‘Waarom laten we de landbouwsubsidies niet afhangen van de diversiteit aan planten, vogels en insecten op een landbouwbedrijf?’

In Humo 4269 toont landbouwminister Jo Brouns (CD&V) zich terecht bekommerd over het lot van de boeren. Ik ben zelf op bezoek geweest in een rundveebedrijf met duizend dieren, en ik weet: onze boeren hebben een enorme vakkennis en hebben ook het beste voor met hun vee. Door het stikstofakkoord riskeren ze hun bedrijf en hun passie te verliezen. Ze moeten in dat geval een waardig alternatief krijgen. Maar de minister onderschat niet alleen de ernst van de toestand, hij onderschat ook de verantwoordelijkheid van de Boerenbond, de supermarkten en het landbouwbeleid van de afgelopen halve eeuw voor de rampzalige toestand van onze landbouw.

De boeren zelf zijn in het huidige systeem uiterst slecht af. ‘Mijn oom kraakt als hij uitlegt dat hij 99 cent krijgt voor een kilo varkensvlees,’ zegt Brouns. Die oom en zijn collega’s worden verplicht zich in de schulden te werken om almaar verder uit te breiden. Ze werken zich dood - en maken toch nog verlies.

De omstandigheden waarin dieren (zeker varkens) moeten leven en waarin ze worden vervoerd en geslacht, zijn erbarmelijk. Hetzelfde geldt voor de kwaliteit van het geproduceerde vlees. Onze vleesrunderen zijn zo robuust dat ze vaak door hun poten zakken en niet meer natuurlijk kunnen kalven. Ik ben vaak in landelijke streken in Frankrijk, waar kalveren op de weide geboren worden en maanden onder hun moeder lopen. Het vlees bij de Franse slager is niet te vergelijken met het Belgische.

In velden in mijn omgeving (rond Gent, in het Waasland en de Vlaamse Ardennen) zie ik al veertig jaar lang op dezelfde percelen maïs groeien: dat is geen aarde meer maar een dode spons vol stikstof, fosfor, kalium en bestrijdingsmiddelen. In Zeeuws-Vlaanderen zag ik op een akker in tien jaar tijd één keer maïs, één keer wortelen, één keer aardappelen en nu voor het tweede jaar op rij luzerne groeien. Luzerne is een goddelijk gewas dat met zijn wortels diep in de grond dringt en er voeding in aanbrengt. De Zeeuwse werkwijze is nog niet ideaal, maar ze gaat in de richting van waar we moeten raken. Dat vertelt minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) ons niet, al bewonder ik de moed waarmee ze toch een eindje in de goede richting wijst.

We moeten naar een situatie waarin wilde natuur en landbouw weer dichter bij elkaar staan. Naar (véél) minder runderen per hectare, rustieke rassen, gevarieerde teelten, heggen en struwelen, boomgaarden, graslanden... Waarom laten we de landbouwsubsidies niet afhangen van de diversiteit aan planten, vogels en insecten op een landbouwbedrijf?

Een paar weken geleden zei theatermaakster Martha Balthasar in ‘De afspraak’: ‘Er moet een paradigmashift komen.’ Die is inderdaad nodig als we de mensheid willen redden. Spijtig dat er geen partij is die ‘Anders Gaan Leven’ promoot.

Jan Deckers, Gent

Hebt u ook een brief in de pen zitten? Mail naar openvenster@humo.be of vul onderstaand formulier in: