‘Deze plaat had Tom Petty gemaakt als hij drugs had gekocht van mijn broers’

Altijd wel iets te beleven in de wondere wereld van Wayne Coyne (59). Als hij al niet in het huwelijksbootje stapt in een grote plastic bal, psychedelische portretten schildert met menselijk bloed, of midden in de Grand Canyon onwel wordt van de wiet van Miley Cyrus, brengt hij wel een nieuwe plaat uit met The Flaming Lips. Het puike 'American Head' is een conceptalbum, zij het met een nogal wazig concept. Maar: 'Wazige concepten, that's what The Flaming Lips are all about!'

WAYNE COYNE «Toen Tom Petty drie jaar geleden overleed, heb ik uit nostalgie nog eens naar 'Runnin' Down a Dream' gekeken, een wel vier uur durende documentaire over Tom Petty and the Heartbreakers. Fascinerend! Vooral het gedeelte over de tijd waarin ze nog Mudcrutch heetten, en van hun thuisbasis in Florida naar Los Angeles reden, waar ze een platencontract in de wacht hoopten te slepen. Halverwege die reis hebben ze namelijk een paar weken haltgehouden in Tulsa, Oklahoma, om enkele nummers op te nemen en wat optredens te geven. Dat historische feitje heeft me aan het denken gezet: zou het niet kunnen dat mijn oudere broers en hun vrienden destijds - we spreken 1974 - lsd verkocht hebben aan Tom Petty of zijn entourage? Ze waren per slot dealers, en ze kenden alle weirde muzikanten en coole freaks in de wijde omtrek. Stel, fantaseerde ik verder, dat de leden van Mudcrutch ogenblikkelijk verslaafd raakten aan de drugs die mijn broers en hun vrienden aan hen verkochten, met wat voor plaat zouden ze dan uit die studio in Tulsa tevoorschijn zijn gekomen? Toen ik Steven (Drozd, multi-instrumentalist en medesongschrijver, red.) vertelde wat ik jou nu aan het vertellen ben, zijn we op een idee gekomen waar we allebei wild enthousiast van werden: waarom maken wíj die plaat niet gewoon?»

HUMO 'American Head' is een nooit verschenen plaat van Mudcrutch?

COYNE «Ja! Niet dat we als Tom Petty of Mudcrutch wilden klinken: we wilden enkel een melancholische, van heimwee doordrongen plaat maken, die de mood uitademde die we ons bij onze Mudcrutch-fantasie voorstelden. Voor de teksten bij al die nummers kwamen we, nu we toch in de jaren 70 beland waren, als vanzelf uit bij jeugdherinneringen. Van mij, en in mindere mate ook van Steven.»

HUMO Afgaand op de songtitels - 'At the Movies on Quaaludes', 'Mother I've Taken LSD', 'You n Me Sellin' Weed', 'When We Die When We're High' - hebben veel van jullie jeugdherinneringen met drugs te maken.

COYNE «Ja, vandaar ook de 'head' uit de titel: die term werd in de jaren 60 en 70 veel gebruikt voor iemand die zich met drugs inliet. Voor de duidelijkheid: halverwege de jaren 70 gebruikten Steven noch ikzelf drugs - we hebben trouwens nooit zo heel veel gebruikt. De teksten gaan over het druggebruik van familieleden en vrienden, en de ravages die dat in sommige gevallen heeft veroorzaakt. 'When We Die When We're High' bijvoorbeeld refereert aan een gebeurtenis uit mijn vroege tienerjaren: een goeie vriend van mijn broers en mezelf overleed toen op gruwelijke wijze in een auto-ongeluk - ik herinner me dat een deel van zijn hersenpan was weggerukt door een telefoonpaal. De 15-jarige jongen die achter het stuur zat, was high van Quaaludes, een downer. Razend was ik destijds op die gast, maar inmiddels heb ik vooral medelijden met hem, omdat hij er nooit overheen is gekomen. Tot overmaat van ramp overleed zijn zwangere vriendin, ook 15, amper vier maanden na dat ongeval aan een overdosis. En dat waren in wezen doodnormale tieners uit de suburbs, hè, geen trailer trash.

»Tot voor kort vonden Steven en ik nooit een goeie manier om dat soort persoonlijke verhalen verteld te krijgen in onze songs, maar nu dus wel. Hoe dat komt, weet ik niet - misschien heeft het met de leeftijd te maken? Erover zingen helpt ook om ermee om te gaan, het te accepteren in al zijn afschuwelijkheid. Mijn theorie is dat, als je erin slaagt een liedje te zingen over gelijk welk probleem dat je dwarszit, je het probleem overwonnen hebt.»

HUMO Van de dertien nummers op 'American Head' zijn er al zes uitgebracht, telkens mét bijhorende clip. How come?

