Jan Mulder: ‘De definitie van een topcoach bestaat niet’

Erik ten Hag is benoemd tot trainer van Manchester United. Zijn jaarsalaris: 15 miljoen euro. In de krant staat dat Erik een probleem heeft. Ronaldo. Houden of niet? Interimstrateeg Ralf Rangnick van United wimpelt vragen over Ronaldo zenuwachtig af: ‘Hiervoor moet u bij Ten Hag zijn.’ Ten Hag laat voorlopig niets los. Hij zit in Oldenzaal op het probleem te broeden. Elke wedstrijd een doelpunt of twee, topfit, een ‘uitdaging’ voor een coach om hem nog enkele jaren te laten schitteren. Ik zou zeggen: hou Ronaldo maar. Bel Cristiano op en zeg: ‘Ik hou van je’, net als trainer Mazzù van Union deed tegen zijn op Antwerp falende goalgetters Undav en Vanzeir. Maak het niet ingewikkeld, Erik, stel je als trainer niet boven een wereldster, wees dankbaar dat je nog even van hem kunt genieten.

Beslissingen nemen over de toekomst van de club is één van de taken van de moderne voetbalcoach. Is Ten Hag nu een goede trainer wanneer hij Ronaldo afdankt en aan de bouw van een nieuw elftal begint, of is hij dat juist wanneer hij aan Ronaldo vasthoudt? Marco van Basten stelt in de talkshow ‘Rondo’ op de Nederlandse televisie vaak de vraag wat een goede trainer is, en uit het wekelijks veranderende gezelschap komt nooit een sluitend antwoord. Logisch, de definitie van een topcoach bestaat niet.

Mourinho wint de Champions League met Porto en Inter, maar bakt er niks van bij Manchester United. De alom geprezen Pochettino krijgt PSG niet aan het voetballen en Ancelotti lijkt te coachen als een man die geen greintje energie meer kan vinden in zijn moegetrainde hoofd, maar is wel weer landskampioen met Real Madrid. Zouden die toptrainers Westerlo naar de Jupiler Pro League kunnen loodsen?

Onlangs stelde het in zwaar degradatiegevaar verkerende Hertha Berlijn Felix Magath aan. Magath was al jaren met pensioen, maar de gevreesde houwdegen kreeg de ploeg aan de praat. Wat is zijn geheim? De medicijnbal. Felix zweert bij fitness (zijn bijnaam is Quälix). In Wolfsburg werd hij in 2009 ‘Sensationsmeister’ met de VfL nadat hij een berg had laten bouwen: de Mount Magath. De spelers moesten er tot de Totale Uitputting op en af rennen met een medicijnbal van 5 kilo in de handen. Speler Kruse over Magath: ‘Der ist krank.’ Tikje overdreven, natuurlijk, Magath is gewoon een ouderwetse trainer zonder laptop.

In de Süddeutsche Zeitung publiceerde Christof Kneer een artikel over de verschillende soorten trainers. Hij vroeg zich af waarom nauwelijks opgeleide mensen als Steffen Baumgart (FC Köln) zo’n succes hebben. Baumgart is helemaal niet meer stuk te krijgen na een filmpje op YouTube, toen hij wegens een schorsing thuis naar een wedstrijd van zijn team moest kijken en bij de winnende goal door zijn reusachtige hond werd besprongen en al vechtend onder het beest werd bedolven. De populariteit van Baumgart bij de fans steeg enorm en de spelers hielden nog meer van hem dan daarvoor al het geval was. Topcoach.

De Duitse voetbalbond schaaft ondertussen aan de opleiding van topcoaches. De studenten krijgen lessen in psychologie, geneeskunde, digitale techniek, gedrukte en elektronische media en statistieken lezen. In de krant gaat Kneer akkoord met de introductie van al die wetenschappen in de voetbalsport, maar besluit zijn verhandeling met de vaststelling dat autoriteit en charisma dingen zijn die je niet op de academie kunt leren. En dat het bijzonder helpt een ‘type’ te zijn, zoals Baumgart. Niet te volgen als hij wat zegt, maar wel in het bezit van een hond.