FKA Twigs in Koninklijk Circus: een performance als een hartverscheurende zielenkreet

FKA Twigs liet de grenzen tussen performance, dans en popconcert vervagen in het Koninklijk Circus. Op die manier ontsteeg de Britse zangeres-performer stempeltjes en vooringenomenheden en creëerde ze zowaar iets unieks.

Tahliah Barnett schreed het podium op als een Victoriaanse cyberpunkpierrot terwijl ze tapdanste op een topzware industriële groove. Ziezo, die magic mushrooms hoeft u vandaag alvast niet te consumeren. In Brussel leken Barnetts podiumoutfits op maat gesneden van het type wereldvreemde superster à la Lady Gaga of Madonna: door de kosmos dwarrelend vrouwvolk, ver weg van het plebs, op zoek naar camouflage voor hun gedragsstoornissen. Zo ver heen is Barnett nog niet, hoewel haar nieuwe, uitmuntende plaat Magdalene een tere, vertrappelde ziel doet vermoeden voor wie de dagdagelijkse realiteit op zijn minst een uitdaging vormt.

Een oogwenk later, tijdens ‘Pendulum’, was ze een geisha verdwaald aan het hof van Lodewijk XIV. In ‘Home With You’ oogde ze als een wraaklustige zigeunerkoningin terwijl haar samoeraizwaard vervaarlijk door de lucht kliefde: een impressionante choreografie die haar naar verluidt letterlijk bloed, zweet en heel wat tranen heeft gekost om ze onder de knie te krijgen. Aan het einde van deze gestileerde, onthutsende show ontpopte Barnett zich tot paaldanseres: die opzienbarende dansroutine werd de voorbije weken fel gepromoot in de media, van een openhartig interview over de repetities op de muziekblog Pitchfork tot demonstraties in talkshows zoals die van Jimmy Fallon. Het publiek zat er duidelijk op te wachten, te oordelen naar de extatische kreten in de zaal.

CRI DE L’ÂME

Barnett heeft haar lichaam zichtbaar gepusht tot een punt dat de sporadisch fitnessende sterveling als “a bit too much” zou bestempelen. Zulks dwingt respect af maar doet ook een tikkeltje buitenissig aan. Het duidt op een bovenmenselijke toewijding die met topsporters wordt geassocieerd en niet toevallig met de eerder vermelde supersterren uit de popmuziek voor wie een performance samenvalt met een diepexistentiele cri de coeur. Mogen we het in Twigs’ geval een cri de l’âme noemen? Zo’n hartverscheurende zielenkreet lag in Barnetts sublieme vertolking van ‘Mirrored Heart’ vervat, in de staart van dit concert, waar ze haar frêle Lolita-croon verruilde voor ongepolijste, in wanhoop gemarineerd chanson.

U en ik weten dat Magdalene deels de weerslag herbergt van Barnetts gestrande relatie met de acteur Robert Pattinson. Mogen we cru zijn en Pattinson even bedanken de vonk te zijn geweest die Twigs’ kruitvat heeft doen exploderen? Zou haar artistieke renaissance even overrompelend aandoen ware hun liefdesbreuk niet zo bruut geweest? Vijf jaar geleden dook de zangeres immers op als intrigerend, Björk-achtig fabelwezen dat vooral beloftevol klonk. Haar muziek was cool, maar niet feilloos. Haar ep’s en debuutalbum stonden in ons eindejaarslijstje. Maar zelfs toen dichtten we haar niet het potentieel toe zo grandioos uit de hoek te kunnen komen zoals op Magdalene, laat staan zoals in het Koninklijk Circus.

THUG GIRL

In Brussel ontsteeg ze alle stempeltjes: dat van ‘Kate Bush-voor-millenials’, dat van postdubstep-nimfje, dat van ‘etherisch r&b-popje doet iets excentrieks op stuiterende Aphex Twin-beats’. Het brede register dat ze als zangeres beslaat, sprak boekdelen. Ze schakelde fluks van een aan Liz Fraser verwante sacrale falset over naar Aaliyah knipogende toekomstsoul tot bij een lelijk-naakte biecht à la Fiona Apple. Toen de zangeres zich smachtend en snikkend aan haar microfoonstatief vastklampte en telkens weer onderuitzakte, dachten we lichtjes geamuseerd aan ‘She’s Out Of My Life’, Michael Jacksons tranentrekker waarin hij snotterde om een verloren liefde, veertig jaar geleden alweer. Met het verschil dat we Twigs wél geloven.

Haar dansers dropten de kers op de taart. Hun mélange van de Chinese wushu-krijgskunst, straatstijlen zoals krump en Meg Stuart-achtige abstracties deden monden opvallen. De hakkelende beats dwongen schouders uit de kom en verpulverden halswervels. Zo leek het althans. In ‘Holy Terrain’ (met rapper Future op tape) en de oudjes ‘Two Weeks’ en ‘Papi Pacify’ schemerde een flardje Londense achterbuurtattitude door de vloeiende, overgeësthetiseerde choreo. Een toefje thug girl voor de homegirls in de zaal.

Aan het einde van deze tragedia dell’arte bleef Twigs alleen over, zonder franjes, zonder dansers en begeleidingsband, samoeraizwaard of stripclubcapriolen. Een vrouw, een microfoon en ‘Cellophane’, de comebacksong waarmee ze eerder deze zomer haar doorzeefde hart voor de goegemeente ontsluierde. “Didn’t I do it for you? Why don’t I do it for you? Why won’t you do it for me? When all I do is for you?” De zang hees en verbrokkeld, door wegebbende strijdlust verteerd.