‘Vaak is leraar worden niet de eerste studiekeuze’

Specialisten en pedagogen buigen zich over het probleem van de dalende kwaliteit van het onderwijs in Vlaanderen. Minister Ben Weyts heeft een onderzoekscommissie opgericht met deskundigen en mensen uit de onderwijswereld. Belangrijk is volgens pedagoog Pedro De Bruyckere dat zo vlug mogelijk resultaten worden geboekt. Maar het onderwijs blijft ‘een log en traag beest’.

Waarom doet het GO! het minder goed dan de andere koepels? Wellicht heeft het onder andere te maken met een andere instroom van leerlingen. Kinderen van gezinnen die het financieel en sociaal moeilijk hebben, gaan eerder naar het GO!. Katholieke scholen zijn vaak minder goedkoop (handboeken, middagmaal, buitenschoolse activiteiten,...). Toch gaan de meeste leerlingen naar het katholieke onderwijsnet.

De hedendaagse schooldirecteur heeft weinig tijd voor pedagogische taken: hij is vooral manager. Weinig scholen hebben een extra pedagogische directeur. Die zou onder meer de bijscholing van leraars kunnen organiseren. Er is genoeg aanbod voor bijscholing, maar vaak zijn leraars niet geneigd om die te volgen op een woensdagnamiddag of tijdens het weekend. Als je op een lesdag bijscholing volgt, dan moet je zorgen dat de leerlingen een opdracht krijgen om tijdens je verloren lesuren te kunnen werken. Uiteraard moet er ook een vervangend personeelslid zijn om toezicht te houden. De tijd waarbij je een paar opeenvolgende dagen of zelfs twee tot drie weken een degelijke bijscholing kon volgen, is lang voorbij.

De lerarenopleiding is ook voor verbetering vatbaar. Vaak is leraar worden niet de eerste studiekeuze en de nietbindende toelatingsproef bevestigt dat de leraar in spe soms de leerstof niet beheerst. Beter is de toelatingsproef bindend te maken.

Het onderwijs neemt ook te veel taken over van de ouders: het bijbrengen van burgerzin, milieubewustzijn, respect voor genderverschillen, enzovoort, komt terecht op de schouders van de leraar. Door de mondigheid (en vaak ook onbeleefdheid) van leerlingen is de leraar meer gedragsverbeteraar dan lesgever. Volgens pedagoog De Bruyckere ging de effectieve onderwijstijd de laatste jaren zelfs van 83 naar 75 procent. De leraar is ook drukker bezet in zijn vrije tijd omdat hij mails moet beantwoorden van de mondige ouders.

Veel pedagogen beklemtoonden een paar jaren geleden het principe van het zelfontdekkend leren. Gelukkig heeft men ingezien dat dat niet de oplossing is. Moet je niet eerst structuren en taalbeschouwing kennen en leren om achteraf je zinsbouw, woordenschat, stijl en spelling te verbeteren?

OESO-onderwijsspecialist Dirk Van Damme is voor centrale examens. Ook ik ben daar voorstander van. Door die examens zal er niet per definitie concurrentie tussen de scholen ontstaan. Waarom zouden de leraars hun leerlingen niet mogen voorbereiden op die toetsen? De testresultaten zullen niet openbaar zijn en de leraars bereiden nu ook de leerlingen voor op de examens met parallelle evenwaardige herhalingstoetsen.

Tot slot: Dirk Van Damme meldt dat veel inspecties, koepels en lerarenopleiders doordrongen blijven van hun ideeën en het kwaliteitsprobleem in de Vlaamse scholen vaak ontkennen. Gelukkig luiden andere leraren en pedagogen de alarmbel. Het is wel vijf over twaalf!

Erik De Batselier, Lebbeke.

Hebt u ook een brief in de pen zitten? Mail naar openvenster@humo.be of vul onderstaand formulier in: