Flip Kowlier: ‘Ik heb lang veel te veel gedronken. Maar ik moest eerst vallen voor ik het besefte’

Vanavond mag Flip Kowlier een tekst dissecteren met Wim Helsen in ‘Winteruur’, maar eerder werden zijn 7 Hoofdzonden al geanalyseerd in Humo. Zou de zotskap van ’t Hof van Commerce op zijn 46ste, na twee decennia seks, drugs & rock-’n-roll, ook zijn wilde haren kwijt zijn?

(Verschenen in Humo in april 2022)

HOOGMOED

HUMO Is het hoogmoedig om een plaat met de titel ‘September’ in de lente uit te brengen?

FLIP KOWLIER «Het was nooit de bedoeling om ‘September’ uit te brengen in september. September is meer een gevoel dan een tijdstip: het einde van de zomer, het begin van een vers schooljaar. In Izegem was het altijd slecht weer tijdens de vakantie, maar mooi weer in september. Ik ging niet ver van de Grote Markt naar school, en in die eerste weken hoorden wij altijd de kermis in de verte. Dát is september.»

HUMO In ‘De broere van’ vermoed je dat Jezus je broer is. Ooit rapte je: ‘Ik ben groter dan Jezus / Vetter dan Elvis / Rapper dan Eddy Merckx.’

KOWLIER (lacht) «Dat is het spel bij hiphop, de pose waar wij met ’t Hof telkens een grap van maakten. Ik denk dat de mééste rappers er een grap van maken, een eenzame ­Kanye West niet te na gesproken.

»Het is wel zo dat ik vroeger véél vertrouwen had in mijn muzikale talent. Ik dacht: hé, alles wat ik probeer, lúkt! Dat heeft geduurd tot ik mij op een danceproject ­stortte: ken je Grapes nog? (lachje) Een mislukking. Mijn toenmalige vrouw zei: ‘Zou je niet beter weer een gewone plaat maken?’ Sindsdien maak ik gewone platen.»

HUMO Jij bent de ‘peetvader van de dialectpop’, aldus De Morgen, en inspireerde iedereen van Het Zesde Metaal tot Brihang. Streelt dat je ego?

KOWLIER «Dat wel, temeer omdat ik die artiesten waarvan sprake zélf bewonder. Maar het enige wat ik deed, was in het dialect zingen. Dat is geen stijl, geen genre, geen vingerafdruk...»

HUMO Met hiphop hetzelfde verhaal: jij was al twintig jaar met ’t Hof bezig toen de Belgische hiphop onder stoom begon te raken.

KOWLIER «Dat is ook toevallig. Op ons 18de zijn wij begonnen met hiphop te maken in het West-Vlaams omdat we dat grappig vonden. Wij waren niet erg ‘hiphop’ in ons gedrag, en we kwamen al zeker niet uit the ghetto.

»Het deed me wel iets toen de reünietournee van 2018 het zo goed deed: mensen namen hun kinderen mee, en ik had voor het eerst door dat onze muziek hier en daar iets ­betékend heeft.»

HUMO Ben je ijdel?

KOWLIER «Ja, maar dat kost mij gelukkig heel weinig werk (lacht). Ik heb geen haar: om de twee dagen scheer ik het af onder de douche. En qua kledij heb ik het liefst een T-shirt met jeans: een bewuste esthetische keuze, maar ook makkelijk.»

HUMO Je loopt graag rond met een geweldige bos haar: als er pruiken voorhanden zijn, zoals in ‘De ideale wereld’, ben jij de eerste om er één op te zetten.

KOWLIER «Ik ben oké met mijn kaalheid, hoor. Ik had liever de keuze gehad, maar ik ben ervan overtuigd dat dit de look is die mij het best staat. Eerlijk: als ik een complex heb, dan is het eerder over mijn gewicht.»

HUMO Je ziet er toch goed uit?

KOWLIER «Het valt nu wel mee. Maar op een gegeven moment woog ik 100 kilo. Door wat te bewegen en te lezen over voeding, ben ik 20 kilo afgevallen. Maar het blijft een dingetje. Ik zou nog altijd graag wat magerder zijn. Als ik een T-shirt aantrek en het spant... Dat heb ik niet graag. Van mensen die veel afvallen, hoor je vaak dat ze de spiegel niet geloven, dat ze in zichzelf altijd een dikkerdje blijven vermoeden. Ik heb dat ook.»

HUMO Je had liever dat je lichaam een tempel was in plaats van een bouwvallig kerkje?

KOWLIER «Het is zéker een tempel! Vergeet niet dat ik groter ben dan Jezus, en rapper dan Eddy Merckx (lacht).»

TRAAGHEID

HUMO Mag ik zeggen dat er bij de eerste oogopslag niet meteen een enorme vitaliteit van jou uitgaat? Het helpt ook niet dat je laatste soloplaat al dateert van 2013, bijna tien jaar geleden.

KOWLIER «Ik vind ook dat ik nogal een luie mens ben. Ik werk hard – ik schrijf boekjes, maak muziek met drie groepen, speel bij ‘De ideale ­wereld’ – maar ik neem ook veel tijd om niks te doen. Dutjes vind ik de max. ’s Middags laat ik mij graag even gaan.

»Waar ik tegenwoordig veel tijd in steek, is YouTube. Ik ben gespecialiseerd in filmpjes over restauraties: een oude kruiwagen onder een dikke laag roest die helemaal wordt geschuurd en gezandstraald. Voor je het weet, is dat ding weer splinternieuw. Zálig. Ik kijk ook graag naar mensen die auto’s wassen.»

HUMO Dat is één stap verwijderd van kijken naar verf die droogt.

KOWLIER «Ik ben daar niet alleen in: miljóénen keren worden die filmpjes afgespeeld.»

HUMO Het leven mag traag gaan voor jou?

KOWLIER «Zeker. Je zou kunnen zeggen dat je met een dutje een uur verliest dat je anders nuttig had kunnen spenderen. Maar ik word net blíj van dat dutje.»

HUMO Ben je goed in nostalgie? Het nummer ‘September’ – en eigenlijk de hele plaat – is ervan doordrongen.

KOWLIER «Dat nostalgische heeft altijd in mij gezeten, denk ik. Niet dat ik denk dat vroeger alles beter was, maar ik heb gewoon een leuke jeugd gehad. Ik heb eigenlijk, als ik daar zo over nadenk, een heel leuk léven gehad.»

HUMO Zou je graag ooit terug in Izegem gaan wonen?

KOWLIER «Nee, want dat ­Izegem – de stad uit mijn herinneringen – is er niet meer. En ik woon graag hier, in de rand van Gent.»

HUMO Er is ook zoiets als morele luiheid: ik hoor je in elk interview zeggen dat je geen activist bent, en niet op de barricades zult gaan staan.

KOWLIER (denkt na) «Gaan betogen tegen het cultuurbeleid, dat zal ik niet snel doen. Ik geloof daar niet in. Maar ik wil wel gerust optreden voor het goede doel. Dan weet ik dat het iets concreets oplevert: geld, met name.»

HUMO Voel je je verplicht om mee te zijn met de gevoeligheden van de jonge generatie?

KOWLIER «Verplicht niet, maar ik wil wel respect opbrengen voor iedereen. Als ik een fout maak, leg het mij dan uit. Als ik u zie, dan denk ik: ‘Dat is een man.’ En dus spreek ik u aan met ‘meneer’. Als dat niet zo is, dan vind ik dat het aan u is om mij dat duidelijk te maken, en liefst zonder verwijt. Als iedereen openstaat voor dialoog, dan denk ik dat het allemaal wel goed komt.»

JALOEZIE

KOWLIER «Als ik een muzikant op Pukkelpop of Rock ­Werchter zie staan, denk ik nogal makkelijk dat ik liever zélf zou optreden. Maar echt liever iemand anders willen zijn, of het succes hebben van iemand anders? Nee.»

HUMO Wat met romantische jaloezie? Schuilt er een jaloerse bok in jou?

