‘Waarom noemen flaminganten zichzelf ‘Blauwvoeten’? Omdat ze geen kans missen zichzelf in de poten te schieten’

Behalve Marrakesh-loser en kersvers oppositieleider is Bart De Wever ook parttime burgemeester van Antwerpen en voorzitter-voor-het-leven van de Nieuw-Vlaamse Elite. Dat laatste vehikel is een partij waarvan, na twintig jaar, de nieuwigheid geheel is afgebladderd en waarvan de interne elite alleen nog existentiële blubber schijt. Ze is dan ook, op de federale oppositiebanken én in de publieke opinie, naadloos naast Vlaams Behang beland. Een partij die ze jarenlang fanatiek heeft bestreden door haar fanatiek te imiteren, minstens in retoriek en thematiek.

Zij - de N-VA en niemand anders - heeft deze Zwarte Slaper opnieuw klaarwakker gekust. Door eerst de brokjes gifappel uit zijn keelgat te zuigen en onversneden te herkauwen. Door zich vervolgens bij alle verkiezingen toch verder te laten opjagen door zijn hete asem. En door zich thans in alle peilingen net zo lief te laten voorbijsteken door zijn vooruitgeworpen kegel en slagschaduw... Kroniek van een aangekondigde zelfuitholling.

Het schrikbeeld dat de N-VA-top sindsdien voor de ogen danst, is de verdwijning van de Volksunie. Dertig jaar lang was die een factor van betekenis. In 2001 spatte ze door interne twisten uiteen als een strandbal in een kogelregen. Indien Moedertje Geschiedenis één les in petto heeft, dan is het wel deze: telkens weer blaast een deel van de Vlaamse Beweging zich op tot een ontzagwekkende soufflé, om vervolgens met één langgerekte scheet leeg te lopen in een aanpalende blaas. Op en neer, heen en weer, en weer omgekeerd. Waarom noemen flaminganten zichzelf 'Blauwvoeten'? Omdat ze al eeuwen geen kans laten voorbijgaan om zichzelf in de poten te schieten. En om, bulkend en balkend van zelfbeklag, daarvan iedereen de schuld te schenken behalve zichzelf.

WET VAN CRUIJFF

Nadat hij met zijn partij uit de boot was gevallen, vond De Wever dat de vorming van onze gloednieuwe federale regering veels te lang had geduurd. Wie durft hem ongelijk te geven? Hij zat er constant over en bij. Charmant en welbespraakt als de neten heeft hij zelfs menig steentje bijgedragen om de regeringsvorming maandenlang af te remmen en weer aan te jagen, gebelgd weer op te zeggen en gekrenkt weer op te starten, andermaal in een suspect daglicht te stellen indien het hem goed uitkwam, of juist flink aan te sturen in de eigen richting indien hem dat nog beter uitkwam. Dat alles onder het motto: 'Als je België niet kunt splitsen, kun je het nog altijd helpen blokkeren.' Dat is een variant op de Eerste Wet van verlichtingsfilosoof Johan Cruijff: 'Als je niet kunt winnen, moet je zorgen dat je niet verliest.' Maar net dat heeft de N-VA wel degelijk gedaan. Verliezen. Hoe gewiekst De Wever dat feit ook uit ons geheugen probeert weg te retoucheren. Direct nadat Vivaldi zonder hem tot stand was gekomen, zag hij in het langdurige vormingsproces een samenzwering jegens hemzelf. 'De mensen zijn moedwillig murw gebeukt, opdat ze toch maar de verkiezingsuitslag zouden vergeten.'

Inderdaad. Laten we nóóit uit het oog verliezen wie bij de verkiezingen van 2019 de grootste loser was: De Wever. De pandoering die zijn Zweedse droomcoalitie mocht incasseren, is sinds WO II niet vertoond en werd enkel naar de kroon gestoken door het pak rammel dat zijn partij kreeg. Die bleef alleen maar de grootste indien je goedmoedig meestapt in haar separatistische denkkader, waarin geen plaats is voor politieke families over de taalgrens heen. Socialisten en liberalen zijn echter allebei groter dan de gele clan. Dus als de kiezer vanuit zijn stemhokje inderdaad een signaal heeft willen afscheiden, staat het iedereen vrij om in die rookpluim te lezen: 'Nie Wieder N-VA'. Alsook: 'Vivaldi beschikt over een ruime meerderheid van stemmen op het niveau waar ze wil gaan regeren - punt uit.'

De Vlaam behaalt binnen dat bestel net geen meerderheid. Dat klopt. Maar dat is - eveneens naar een wet van Cruijff - een erg voordelig nadeel gebleken. Bij het onderhandelen over postjes en materies, bedoel ik. Wie per se de Vlaamskiljonse Zaak wil voortrekken, is beduidend beter af met het huidige Vivaldi dan met het vroegere Zweeds, waarvan De Wever de architect was. Het gaat het om een klassiek geval van 'meer doen met minder'. Vier Vlaamse partijen in plaats van twee ervoor - en tegenover slechts drie Franstalige nu! Méér Vlaamse excellenties dan vorige keer, met méér zwaarwegende portefeuilles! En als kers op de taart: na drie Franstaligen eindelijk weer eens een volbloed Nederlandstalige jeune premier... Een stap die De Wever zelf nooit heeft willen zetten, ook al heeft hij er ettelijke keren mee gepronkt of gedreigd, al naargelang zijn steek stond. Maar hoe vaak kun je een afspraak met je annalen rateren, zonder je aanspraak finaal te verliezen?

