Jan Mulder: ‘De aanval van PSG bestaat tegenwoordig uit Bill Gates, Jeff Bezos en Elon Musk’

Dankzij mijn club RSC Anderlecht kwam ik in aanraking met het fenomeen portretrecht. Het was 1965. We waren kampioen geworden en werden in het truitje van de club met de armen over elkaar gefotografeerd. Om onze pols zat een horloge van het merk Pontiac dat een uurtje in bruikleen was gegeven. Eigenaar van Pontiac was de heer Kinsbergen, supporter van de club. Belangrijk man. Innovator ook: de eerste reclame op de Nederlandse televisie was van Pontiac. Kinsbergen had de naam van zijn horloge ontleend aan een indiaans opperhoofd van de stam Outaouais, een man die de tijd kon aflezen aan de sterren. De naamsbekendheid van het horloge schoot steil omhoog. Wie herinnert zich niet de reclame voor Pontiac nadat wielrenner Wim van Est in de Tour de France van 1951 op de Aubisque in een 70 meter diep ravijn was gestort: ‘Mijn hart stond stil, maar mijn Pontiac liep.’ In 1958 gooide Kinsbergen tijdens de opening van de Wereldtentoonstelling twee Pontiac-horloges van het Atomium, vanop 102 meter hoogte: ze waren intact. Pontiac Tic Tac.

Ter gelegenheid van onze landstitel werden we door Kinsbergen uitgenodigd voor een diner-dansant in hotel Metropole op de Place de Brouckère. Middelpunt van de festiviteiten was de heer Kinsbergen van Pontiac, aan wie we allemaal werden voorgesteld, in het kader van de reclame voor zijn klokjes. Als dank kregen we twintig glanzende zwart-witfoto’s van onszelf.

Die mooie tijden kwamen me voor de geest toen ik vorige week in de krant las over de overeenkomst van de voetballer Kylian Mbappé met zijn club Paris Saint-Germain: 50 miljoen euro netto jaarsalaris, 150 miljoen handgeld, inspraak in het beleid (hij kan bijvoorbeeld de trainer ontslaan als hij wil) en alleenheerser over zijn portretrecht. Dat laatste recht brengt hem meer op dan alle andere genoemde financiële voordelen bij elkaar. Goed gemanoeuvreerd, Kylian! Trek je niks aan van het hypocriete gesputter uit Spanje, waar de president van Real Madrid verontwaardigd reageerde op de keuze van de ook door Real felbegeerde speler: ‘Op deze manier wordt het voetbal ‘kapotgemaakt’.’

Regelrecht revolutionair is de macht over het beleid van de club die Mbappés advocaten eisten en kregen. Alle macht aan de topspeler. Messi besliste in Barcelona eigenlijk ook al over aankopen en trainers. Het werd tijd. In de jaren 60, toen een topspeler twintig foto’s cadeau kreeg als dank voor de reclame voor een bepaald merk, was hij vanaf zijn 6de voor het leven geketend aan een club zodra zijn vader het aansluitingsformulier had getekend. De jeugdspeler als toekomstige lijfeigene. Later werd daar enige verbetering in aangebracht en in 1995 voltooide Jean-Marc Bosman de vooruitgang met zijn befaamde Bosman-arrest: na afloop van een contract was de speler voortaan vrij, zoals het hoort in een beschaafde verhouding tussen werkgever en werknemer. Daarna gingen alle remmen los. De aanval van Paris Saint-Germain bestaat tegenwoordig uit Bill Gates, Jeff Bezos en Elon Musk.

De dag dat Kylian Mbappé zijn schaapjes op het droge had, tekende de Amerikaanse football-ster Tom Brady bij tv-zender Fox Sports een contract voor 375 miljoen dollar. Tegenprestatie: 10 minuten analyseren. Zou Mbappé, dat op zijn mobieltje lezend, met de ogen hebben geknipperd en nu al een week pijn in de buik hebben van zijn eigen deal? Ik hoop het van harte, haha.