KOWLIER «Ja (lachje). Het groene monster komt er nogal onvoorspelbaar uit. Als mijn lief iets gaan drinken is, kan ik soms beginnen denken: waar blijft die nu? Wat zou ze nu aan het doen zijn? Is het hier niet veel léúker? Dat overvalt me vooral in het begin van een relatie, als de dingen nog niet goed gedefinieerd zijn.»

HUMO Heb jij in de liefde een mooi parcours afgelegd?

KOWLIER «In ieder geval een parcours (lacht). Maar ik heb van geen enkele relatie spijt. Het is niet altijd gelopen zoals ik het gewild had, maar ik kom nog met iedereen overeen.

»Ik betrap mezelf soms op de gedachte: was het niet simpeler geweest als ik gewoon bij mijn eerste vrouw was gebleven, samen met mijn zoon, en dat wij nu een gezin waren? Maar goed: dat is niet gebeurd. En daardoor heb ik weer andere mensen leren kennen, andere dingen gedaan, meer ontdekt over mezelf. Zo gaat het leven: met ups en downs.

»Een tijdje geleden ging ik weer door een breuk en toen dacht ik: moet ik het nu wéér elders gaan zoeken, wéér die bakstenen één voor één leggen totdat er iets staat dat op een huis lijkt? Maar langs de andere kant ben ik altijd content met waar ik sta. Nu ­zeker: ik heb met Katrien (Vanderlinden, red.) een nieuwe vriendin en alles gaat goed. Ze woont nu hier, en de helft van de tijd zijn haar kindjes er ook. Dan is het een vol huis: zes man op het terras, terwijl mijn zoon en ik een paar jaar geleden altijd alleen waren.»

HUMO Katrien was vroeger samen met Steven Van Herreweghe. Heeft de gespecialiseerde pers al voor je deur gestaan?

KOWLIER «Nee, maar ik begrijp de fascinatie voor dat soort verhalen wel. Ik vraag mij óók af waarom Will Smith nu juist op de muil van Chris Rock heeft gemept (lacht).»

WOEDE

HUMO Heb jij weleens een Will Smithje gedaan?

KOWLIER «Eén keer, toen ik een jaar of 13 was. Ik had kleingeld laten vallen, een jongen zette er zijn voet op en begon mij uit te schelden. Hij stopte niet, waarop ik hem een mot gaf. Wat dat opleverde? Niks. Hij was niet onder de indruk en bleef schelden. Dus heeft hij gewonnen, hè?»

HUMO Word jij snel kwaad?

KOWLIER «Voor het Canvas­programma ‘Soundtrack’ ben ik eens naar Zuid-Afrika getrokken. Het boterde helemaal niet tussen de regisseur en mij. Op een bepaald moment werd ik zo kwaad dat ik mezelf niet meer kon afzetten: alsof ik toeschouwer werd van mijn eigen woede. Fysiek wordt dat niet, maar de mensen die het meemaken, schrikken wel. ‘Dat hadden we van u niet verwacht!’ Gelukkig gaat dat altijd snel weer liggen, en voel ik mij nog sneller extreem ­belachelijk.»

HUMO Je hebt in het verleden vaak last gehad van depressie en angstaanvallen. Hoe gaat het daarmee?

KOWLIER «Heel goed. Ik blijf medicatie nemen. Dat doe ik al sinds mijn 22ste.»

HUMO Ik dacht dat je ermee gestopt was.

KOWLIER «Dat heb ik een paar keer gedaan. Vaak lukte ’t ook, voor een jaar of twee. Maar uiteindelijk was er altijd wel iets waardoor het weer nodig was.»

HUMO Veel mensen klagen dat zulke medicatie hen afstompt.

KOWLIER (schouderophalend) «Als dat bij mij zo is, dan is dat al 24 jaar zo: dan is dat gewoon wie ik ben. Ik voel mij alleszins niet afgestompt. Ik denk dat ik nog altijd vrij gevoelig ben.»

HUMO Hoe zou je zo’n angstaanval omschrijven?