COYNE «Corona! 't Is misschien wat onkies om te zeggen, want veel mensen zijn ziek geworden of hebben hun baan verloren, maar voor mij is de coronacrisis een zegen geweest. Mijn vrouw en ik hebben een zoontje van anderhalf, Bloom, en het was heerlijk om eens rustig de tijd voor hem te kunnen nemen, in plaats van altijd maar van hot naar her te rennen. Praktisch de enige keren dat ik de afgelopen zes maanden de deur ben uit geweest, was om een videoclip op te nemen.»

HUMO Op YouTube zag ik dat jullie een originele manier hebben gevonden om het probleem van de social distancing te omzeilen tijdens concerten: iedere toeschouwer krijgt zijn eigen opblaasbare bal.

COYNE «Je weet dat ik tijdens onze concerten al jarenlang zelf in zo'n space bubble kruip, om op handen en voeten over het publiek te rollen. Ik ben er in 2004 mee begonnen bij wijze van gimmick, en ik ben het blijven doen omdat het publiek het leuk vindt, en ikzelf ook.

»Toen de coronacrisis begon, postte ik een zelfgetekende cartoon waarin ik het verschil liet zien tussen een Flaming Lips-concert in 2019 en eentje in 2020: in 2019 was ik de enige in een space bubble, in 2020 zat iedereen erin. Een grapje, meer niet, maar iemand op de redactie van 'The Late Show with Stephen Colbert' had dat gezien en nam contact met me op: of ik geen zin had om met The Flaming Lips een concert te geven zoals in de cartoon, en de beelden naar hen op te sturen. Ik zeg: 'Met veel plezier.' Zelf had ik nog een paar space bubbles liggen, en 'The Late Show' stuurde er een twintigtal op. Daarmee zijn we dan naar een plaatselijke club getrokken waarvan ik de eigenaar ken, en hebben we een vijftal nummers gespeeld voor een beperkt publiek in space bubbles. Op dat moment betwijfelde ik of het virus nog onder ons zou zijn wanneer het zou worden uitgezonden (lacht). Klein inschattingsfoutje.»

HUMO Zie je het als een eenmalige stunt? Of zit er toekomst in?

COYNE «Als het van mij afhangt: het tweede. Op dit eigenste ogenblik is een honderdtal space bubbles naar mijn voordeur op weg vanuit China - ik zit hier iedere dag tien keer op de trackingcode te klikken (lacht). Die bubbles zijn bedoeld voor een optreden in Oklahoma, en eentje in Tulsa. We willen zien hoe het uitpakt: als het een succes is, gaan we er zeker mee door. Ik heb goeie hoop, want uit ervaring weet ik dat je met drie mensen ongeveer een halfuur comfortabel in zo'n bubbel kunt verblijven voordat het te zweterig wordt. Het idee is dus: een halfuur concert, dan even pauze, dan de rest van het concert. Misschien wordt het wel nooit meer zoals vroeger, dus je kunt maar beter voorbereid zijn.»

HUMO Tot slot nog iets dat ik je al langer wil vertellen, maar bij ons vorige interview vergat. Een tijd geleden heb ik een plaat uit 1974 ontdekt van wijlen de Italiaanse singer-songwriter Lucio Battisti, 'Anima Latina', die een vreemde gelijkenis vertoont met vrijwel alles dat jullie hebben uitgebracht sinds het meesterlijke 'Zaireeka' uit '97.

COYNE «Hoe spel je dat? (noteert) Ik ken die man en zijn muziek niet, maar ik geloof je. Veel muziek uit die tijd is zo evocatief. Het klinkt vaak niet eens als muziek, eerder als emoties. Ook met The Flaming Lips hebben we er altijd naar gestreefd om klanken te produceren die je niet aan instrumenten doen denken, maar aan het leven.

»Grappig trouwens dat je 'Zaireeka' vermeldt, want toevallig heb ik gisteren nog zitten nadenken over een nummer op die plaat, 'Riding to Work in the Year 2025'. Toen we 'Zaireeka' opnamen, in 1996, leek 2025 ons bijna onafzienbaar ver weg. 'Hoe zal de wereld er dan uitzien?' vroegen we ons af. In ieder geval waren we er zeker van dat The Flaming Lips geen deel meer zouden uitmaken van die wereld. Maar nu is 2025 ineens zo dichtbij! En ik ben er zeker van dat The Flaming Lips dan nog altijd bestaan.»

HUMO Ook al zul je dan zelf 64 zijn?

COYNE «Hé, Willie Nelson is 87 en heeft dit jaar nog een goeie plaat uitgebracht. Waar praten we dus over?»

'American Head' van The Flaming Lips is nu uit bij Warner Bros.