NATTE SLOERIE

Tegen de volgende verkiezingen, in 2024, hoopt De Wever zich voor een zesde opeenvolgende keer tot voorzitter te laten kronen. Nota bene van een partij die groot werd met de slogan 'De Kracht van Verandering'. De tragiek daarvan wordt overschaduwd door realisme. Voorzitter blijven is voor De Wever de enige manier om te verhinderen dat zijn geliefde partij uiteenspat, vóór het gehate België hetzelfde doet. Die hoop op een Belgian Big Bang blijft de enige banier waarachter de slinkende troepen zich weer kunnen verzamelen. 'In 2024! Dan springt de boel! Dan staat Moedertje Geschiedenis overwinningsgezind klaar met Rubensbier en hutsepot!'

Zou het? Het enige wat Alexander De Croo en zijn Vivaldi-ensemble in 2024 moeten doen, is een half procentje méér Vlaamse stemmen binnenharken. Of, wie weet, alsnog een Vlaamse meerderheid behalen, zoals de regering-Di Rupo presteerde bij de verkiezingen van 2014. Maar zelfs bij een status quo zal De Croo I gewagen van een gigantische overwinning die een voortzetting van de bonte coalitie rechtvaardigt.

De Wever moet inmiddels Antwerpen besturen met socialisten en liberalen, en Vlaanderen met liberalen en tsjeven. Op Belgisch niveau moet hij oppositie voeren naast Vlaams Behang zonder ermee verward te worden, en naast de Partij van de Arbeid zonder helemaal de harteloze lakei van het Grote Geld te lijken. Tegelijk moet hij de twee grootste partijen aan de andere kant van de taalgrens beleefd te vriend houden, met het oog op een toekomstige boedelverdeling. Niet in het minst die van Brussel, waarvan de naamsbekendheid en politieke waarde groter zijn dan die van België zelf, laat staan van Vlaanderen en omstreken.

Onze menselijke soort mist een tiental benen om al die spagaten tezelfdertijd te kúnnen uitvoeren. En dan nog. Gelet op de peilingen heeft niet Bart De Wever, maar Tom Van Grieken in 2024 een date met de natte sloerie genaamd historie. Wie van de twee zal de ander al dan niet accommoderen, depanneren of royeren? Op het veld van de Vlaamse eer, of op het stort van de zoveelste bittere ontgoocheling? Ik kan eerlijk gezegd niet wachten. Vooral op de quote waarmee De Wever zichzelf eens te meer onmogelijk zal maken bij iedereen behalve zijn eigenste achterban.

REFERENDUM

Voor landen met taalstrijden en dito grenzen is er maar één echte afspraak met de geschiedenis. Ze staat al voor de deur, maar niemand houdt rekening met haar komst. Ze bouwt nochtans voort op één van de grootste dromen en zwartgeldzwendelarijen die ons land ooit heeft geherbergd: de directe vertaaltechnologie van Lernout & Hauspie.

Rebonjour, Flanders Language Valley! Zonder fraude, dit keer. En met adequate, betaalbare software. Nu al bestaan er auditieve vertaalapps voor de betere smartphone. Voorlopig nog maar in elf talen: Arabisch naar Chinees, Russisch naar Koreaans... Maar hoe kort duurt het vóór alle Belgische ambtenaren, van Oostende tot Namen, alles wat een burger vraagt, probleemloos kunnen verstaan, en zelfs beantwoorden? Hetzelfde voor discussies in het parlement.

Maar hoelang zal het duren voor ook díé partijen daarin meegaan die zich nog altijd grondvesten op de slogan 'De Tael is gansch het Volk'? Het is een ernstige vraag waarop ik geen ernstig antwoord verwacht. Reflexen sterven trager dan gedachten. De roep om afscheiding zal luid en hysterisch blijven weerklinken. Bij ontstentenis van taalverschillen zal men andere verschillen opduikelen, als geurvlag en onverzoenlijke barrière met het Zootje aan de Overkant. Van het Vlaamse Herrenvolk verwacht ik dus niets. Van Vivaldi één enkele wet als constructieve oppositie tegen haar grootste oppositie. Ik heb mij altijd verwonderd over het gemak waarmee flaminganten ongegeneerd voorspellen dat ze met een simpele meerderheid in één cenakel en eenzijdig de Republiek Vlaanderen gaan uitroepen. Juist als Vlaming neem ik daar aanstoot aan. Ik wil wat de Catalanen en de Schotten willen. Dat iederéén wordt gehoord, niet alleen een parlementaire elite. De commissie Staatshervorming van Vivaldi heeft dan ook geen keuze. Ik eis van haar deze nieuwe wet - de Eerste van Lanoye. In België mag geen gewest, regio, faciliteitengemeente of ander rotgehucht zich stoemelings afscheuren zonder voorafgaand referendum onder álle betrokkenen. (Ik ben overigens zeer benieuwd hoe 'stoemelings' klinkt in het Chinees.)