KOWLIER «Ineens krijgt mijn lichaam het gevoel dat er groot gevaar is: een oermens die plots oog in oog staat met een sabeltandtijger. Maar omdat er niks is, schrikt je brein en denkt het: ‘Er is iets mis met mij!’ Dat voedt de angst, net als het feit dat ik me tegen dat gevoel verzet.

»Ik heb er al veel over gelezen en een cursus mindfulness gevolgd. Intussen slaag ik er steeds beter in om mezelf te kalmeren. Dan denk ik: laat maar komen, do your worst. Hoe griezelig zo’n angstaanval ook is, ik wéét dat ik er niet aan zal sterven.»

HUMO Was je door corona angstiger dan normaal?

KOWLIER «Ik was vooral bang om ziek te worden. Als ik thuiskwam van de winkel, waste ik letterlijk elke verpakking. En ik was niet aan het hamsteren, maar mijn kar zat toch héél vol (lachje). Toen ik mezelf aan de kassa zag staan, dacht ik: aiai, Flip toch.»

HUMO Je hebt de neiging om ellende te romantiseren, zei je eens. Dat is een gevaarlijke eigenschap, zeker als depressie je creativiteit kan voeden.

KOWLIER «Een echte depressie heb ik maar één keer gehad, toen ik 22 of 23 was, vlak voor mijn debuutplaat. Maar ik snap wat je wilt zeggen. Toen ik niet lang geleden door een relatiebreuk ging en Katrien leerde kennen, had ik ineens een grotere bak inspiratie om uit te graaien. Gelukkig heb ik niet de neiging om die duisternis te cultiveren. Het liefst van al ben ik gewoon gelukkig. Ik ben ook iemand die hóóp heeft, ben misschien zelfs een optimist. Daarom zie ik mezelf nooit zelfmoord plegen. Ik ben hier super­graag. Zelfs als ik mij niet goed voel, wil ik eigenlijk nergens anders zijn.»

HEBZUCHT

HUMO Zit jij er warmpjes in na 25 jaar in de muziek?

KOWLIER «Ik zit er dikker in dan ik ooit had kunnen ­denken. Het is te zeggen: ik heb geen gigantische spaarrekening, geen aandelen, geen buitenverblijf, maar ik leef wel comfortabel – met een eigen huis en auto – enkel en alleen door liedjes te schrijven. Dus ik voel mij de koning te rijk.»

HUMO Ben jij opgegroeid in grote rijkdom?

KOWLIER «Nee, mijn pa werkte bij zijn schoonbroer in een elektronicazaak – ze herstelden televisies en radio’s – en mijn ma werkte in een droogkuis. Wat is dat, lagere midden­klasse?»

HUMO Je verzamelt horloges: geen hobby voor armoedzaaiers.

KOWLIER «Niet ieder uurwerk dat ik heb, is duur. Maar het is wel een hobby van, euh, ­uitersten.»

HUMO Bouwpromotor Bart Versluys werd onlangs beroofd van zijn Richard Mille van 350.000 euro. Wat is het duurste stuk dat jij ooit hebt gekocht?

KOWLIER (lacht) «Dat ga ik niet zeggen. Kijk: ik ben erin gerold toen de markt gunstig was. Ik heb een paar dingen kunnen kopen die tóén binnen mijn mogelijkheden lagen, maar die intussen enorm in waarde zijn gestegen. En af en toe doe ik een ruildeal, waardoor ik mij stilaan heb kunnen opwerken naar uurwerken waar een bedrag aan vasthangt dat mensen niet meteen zouden snappen.»

HUMO Klopt het dat jij ooit een nacht in je auto hebt geslapen op een Utrechtse parking omdat je per se een horloge met een unieke wijzerplaat wilde bemachtigen?

