Jan Mulder: ‘Johan Cruijff zijn laatste woorden waren ‘in zekere zin ben ik waarschijnlijk onsterfelijk’’

Deze week, op maandag 25 april 2022, zou Johan Cruijff 75 zijn geworden. Hij overleed op 24 maart 2016. Zijn laatste woorden die het onthouden waard waren: ‘In zekere zin ben ik waarschijnlijk onsterfelijk.’ Kenmerkend voor Cruijffie was dat hij er ‘in zekere zin’ bij zei. Aan gezwollen praat deed Johan niet, hij relativeerde alles. In dit geval bedoelde hij: ik ben dan wel onsterfelijk, maar niet helemáál gek.

Ter ere van zijn 75ste geboortedag zond NPO 1 een ‘Studio Sport’ uit met ‘nooit vertoonde beelden’. De technische afdeling van de NOS had op die beelden uit het zwart-wittijdperk van de televisie een modern procedé toegepast: digitaal inkleuren. Expert Frank Taris legt uit: ‘In een seconde zitten 25 frames en aan 1 frame zit je zo’n minuut of 20 te waterverven. Met de hand. Eén seconde beeld vergt een hele werkdag.’

We hebben allemaal de beelden van de jonglerende jonge Cruijff in korte broek bij zijn ouderlijk huis in Betondorp al eens gezien, maar inderdaad, de beelden leken gisteren gedraaid. De competitiewedstrijd Ajax - NAC in 1965 toont Cruijff in kleur met een pass ‘buitenkantje voet’. In 1965 zei de verslaggever ‘prachtige bal van Cruijff op Rep’ en zweeg. In 2022 ging de hele voetbalwereld dagenlang compleet uit haar dak toen Modric exact hetzelfde deed in de Champions League-wedstrijd Real Madrid - Chelsea. ‘Een genie, een wonder, een voet van magie.’ Men raakte er niet over uitgepraat. Van Hanegem deed het zestig jaar geleden tien keer per wedstrijd. Corso, Rivelinho, Cancelo en Holzhauser kunnen het ook.

Het was een mooie, warme documentaire die NPO 1 had samengesteld. Een reportage over vier internationale sterren – Gerd Müller, Paul Van Himst, Josef Masopust en Johan Cruijff – die in Ede streden om het kampioenschap penalty’s nemen, was gelukkig niet ingekleurd: de nostalgie bleef in mistig zwart-wit intact. Cruijff had een hekel aan penalty’s (hij schoot, opgesloten in zijn misvatting dat het een loterij is waarop je niet trainen kunt, alles wild over of naast), maar had zich sportief bereid verklaard mee te doen. Gerd Müller won.

De vedetten, gekleed in hun clubtenue, werden door verslaggever Koen Verhoeff aan het publiek in de afgeladen sporthal van Ede voorgesteld. Behalve de doelman. Die was Verhoeff waarschijnlijk onbekend of hij vond ’m niet noemenswaardig. Het ging om de legendarische Petar Radenkovic van 1860 München, die mooier slecht Duits sprak dan Jean-Marie Pfaff. ‘Bin i Radi bin i König’. Nog beroemder dan zijn taalgebruik waren de ‘uitstapjes’ in wedstrijden. Radi was de eerste keeper met ‘goede voeten’ en dribbelde het liefst tot aan de middenlijn. ‘Weiter, weiter!’ moedigde het publiek hem dan aan. Radenkovic was zijn tijd ver vooruit en beter dan Manuel Neuer, de beste ‘meevoetballende’ moderne keeper.

En in 1973 was Paul Van Himst briljanter dan Modric nu. Paul trapte zo’n draaibal met de buitenkant veel verder dan al zijn collega-genieën. Herinneren we ons Holland - België in Amsterdam en de wegens vermeend buitenspel onterecht afgekeurde goal van Jan Verheyen na die historische center van Van Himst. Oranje mocht naar het WK in Duitsland, Johan werd wereldberoemd en Jan de vader van Gert. De toenmalige BRT-analist Pol Jacquemyns deed niet opgewonden over die wondervoorzet van Van Himst, het was gewoon. Ik zou Pol Jacquemyns trouwens graag nog eens ingekleurd zijn zondagavondbeschouwing over SK Lierse - KVK Beringen zien geven.