spiegelbeelden zijn. Vergeet niet dat de gekken het gebruik van spiegels verboden hebben. Behalve hun eigen spiegels. Daar kijken ze in, en dan glimlachen ze. Achter de spiegels van de gekken is alles, waarlijk álles, bezig te verdwijnen.