‘De lezer die Julius Eastmans muziek nog nooit hoorde, zal nu wel denken dat het een hels kabaal is, maar niets is minder waar’

Elke week diept Mauro één opmerkelijke plaat uit zijn uitgebreide verzameling op. Deze week: ‘Three Extended Pieces for Four Pianos’ (2021) van Julius Eastman.

Weinigen zullen hier al ooit gehoord hebben van de Afro-Ameri-kaanse queer componist en performer Julius Eastman (1940-1990). Een klassiek geschoolde pianist die zich in de late jaren 70 aansloot bij de scene van Downtown New York City, waar hij in contact kwam met punkrockers en invloedrijke queer artiesten onder wie Arthur Russel, Meredith Monk en de grote Pauline Oliveros. Een invloedssfeer waar een Limburger alleen maar van kan dromen, maar dat terzijde.

In de uitstekende biografie ‘Gay Guerrilla: Julius Eastman and His Music’ wordt hij beschreven als een enigma, zowel comfortabel als oncomfortabel in de verscheidene werelden waarin hij zich bewoog. Zwart, wit, homo, hetero, klassiek, disco, academisch en meer. Eastman had ook een uitgesproken voorkeur voor provocerende titels als ‘Nigger Faggot’, ‘Evil Nigger’ en ‘If You’re So Smart, Why Aren’t You Rich?’ Naar eigen zeggen om de grens van het acceptabele in politieke agressie te verleggen. En daarbij in één adem de conservatoria te betichten van bitter weinig verbeelding: ‘Alsof muziek werd geboren in 1700, leefde tot 1950 en stierf door een ongeneeslijke ziekte.’

De lezer die Eastmans muziek nog nooit hoorde, zal nu wel denken dat het een hels kabaal is, maar niets is minder waar. Die muziek is ongelofelijk mooi. Tegelijk meditatief, streetwise, erotisch, extatisch en kosmisch als een minimalistische Skrjabin. Fucking cool, dus.

Waar te beginnen in zijn oeuvre? Mijn tip: ‘Three Extended Pieces for Four Pianos’ met fantastische versies van ‘Crazy Nigger’, ‘Evil Nigger’ en ‘Gay Guerrilla’ op het Sub Rosa-label. Onwaarschijnlijke muziek.