‘In plaats van die laffe en luie excuses, was Eddy Demarez beter gewoon eerlijk geweest’

Excuses. Het lijkt alsof mensen zich dezer dagen het vaker nodig vinden zich te excuseren dan vroeger. Er zijn nu eenmaal dingen waarvan een vaag ‘we’ ondertussen beslist heeft dat ze niet meer kunnen, terwijl een ander ‘we’ nog niet mee is: seksisme, homofobie, al te grove vormen van racisme.

Meest recente excuses: die van sportanker Eddy Demarez, na denigrerende opmerkingen over de morfologie en geaardheid van enkele atletes van de Belgian Cats. Ik citeer Demarez: ‘In de euforie na de huldiging van de teruggekeerde medaillewinnaars heb ik in een privégesprek weg van de studio uitspraken gedaan waarmee ik zwaar over de schreef ben gegaan. Ik heb nooit de bedoeling gehad iemand te schofferen op basis van geslacht of geaardheid. Het is dubbel jammer dat deze uitspraken een smet vormen op de Spelen die voor Team Belgium en Sporza zeer succesvol waren. Ik wil me dan ook oprecht excuseren bij de Belgian Cats en hun team en ook bij iedereen die zich hierdoor beledigd, aangesproken of tekortgedaan voelt. Ik heb aan de Belgian Cats gevraagd om hen persoonlijk mijn excuses te kunnen overmaken. Ik trek hieruit de nodige lessen en zorg ervoor dat dit in de toekomst niet meer gebeurt.’

Ogenschijnlijk beleefde frases, tot je beter gaat lezen. Demarez vangt al aan met omstandigheden die hij verzachtend vindt (euforie, privégesprek). Vervolgens wijst hij op zijn goede bedoelingen, legt daarmee de bal in het kamp van degenen die zich geschoffeerd voelen – als die wijven een béétje een gevoel voor humor hadden, was er volgens hem waarschijnlijk niets aan de hand. Uit de hele toon van het gelekte gesprek blijkt dat Eddy en zijn ginnegappende collega’s op de achtergrond wel vaker zo zitten te roddelen over mensen die ze de volgende dag mogen ontvangen in de studio. Welke lessen trekt hij dan precies? In het vervolg beter letten op openstaande microfoons? Kortom: een typevoorbeeld van het overduidelijk onoprechte excuus, alleen maar geuit omdat de excuseerder betrapt is op een overtreding, niet omdat hij diepe wroeging voelt. Wie heeft er zich nog nooit aan bezondigd: ‘sorry dat JIJ je zo gekwetst voelt’ roepen, en dan vervolgens helemaal niets doen. Lui en laf.

Gratis advies voor de volgende Eddy Demarez in het verhitte publieke debat: excuses kunnen beter. Je kunt radicaal eerlijk zijn. Zeggen: ‘Goh, dit doen mijn collega’s en ik al járen en we vinden het heerlijk. Heel vervelend zeg, dat het niet meer mag van de goegemeente. Het zijn moeilijke tijden. Als ik mijn job verder wil uitoefenen, zal ik er helaas moeten op letten waar ik wat zeg, en hoe luid.’ Niet sympathiek, wel eervol.

Andere optie: oprechte zelftwijfel. Zeggen dat je merkt een pijnlijke snaar hebt geraakt, dat je eerlijk gezegd niet begrijpt waarom, maar dat je de tijd wil nemen om met mensen te praten, hun kant van de zaak te horen. Ondertussen sta je je plek af aan een ander, iemand die zich door jou geschoffeerd voelt.

Lukt dat niet? Zwijgen is altijd een optie.