‘Wilmès werd aangesteld als veredelde poetsvrouw’

Toont Sophie Wilmès zich als een charismatische en bevlogen volksmenner? Niet bepaald.

Voor haar 'knullige persconferentie' over de nieuwe maatregelen rond corona en 'gebrek aan daadkracht en betrokkenheid in deze crisis' werd ze al stevig door de mangel gehaald. Maar het is lang geleden dat ons samenraapsel van een land nog eens werd geleid door iemand met charisma. Haar voorgangers Michel, Di Rupo of Leterme heb ik nooit op bloemrijke taal kunnen betrappen - al werden zij daar niet zo hard over aangepakt.

Bevlogenheid lijkt me lastig, als je een land moet leiden dat met haken en ogen aan elkaar hangt. Bovendien is Wilmès niet eens verkozen, maar aangesteld als veredelde poetsvrouw. Omdat de onderhandelaars geen regering bij elkaar kregen, moet zij nu in hun vuil de boel draaiende proberen te houden. De eerste vrouwelijke premier van ons land, maar wel met een volmachtregering. Als ze wel hoog van de toren zou blazen of zich op emoties laten betrappen, zou er ook kritiek zijn.

Vrouwelijke leiders als veredelde poetsvrouwen, het is een bekend en bestudeerd verschijnsel in de politiek. Wanneer een vrouw een hoge positie kan krijgen, is het vaak in tijden van crisis. Een crisis veroorzaakt door voorgangers. Neem nu Theresa May. Zij was een werkmier binnen de gelederen van de Conservative Party, langzaam opgeklommen van het parlement naar een ministerpost. Pas toen David Cameron in 2016 ontslag nam nadat de Britten onder zijn leiding voor de Brexit stemden, werd zij premier. Groot-Brittannië keurig naar de exit uit Europa begeleiden: haar opdracht was op voorhand al onmogelijk. En wie herinnert zich Caroline Gennez nog? De socialisten verloren in 2007 30 procent van hun kiezers. Partijvoorzitter Johan Vande Lanotte wilde dat Caroline Gennez hem zou opvolgen. Alweer: een positie van waaruit je alleen maar op je bek kunt gaan. De socialisten kwamen er nooit meer bovenop, Gennez werd in 2011 weggestemd en is haast vergeten. Vande Lanotte werd na die verkiezingsnederlaag wel nog minister en burgemeester van Oostende. En zelfs Sanna Marin, met 34 jaar de jongste Finse eerste minister ooit, kwam op die post terecht omdat haar voorganger onder vuur kwam en moest aftreden. Allemaal vrouwen, allemaal aan de macht gekomen om puin te ruimen. Een ondankbare positie, die hen weinig oplevert. Alleen Sanna Marin lijkt voorlopig een goede beurt te maken.

Natuurlijk kan het ook anders - we zijn 2020, er zijn al een paar feministische golven gepasseerd. De Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern werd netjes verkozen, kreeg tijdens haar premierschap een kind en durft al eens bevlogen en verbindend te speechen. Angela Merkel staat al jaren stevig aan het roer van Duitsland.

Wilmès wordt overladen met kritiek, maar zou ook respect kunnen krijgen voor hoe ze in haar ondankbare positie aan het hoofd van een ingewikkeld, verdeeld land waar ook nog eens een virus rondwaart toch de totale chaos weet te vermijden. Ze zou voor haar rol als competente, bescheiden poetsvrouw beloond kunnen worden met een mooie verderzetting van haar politieke carrière. Wie weet. We zijn tenslotte 2020.