KOWLIER «Ja, ik was al een tijdje naar zo’n exemplaar op zoek en ik rook mijn kans. Ik belde die gast, die net op weg was naar een Utrechtse beurs. Ik wist dat ik snel moest zijn, dus ben ik ’s avonds vertrokken, om op de parking te slapen en ’s ochtends om 7 uur de deal te doen. Nu weet ik hoe een drugdealer zich voelt! (lacht)»

ONKUISHEID

KOWLIER «De definitie van onkuisheid is ‘alles wat tegen de gangbare seksuele norm ingaat’. Als het dat maar is, dan bestaat onkuisheid niet voor mij. Whatever floats your boat.»

HUMO Is ontrouw in jouw ogen onkuis?

KOWLIER «Met mijn vorige vriendin had ik afgesproken om onze relatie open te houden. Wij vonden onszelf daarin supermodern (lachje).»

HUMO Dat zeg je met de nodige zelfspot.

KOWLIER «Omdat ik dacht: dít is de oplossing! Maar wat wij uit het oog zijn verloren, is dat een open relatie geen wondermiddel is. Je moet nog altijd voor elkaar knokken, aan jezelf werken... Nu zit ik weer in een fase dat ik denk dat het beter is om je relatie gewoon monogaam te houden: dat is de theorie. Maar ik heb al veel theorieën gehad over seks en relaties.

»Ik heb het gevoel dat ik op alle gebieden al veel heb kunnen meemaken, ook op vlak van onkuisheid. Ik heb geen spijt dat ik eens een open relatie geprobeerd heb. Nu weet ik ook hoe dat is.»

HUMO Is trouw moeilijker als je een tourende muzikant bent aan wie de groupies zich bij de kleedkamerdeur komen aanbieden?

KOWLIER (lacht) «De keren in mijn carrière dat iemand zich lijfelijk is komen presenteren, zijn op één hand te tellen. Een verminkte Django Reinhardt-hand, dan nog. En het was telkens volstrekt niet de moeite, moet ik bekennen. Als je Gabriel Rios of Otto-Jan Ham heet, dan is dat volgens mij een heel ander verhaal.»

HUMO Otto-Jan Ham, ja?

KOWLIER «Ik weet dat hij een populaire jongen is.»

HUMO Wat weet je nog van je eerste keer seks?

KOWLIER «Dat ik superblij was dat het gebeurde. Ik was er niet vroeg bij – 18 – en ik had er lang naar uitgekeken. Of het op seksueel vlak iets voorstelde, betwijfel ik. Deel van de triomf was het geweldige gevoel achteraf: ‘Yes, seks maakt nu deel uit van mijn leven!’»

HUMO Een belangrijk deel?

KOWLIER «Zeker. Seks hebben als koppel brengt je dichter bij elkaar, vind ik. Het is vaak na de seks dat ik me het sterkst verbonden voel. Zelfs een knuffel geven, iemand kunnen vastpakken, maakt een enorm verschil.»

HUMO Ben jij in staat om single te zijn? Dat is je nog maar zelden overkomen.

KOWLIER «Nee, ik denk dat ik daar niet goed in ben. Mijn moeder heeft mij vroeger veel te veel liefde gegeven (lachje).»

HUMO Geloof je nog in de eeuwige liefde?

KOWLIER «Dat moet je filosofisch bekijken: de eeuwigheid begint nu pas. Maar eigenlijk wel. Ik heb het intussen al een paar keer gezegd en ik méén het ook: Katrien is mijn laatste lief.»

GULZIGHEID

KOWLIER «Ik eet héél graag en héél snel, maar ik ben geen fijnproever. Zelfs toen ik nog dronk, moest je mij geen streekbier cadeau doen: ik had liever dat je mij een gewoon pilsje inschonk – dan mocht je meteen blíjven schenken.»

HUMO Gevraagd naar de raad die je je zoon zou willen meegeven, verwees je eens naar de songtekst van ‘Party Too Much’ van Ertebrekers: ‘Fuck de weireld, zie ma stoet... Ge zie miskien gin lichtend voorbeeld ma gè’t tenminste gebrand.’

KOWLIER «Je moet vooral je eigen fouten maken, vind ik. Ik heb lang veel te veel gedronken. Mensen konden wel zeggen dat ik beter zou minderen, maar ik moest eerst zélf vallen, mij zeer doen, een paar keer, voordat ik het kon beseffen.»

