‘Als ik vandaag zo zou proberen te feesten, zou ik doodgaan’

Dat Jarvis Cocker rijmt op ouwe fucker berust op louter toeval, want op zijn 56ste hééft hij het nog altijd: de klasse, de deadpan humor en de onverstoorbare Britishness die van hem sinds de jaren 90 - en sinds Pulp - een nationaal monument hebben gemaakt. Dat monument krijgt nog wat extra glans dankzij 'Beyond the Pale', het debuut (★★★★☆) van zijn nieuwe, op lijf en leden mikkende project JARV IS... Humo sprak met een overlever: 'Jesus Christ, als ik vandaag zo zou proberen te feesten, zou ik doodgaan.'

Jarvis Cocker is de allereerste die mij een elleboogje in plaats van een hand aanbiedt: dat dit, begin maart in Parijs, het laatste interview zal blijken dat ik op verplaatsing afneem voor de lockdown zijn intrede doet, zal bij het uitschrijven een paar keer profetisch duidelijk worden ('Ik denk dat we moeten oppassen voor dat virus'). Maar goed: muziek blijft tijdloos, zeker als die in Humo vier sterren krijgt.

HUMO Dat elleboogje doet me denken aan iets wat een wijze man onlangs zong in het liedje 'Swanky Modes': 'You tried to keep life at a safe distance / But it's futile to offer resistance'.

JARVIS COCKER «De hele plaat blijkt nog relevanter dan ik al dacht. Zo gaat 'House Music All Night Long' over feestvieren in je eigen huis; de regel 'goddamn this claustrophobia' komt erin voor. Emma, de violiste in de band, heeft een vriendin die wegens corona in quarantaine zat en voortdurend naar dat nummer luisterde omdat ze zich erin herkende (lachje).»

HUMO Wat betekent 'Swanky Modes' eigenlijk?

COCKER «Dat verwijst naar mijn periode aan de kunstschool St. Martin's in Londen, toen ik een huis deelde met allerlei kunstige types en een drugsdealer - interessante tijden. In mijn straat was er een coole winkel die Swanky Modes heette: ze verkochten vrouwenkleren, dus ik ben er nooit binnengegaan, maar de naam is blijven hangen.»

HUMO Je vermeldt St. Martin's vaak in interviews.

COCKER «Omdat het een belangrijke periode in mijn leven is geweest. Net toen ik dacht dat we met Pulp aan de poort van het supersterrendom zouden kloppen, moesten de andere bandleden van hun ouders naar de universiteit. Opeens was iedereen weg en zat ik op mijn eentje in Sheffield, op dat moment een absoluut shithole. De industrie was er ingestort en veel mensen vonden hun heil in één of andere christelijke sekte die toen populair was. Ik dacht: 'Als ik hier niet snel wegraak, beland ik óók bij die mafketels.' Ik kocht toen maar een super 8-cameraatje en begon filmpjes te maken: zo ben ik binnengeraakt bij St. Martin's - mijn grote ontsnapping.»

HUMO 'Beyond the Pale' heeft iets van een ouder wordende man die terugblikt op zijn leven.

COCKER «Dat kan ik moeilijk ontkennen (lachje). In het Pulp-nummer 'Sorted for E's & Wizz' (E verwijst naar ecstasy, wizz naar speed, red.) identificeer ik mezelf tegenwoordig met de verteller: de persoon die ooit op de rave stond, zit nu thuis na te mijmeren. Als er vrienden op stap gaan, denk ik weleens: 'I wish I was there.’»

HUMO In 1998 zei je al dat de rock-'n-roll z'n opwinding aan het verliezen was. Heeft het genre de afgelopen jaren wat van die prikkel herwonnen?

COCKER «Nee. Sleaford Mods en IDLES zijn wel opwindend, maar is dat rock? Voor innovatie moet je bij dansmuziek zijn, zoals Soulwax. Pure, functionele muziek: het fundament - 'kun je erop dansen?' - is onloochenbaar en eerlijk. Rock is als jazz: het is een stijl die vastligt, ik zie geen evolutie meer.

»Dansmuziek is altijd belangrijk geweest voor mij. Raving left a big impression. Dat was toen ik net van Sheffield naar Londen was verhuisd, rond m'n 25ste. Ik dacht dat ik het nachtleven wel kende, want in Sheffield hadden we óók een club, The Linnet. Ben je ooit in Sheffield geweest?»

HUMO Nee, en als ik jou erover hoor praten, sta ik ook niet meteen te springen.

COCKER (lacht) «Good man. Het is de op vijf na grootste stad van het Verenigd Koninkrijk, maar dat is misleidend, want eigenlijk is Sheffield maar klein. The Linnet was de enige alternatieve club. Maar we hadden niet genoeg mensen die zich tot één specifieke subcultuur rekenden - niet genoeg punkers, niet genoeg ravers, niet genoeg grungekerels - om de keet te vullen. Wat gebeurde er dus? De dj speelde vijftien minuten gothmuziek, dan iets voor de new romantics en dan wat psychobilly, waarbij de verschillende tribes telkens heel even de dansvloer inpalmden en meteen weer het veld ruimden zodra hun muziek stopte. Vijf jaar lang dacht ik dat het er in elke disco zo aan toeging.»

