cd★★★★½
De magnifieke nieuwe dEUS doet af en toe aan de jaren negentig denken
Voor ‘Following Sea’, de vorige dEUS, moeten we terug naar 2012. Oké, de groep heeft al die jaren niet zitten niksen: elk optreden en elk zijproject zal wel naar ‘How to Replace It’ hebben geleid. Maar de vooraan gekeilde titeltrack komt écht met de hoogdringendheid van een groep die een onderduik van een dik decennium achter de rug heeft.
De pauken doen denken aan ‘Zu Asche, zu Staub’ uit de serie ‘Babylon Berlin’ en aan ‘NNNAAAMMM’ (voluit ‘New No New Age Advanced Ambient Motor Music Machine’) van Einstürzende Neubauten. Het is een knipoog naar ‘Aujourd’hui c’est toi’ van Francis Lai, uit de soundtrack van de Franse sixtiesfilm ‘Un homme et une femme’.
dEUS zal nooit meer even dwars zal gaan liggen als midden jaren 90: daarvoor hebben ze in al die bezettingen sinds ‘The Ideal Crash’ te veel metier in huis. Maar dat nagespeelde of gepitchte stukje soundtrack doet terugdenken aan het prille dEUS met hun grote sample-oren gespitst in de richting van Charles Mingus en Frank Zappa. ‘How To Replace It’ (de song) is met paukenslag, trompet, hoorn, strijkers (en met Tom Barman die aan het eind ‘Now break it up!’ roept) hun beste opener sinds ‘Pocket Revolution’ begon met ‘Bad Timing’. Voilà!
‘Must Have Been New’ komt met akoestische én elektrische gitaar en met een heus achtergrondkoor. ‘Dream Is a Giver’ is dan weer veel parlando, piano, synths en percussie. Wat beide songs gemeen hebben: de hoofdpersoon ziet het allesbehalve deugddoende inzicht niet aankomen. ‘How to Replace It’ lijkt af en toe over een relatiebreuk of een familieruzie te gaan, in ‘Pirates’ kun je bijvoorbeeld niet naast het ludduvuddu luisteren. Maar wij bleven aan een groter thema van drie woorden plakken: ‘these modern blues’. Hoger dan in ‘Faux Bamboo’ heeft Barman nooit gezongen. In ‘1989’ gaat hij dan weer met zijn beste Leonard Cohen-bariton in duet met Lies Lorquet van Mintzkov: ‘But back in 1989 / I fought the battles that were mine / I think they happened’. Barman is als tekstschrijver nergens vrijblijvend, neemt gelukkig ook niet altijd alle ruimte in, en is er altijd vandoor net voor het gezemel kan worden.
Sylvie Kreusch krijgt het funky ‘Simple Pleasures’ aan het wankelen door gewoon ‘Do you feel it?!’ te roepen. En ‘Love Breaks Down’ is een echte – en een echt mooie – liefdesballade, met violist Klaas Janzoons aan de piano en gitarist Mauro Pawlowski op strijkers en backing vocals.
Afsluiter ‘Le Blues Polaire’ komt met een valse metalstart en met het Frans van Serge Gainsbourgs alter Gainsbarre, die vanachter een wodka-Red Bull mensen bestudeert ‘in posthistorische tijden’. Terwijl wij de Franse werkwoordsvorm in ‘que je me rappelasse’ opzoeken (de subjonctif imparfait!) vallen in de tekst het verleden en het moment samen in een Parijse hotelkamer, en doet Janzoons’ helderst klinkende piano ons uitgeleide. Magnifiek!
Tom Barman over het nieuwe dEUS-album: ‘Steek de loftrompet maar: het is lang geleden’