HUMO Wanneer ben je gevallen?

KOWLIER «Ik was 36, ­Vince was nog heel jong. Ik had weinig controle: blackouts, vrienden die mij ’s morgens moesten komen zoeken... De allerlaatste zuipavond was een nacht in de Decadance. Ik stond daar in de Overpoort en ik besefte opeens: wacht even, ik zit hier op straat, de persoon naast mij ken ik niet, mijn gsm is weg, en het is ­fucking ochtend. Wat dóé ik hier eigenlijk? De schaamte en het schuldgevoel werden te veel, en dat heeft me gemotiveerd om te stoppen. We zijn nu tien jaar verder.»

HUMO Was het een drankprobleem?

KOWLIER «Het was niet zo dat ik wakker werd en een pintje kraakte. Maar een aantal keer per week liep het uit de hand. Ik kon geen nee zeggen: na één pintje was ik een vogel voor de kat.

»Ik hunker er totaal niet meer naar. Het enige moment dat ik alcohol mis, is wanneer ik op een warme dag op een terras zit. Dan smáákt een pint gewoon. Zo gebeurt het nu één keer per jaar dat ik mij eens een alcoholvrij pintje laat welgevallen.»

HUMO Alcoholvrij?

KOWLIER «Ja, ja. Ik heb géén alcohol gedronken de laatste tien jaar. Behalve één keer per ongeluk.»

HUMO Aha?

KOWLIER «Ik had een etentje met Wannes Cappelle. Wannes had iets alcoholvrij meegebracht, en mijn lief ook – dácht ze. Maar van alle non-alcoholische dranken die ik probeerde, was dat éne drankje toch wel verdacht lekker. Op een bepaald moment had ik het door: een cider van 3 procent! Maar toen had ik al een half glas op. En voelde ik me schuldig.»

HUMO Je houding tegenover drugs is ook veranderd.

KOWLIER «Toen wij 18 waren, dachten we dat cannabis het antwoord was op alle vragen. Ondertussen weet ik dat wiet mij meer schade heeft berokkend dan wat anders. In een bepaalde periode heb ik echt véél gerookt, en het is daarna pas dat ik ben beginnen te kampen met depressie en angststoornissen. Ik geloof echt dat er een rechtstreeks verband is.

»Pas op, ik ben niet opeens tégen wiet. Jaarlijks zal ik nog wel een joint roken. Maar ik maak er, in tegenstelling tot vroeger, geen propaganda meer voor.»

HUMO Heb je ook straffere dingen getest?

KOWLIER «O ja, van alles. Maar de ervaring was altijd negatief. Ik stelde me vragen bij mijn gedrag, bij al die mensen die ik niet kon uitstaan tegen wie ik begon te lullen. Ik ben gewoon niet gemaakt voor drugs, denk ik.»

HUMO Je bent intussen zelfs met koolhydraten gestopt. Ben je niet bang dat het leven zo soms wat... saai wordt?

KOWLIER «In het begin, toen ik niet meer dronk, had ik soms dat gevoel. Ik ging nog wel uit, voor de vorm, maar het was niet meer hetzelfde. Ach, het zou wel leuk zijn om de kerel te zijn die het licht van het feest is, die blijft dansen tot vier uur ’s ochtends. Maar dat ben ik niet meer. Ik mis dat niet.

»Weet je wat ik nu doe? Ik ga een koffie drinken in Gent. Die routine vervangt het cafégevoel waar ik vroeger naar op zoek ging. Even uitblazen, en weer naar huis. Nee, ik vind het ­leven echt niet saai.»

HUMO Je noemde jezelf ooit ‘de meest chille mens uit de vaderlandse rock’. Wil dat ook zeggen: de meest contente?

KOWLIER «Ja. Ik wil écht nergens anders zijn. Zolang mijn tempel niet volledig afbrokkelt, word ik met plezier 120 jaar. Ik denk niet dat ik mij zou vervelen.»

Schrijf je in op onze wekelijkse muzieknieuwsbrief: