‘Voor de oppervlakkige mediaconsument blijft het beeld van Poetin steken in een Sovjet-karikatuur uit een B-film’

‘Ik denk dat we dichter bij een oorlog zijn dan ooit,’ zegt mijn lief. We drinken koffie bij de snorrende aardgaskachel, hij leest doemberichten voor over de crisis aan de grens tussen Rusland en Oekraïne. De doemprofeet in kwestie, een hoogleraar internationale betrekkingen, wijst erop dat het naïef is te geloven dat er nooit een kernoorlog kan losbarsten. ‘Hou op,’ zeg ik. ‘Ik wil het niet horen.’ Het cliché blijkt waar: sinds ik me heb voortgeplant, ben ik vatbaarder voor onheilspellende toekomstbeelden. ‘Mag ik echt niets meer voorlezen, ook niet over Poetin?’ vraagt hij. Hij heeft een fascinatie voor Vladimir Poetin opgevat – het is eens wat anders dan de Russische dichters. ‘Vooruit dan.’ Liefde is ook: elkaars fascinaties verdragen.

Het komt me goed uit dat hij zich niet plots voor het bakken van zuurdesembrood of de Maya-kalender is gaan interesseren. Mijn beeld van Poetin was tamelijk oppervlakkig: een homohatende, in bloot bovenlijf paardrijdende, militaire parades organiserende pseudo-dictator die geen maat kent met botox. Dat is hij ook, maar je kunt je afvragen waarom de westerse media vooral uitpakken met die aspecten van zijn persoonlijkheid. Voor de oppervlakkige mediaconsument blijft het beeld van de leider van Rusland steken in een Sovjet-karikatuur uit een B-film: een tamelijk potsierlijke maar toch gevaarlijke slechterik. Een louche type dat we, met de verenigde beschaafde krachten van de NAVO, moeten temmen in zijn expansiedrift. Zeker nu hij Oekraïne gaat afdreigen met zijn tanks en geschut. Het is een comfortabel beeld, waardoor we ons gezapig kunnen wentelen in de zekerheid dat wij hier in Europa het toch allemaal beter geregeld hebben, dat wij het democratische gelijk aan onze kant hebben.

‘En heb je dit gezien?’ vraagt mijn lief. Poetin en Macron in het Kremlin, aan weerszijden van een meterslange tafel. ‘Wordt hier natuurlijk mee gelachen,’ zegt hij, ‘we vinden dat belachelijk, piemelzwaaien met meubilair. Of een doorgedraaide corona-angst. Maar volgens mij valt dat net goed bij veel Russen, is het een krachtig signaal. Het is een slimmerik.’

‘Even wegkijken van de boze Poetin en de blik richten op het Westen, en je ziet dat we het helemaal niet goed geregeld hebben,’ oreert mijn lief. ‘Onze leiders laten zich zomaar uit elkaar spelen, lijken geen greep te hebben op de geopolitieke verschuivingen die ver boven hun hoofden aan de gang zijn. We zijn afhankelijk van Rusland voor gas en doen er weinig aan om dat te veranderen, ondanks de energiecrisis. We hebben onze energiebedrijven geprivatiseerd zodat we er nu geen vat meer op hebben. Ik weet niet wat zijn bedoeling precies is in Oekraïne, maar volgens mij vindt Poetin het heerlijk, hoe wij nu aan het panikeren zijn.’

‘Hou op!’ zeg ik, ik zie de toekomst van onze zoon voor me, houtjes sprokkelend, omdat gas te duur is geworden. Het beeld van onze zoon die door een post-nucleair landschap strompelt weet ik nog net tegen te houden. Mijn lief weet wanneer het genoeg is geweest met zijn fascinatie. Hij schenkt koffie bij, de kachel snort. Binnenkort loopt ons comfortabele vaste energiecontract af. Maar dan is het weer lente, en is Poetin hopelijk uitgespeeld.