HUMO Maar in Londen leerde je wat écht raven was.

COCKER «Toen iemand me overtuigde om mee te gaan naar een rave - de acid house-scene was net begonnen - verwachtte ik daar niks van. Toen ik arriveerde, werd ik weggeblazen: duizenden mensen van over de hele wereld die vriendelijk waren en gewoon uren aan een stuk wilden dansen. De muziek was heel modern, maar tegelijk stokoud, gebouwd op simpele, repetitieve oerritmes. Het veranderde mijn kijk op wat muziek kon zijn. Ik had nog nooit iemand zichzelf in een trance zien dansen. Die invloed heeft zelfs z'n weg gevonden naar Pulp, en toen we met 'Beyond the Pale' bezig waren, kwam die ravetijd weer naar boven.»

HUMO Wat is je wildste feestervaring?

COCKER «De vréémdste beschrijf ik in de song 'Must I Evolve?'. Alle raves vonden destijds plaats op plekken waar het eigenlijk niet mocht. Vaak was het een kat-en-muisspelletje tussen de politie en de organisators. Daarom wist je nooit op voorhand waar een feestje precies zou plaatsvinden. Op de dag zelf kreeg je een aantal clues die je naar de juiste plek moesten leiden, heel mysterieus allemaal. Op een avond reden we rond terwijl het feest almaar verplaatst werd. Net toen we 't wilden opgeven, vonden we de locatie: een tunnel onder de snelweg. Die tunnels dienen om herten, dassen en vossen veilig naar de andere kant te loodsen. Er werd gedanst aan de ingang, maar ik wandelde de tunnel in. Ik hoorde de muziek steeds verder weg echoën, alsof ik achterwaarts in de tijd stapte. Toen ik aan de andere kant uitkwam, op een stuk grasweide, zaten daar allemaal feestgangers bij elkaar gehurkt. Iemand had z'n drugs laten vallen en zat op z'n knieën in het gras te zoeken: ze leken wel een stam prehistorische jagers-verzamelaars! De rest van de avond ben ik heen en weer door die tunnel gelopen, als een tijdreiziger die zich tussen dimensies kon verplaatsen. Toen de zon opkwam, waren er nog maar een vijftigtal mensen over, en ik raakte verwikkeld in een soort dance-off met één kerel. Zo hard had ik nog nooit gedanst. Toen mijn vrienden me uiteindelijk vonden, keek ik naar mezelf: er kwam stoom van m'n lijf.»

HUMO Heb je dat recent nog geprobeerd?

COCKER «Ben je gek? Jesus Christ, I would die if I tried that today. Nee, dat was in 1988. De ultieme party, waarvan ik nog altijd niet kan geloven dat ik 'm heb meegemaakt.»

HUMO Tussen Pulp en je soloproject zat vijf jaar, omdat je je wilde toeleggen op het vaderschap. Tussen je soloproject en JARV IS... zit elf jaar. Heb je dit keer een even goed excuus?

COCKER «Na de tour van 'Further Complications' is de gitarist van mijn soloproject (Tim McCall, red.) overleden. Dat was het einde van dat hoofdstuk: het was too upsetting om nog met die band door te gaan zonder hem. Ik wilde zelfs even niets met muziek te maken hebben.

»Pulp kwam er ook nog tussen. Ik was ontevreden over het einde van de band: we ended with a fizzle, not with a bang. Ik wilde de groep dus graag terug bij elkaar brengen voor enkele shows en iedereen zag dat zitten. De reünie vond plaats in 2011 en 2012, en de songs kwamen weer tot leven. Dat was een veel mooiere manier om Pulp ten grave te dragen.

»En intussen mocht ik óók nog eens een radioprogramma opstarten voor de BBC, 'Jarvis Cocker's Sunday Service'. Dat bleek plezierig én tijdrovend te zijn. Welaan dan, accepteer je mijn excuses?»

HUMO Vooruit dan maar.

COCKER «Bedankt. Ach ja, sommige mensen hebben grote discografieën, maar die van mij is redelijk beperkt, zeker als je in acht neemt dat ik nu al bijna veertig jaar platen uitbreng. In die tijd hebben sommige groepen vijftig releases!»

HUMO Jij komt maar nipt over de tien stuks.

COCKER «Double figures, that's okay. Zo werk ik nu eenmaal. Ideeën hebben tijd nodig om te rijpen. Ik zal je een idee geven. Op de JARV IS...-song 'Am I Missing Something?' zingen kinderen mij na wanneer ik roep: 'Do something new!' Wel, die kinderen, dat zijn mijn zoon en zijn vriendjes toen ze een jaar of 7 waren. Nu is hij 16. Kun je nagaan.»

'Beyond the Pale' is nu uit bij Rough Trade.