Gie Swinnen van The Scabs: ‘Wij zijn een bedreigde diersoort, en de jacht is nog steeds open’

Ik heb al moeite met poëzie; sneeuw haat ik dus helemaal. Het vertederende van bevroren regen ontgaat mij; het is iets waar slechts volledig in hun opvoederswerk opgaande onderwijzers en sympathisanten van de Bond Zonder Naam tranen van krijgen in de ogen. Ik krijg er tranen van in mijn schoenen terwijl ik op de Leuvense Oude Markt, goed beglijdbaar, stampvoetend en enkelhoog in de uit de hemel gevallen heroïne, op Gie Swinnen van The Scabs wacht. The Scabs, een groep die in deze droeve tijd uit de boot dreigt te vallen. In een tijd waarin producers de rocker hebben weggedrukt, waarin groepen vaak niet meer dan schuilnamen voor geluidstovenaars zijn, slagen The Scabs erin om voor hun ‘For all the wolf calls’ een doofstomme achter de knoppen te zetten. Ik begrijp het niet.

The Scabs spelen hun rock ‘n’ roll, doen dat erg goed maar weten niet echt hoe ze die verder moeten verkopen. Dat siert hen, maar het zit hen ook in de weg. Gie Swinnen slaat de pelskraag van zijn leren jekker op, schikt met liefde zijn pet en baant zich een weg door de sneeuw. Street credibility, nu is het vloek geworden, nu duiken weer dingen als ‘student in de Oosterse talen’ of ‘vertaler van Een Moeilijk Boek In Een Zeer Vreemde Taal’ of ‘diplomatenzoon’ in de bio’s der jonge helden op. Swinnen echter heeft zijn huid niet afgegooid en de moed niet opgegeven.

HUMO Op ‘For all the wolf calls’ bewijzen The Scabs dat ze veelzijdiger zijn dan algemeen werd aangenomen. Is dat een natuurlijke evolutie geweest of hebben jullie, onder druk van een mekkerende buitenwereld, het hoofd gebogen?

GIE SWINNEN «Op de repetities hebben we zelf ontdekt dat we geleidelijk een andere koers gingen varen. Neem die reggaespullen, daar dolden we al een tijdje mee, maar ik wist dat als we zo’n song zouden opnemen, dat ze ons dan weer dood zouden slaan met ‘The Clash hebben dat ook gedaan’. En ik heb daar onderhand mijn buik van vol, Maar reggae bleef opduiken en funk ook, dat bleek in ons te zitten. Dus hebben we gezegd: shit, laat ze maar lullen, we moeten durven zijn wie we zijn. The Scabs worden namelijk ook bepaald door de tijdsgeest. In de kroegen slaan ze je om de oren met Nona Hendryx en James Brown en op een dag merk je dat je dat hebt opgezogen, dat dat een deel is geworden van de muziek in je hoofd. Maar dat ‘For all the wolf calls’ heel anders klinkt heeft natuurlijk ook veel met de productie te maken.»

HUMOIk had daar nogal wat op aan te merken.

SWINNEN «Heb ik gelezen, ja. Kijk ‘s, we stonden voor de keuze. Jean-Marie Aerts kon of wilde niet. Dat kregen we vrij laat te horen zodat de tijd beperkt was om naar een vervanger uit te kijken. We wilden Shel Schellekes, de producer van Golden Earring, een man die weet hoe rock ‘n’ roll moet klinken. Maar niemand wist waar die uithing, hij trekt het land door in een caravan en is voor niemand te spreken. De jongens van Golden Earring hadden geen idee waar hij zat, zijn ex-vrouw ook niet, hij leek van de aardbodem te zijn verdwenen. En de tijd drong. Op Breekend zit ik dan met de drummer van de Bollock Brothers te praten en die zegt : je moet ‘s contact nemen met de producer van onze laatste elpee, Ian O' Higgins, heel geschikte kerel en niet duur. Wat die 0' Higgins voor de Bollocks had gedaan, vond ik maar niks maar zijn werk met U.K.Subs en Johnny Thunders stond me wel aan. Toen hebben we de knoop maar doorgehakt. Dat moest wel want de andere jongens begonnen nerveus te worden. Nu moet ik toegeven dat de productie véél véél beter had gekund. O’ Higgins heeft herhaaldelijk geflaterd maar er was geen geld meer om de zaken recht te zetten. Als je weet dat ‘Wild boys’ en ‘No time’ op drie uur tijd zijn gemixt... Het kon O' Higgins niet zoveel schelen - hij deed gewoon zijn job, niks meer.»

HUMO Het klinkt ook allemaal minder kwaad, minder gebeten.

SWINNEN «Dat zit in de teksten, hè. Het is bedekte woede, iets subtieler dan vroeger, Geen echte uitbarstingen meer. Ik denk aan ‘Clark Gable’, een song over leven en sterven, opgehangen aan het verhaal achter de film ‘The Misfits’. Gable had al kanker toen hij zijn laatste rol speelde en als hij dat zinnetje zegt: ‘a man who’s afraid to die, is a man who’s afraid to live’, da’s fantastisch, daar zit àlles in. In wezen zijn we kwaaie punkers gebleven maar we staan voor alles open. Het moet niet altijd over werkloosheid gaan, hè, als je daarover blijft doordreinen wordt het te serieus. Ik heb volstrekt niks tegen songs over zon en meisjes, dat heb ik nu wel bewezen met ‘Cute Ruth’ en ‘Lazy Girls’. Da’s ook rock ‘n’ roll.»

HUMO Moet je minstens acht uur per dag de beest uithangen om rock ‘n’ roll te ‘zijn’?

SWINNEN «Nee. Het zogenaamde rock ‘n’ roll leven is een karikatuur. Ik doe daar niet aan mee. Ik gebruik geen drugs. lk drink niet buitensporig veel. Ik versier niet abnormaal veel meisjes. Maar ik hang wel veel rond op plaatsen waar jong volk samenstroomt. Ik moet contact houden. De vinger op de pols. Zolang je maar niet braaf in de rij loopt, zolang je maar geen burger wordt. En burger zijn heeft niks te maken met een nine-to-fine job, hè. Onze gitarist, de Lekke (Marc Van Binst), heeft een job op het gemeentehuis in Sterrebeek maar hij laat dat niet aan zijn hart komen. Hij gaat nachtenlang aan de zwier, hij speelt rock ‘n’ roll, kortom, hij zegt foert, kust ze. Het zit in je hart, hè.»

HUMO Zijn de Scabs, ook na de ineenstorting van de Belgische pop, een ambitieuze groep gebleven?

SWINNEN «0 ja. In die zin: we zullen elke kans grijpen om hogerop te komen. Binnenkort trekken we bijvoorbeeld naar Berlijn: achthonderd kilometer voor één optreden. Alleen onze vervoersonkosten worden vergoed. Maar we doen het tóch omdat we geen verwende jongetjes zijn. Je moet kunnen afzien. Als het buitenland niet naar ons wil komen, goed, dan gaan wij naar het buitenland. En geen uitvluchten, hè: Frankie zit bij het leger, en de Lekke heeft een vaste job, maar ze moesten mee. We zijn desnoods bereid alle bruggen achter ons te verbranden. Als ze morgen bellen vanuit Parijs, dan zijn we weg. Stempelcontrole of geen stempelcontrole, werk of geen werk, leger of geen leger.»

HUMO Nog steeds niet moedeloos?

SWINNEN «Dat gebeurt, ja. Dat je ‘s een dag denkt: het wordt niks met The Scabs. Dat je de anderen naar de keel zou kunnen vliegen. Maar dan gaan we samen een pint pakken en dan is dat voorbij. Het is nog steeds: wij tegen de wereld. Kameraden voor het leven. De Lekke bijvoorbeeld verknalde zijn auditie bij The Scabs, hij bracht er niks van terecht maar we hebben ‘m een kans gegeven omdat hij op dezelfde golflengte zat als wij, omdat hij alles wilde geven.»

HUMO Dus als je de keuze hebt tussen een goeie gitarist en een goeie vriend die gitaar speelt. dan kies je voor de laatste?

SWINNEN «Natuurlijk. Zo werkt dat bij The Scabs.»

HUMO De street credibility van The Scabs, wat blijft daar nog van over? Als zelfs Joe Strummer niet op straat is opgegroeid, is street credibility dan ooit meer geweest dan een leugen?

SWINNEN «Er is in elk geval vaak misbruik van gemaakt. Ik vind: je moet niet in de goot gaan liggen, je moet er alleen nu en dan ‘s een voet in zetten. Je moet kunnen aanvoelen wat het is om vertrapt te zijn. Als je over de wanhoop van de jonge dopper zingt, helpt het zeker als je zelf werkloos geweest bent. En ik ben werkloos. lk weet waarover ik het heb.»

HUMO Goed. Jullie hebben de laatste resten van de street credibility maar de hits zijn voor Schmutz, Nacht Und Nebel en The Parking Meters.

SWINNEN «En wat zegt dat ? De BRT Top-30 haal je pas als ook oudere mensen je platen kopen. En dat zegt ons niks. Wij zijn er voor de jeugd. Ik ken huisvaders van middelbare leeftijd die wild zijn van ‘Beats of love’ en da’s oké, maar The Scabs richten zich slechts tot één generatie. We doen op dat vlak geen enkele toegeving. Een hit is aardig omdat het aandacht en optredens betekent, maar we gaan geen verraad plegen voor een paar zilverlingen. Ik moet toegeven dat we ook heel wat fouten hebben gemaakt, dat we het spel wat te naïef hebben gespeeld.»

HUMO Ik ga nog één keer The Scabs vernoemen in jouw bijzijn en dan nooit meer.

SWINNEN (ontmoedigd) «Beloofd is beloofd, hè.»

HUMO Vorig jaar ging de laatste Scabs-droom in vervulling: vóor de helden mogen openen.

SWINNEN «Het is een koude douche geworden. The Clash wilden ons niet. Een Waals journalist die Strummer interviewde had hem wat laster over ons in het oor geblazen en Strummer zei: ik moet die kerels niet. Dan hebben ze in het hotel waar The Clash verbleef een plaat van ons laten bezorgen, Strummer heeft daar naar geluisterd en toen kon het plots wel. Maar ondertussen was voor ons de lol eraf. Ze moeten ons niet voor de gek houden, he. Dat was werkelijk een stamp in ons kruis, het leek wel of we hadden moeten bedelen voor dat optreden. En we hebben onze trots. Ik heb Joe Strummer gekruist backstage maar ik had geen zin om met hem te praten. lk dacht: foert, kerel. We kregen een podium zo groot als een sigarendoos, meer wilden de heren echt niet afstaan.»

HUMO Jullie hebben nu reeds alles gehad. Het voorprogramma van de groep over wie we het nooit meer zullen hebben, een plaats op Torhout-Werchter, populaire plaatjes, een Gevoelige Top-Tien in Joepie...

SWINNEN «Alleen als je op sterven ligt heb je alles gehad. Ik droom nu vooral van de clubs in Frankrijk. Het is toch onvoorstelbaar dat een nep-groep als Téléphone daar de blits maakt. Als de Fransen daar al van achterover gaan, wacht dan maar ‘s tot ze The Scabs horen. We zouden al in de zevende hemel zijn als we genoeg zakgeld konden meepikken om van de ene club naar de andere te trekken. We hebben echt niet veel nodig om gelukkig te zijn. Wat een job betreft, heb ik geen enkele ambitie. Als ik iets vind waarvoor ik betaald word en waarbij ze me met rust laten, dan is het oké maar anders hoeft het voor mij niet.»

HUMO Wat voer je nu uit, de godganse dag?

SWINNEN «Interviews geven. Gaan stempelen. De fanmail beantwoorden. Repeteren. Discipline als muzikant heb ik nauwelijks. Soms raak ik mijn gitaar in veertien dagen niet meer aan. Dan laad ik op tot het weer ‘s hoog zit en ik echt weer snaren moet kunnen voelen. Ik wacht tot de vlam er weer in zit. Maar ik word er zot van om elke dag weer gedwee aan te schuiven voor dat stomme stempeltje. Da’s een vernedering. Maar ik heb het geld nodig. Zelfs voor die povere 8.200 frank per maand moet ik kruipen.»

HUMO Een armoedig bestaan.

SWINNEN «Je kan je eigen keuzes niet meer maken als je arm bent, da’s nog het ergste. Ik zou alleen willen gaan wonen maar ik kan het me verdomme niet veroorloven. Ik ben verplicht bij mijn ouders te blijven. En ik zal zeker niet de enige zijn in die situatie.»

HUMO Daken herstellen brengt meer op dan rock ‘n’ roll zingen.

SWINNEN «Nu starten we een toernee. We moeten 75.000 frank per avond vragen om rond te komen. Licht, klank, decor, DJ Luc Janssen en The Scabs leveren we voor die prijs maar toch krijg je te horen: da’s veel geld, jongens. Het is veel geld, ik weet het, maar zelf hou ik er misschien 2.000 frank per avond aan over. In België laten ze je niks doen, je krijgt geen ruimte. We hebben geprobeerd ons te laten inschrijven als bediendes in onze eigen vzw. Wel, voor drie man kostte dat op één maand tijd 100.000 frank aan sociale lasten alleen. We hebben gerekend en geteld om zelfstandige te kunnen worden maar dat ging niet, we zouden van honger zijn omgekomen. Het is één ellende. En wie garandeert me dat ik zal mogen blijven stempelen ? Ik voel me soms echt een outlaw, jong. Een bedreigde soort. En de jacht is nog steeds open.»

HUMO Het is jouw leven, kerel.

SWINNEN «Hey no, regrets. Ik heb ervoor gekozen, ik kan niet zonder rock ‘n’ roll en ik vind dat ik meer heb bereikt dan de meeste anderen. Een paar jaar geleden was mijn grote droom nog ooit ‘s in de Patria, de grootste cinema van Diest, te kunnen spelen. En met duizend frank en een bak bier voor de hele groep voelde ik me toen al een god. Ik denk: je krijgt wat je verdient in deze business. Ondanks alles. Je moet niet liggen zagen.»

HUMO Je ziet The Scabs ook nog niet dadelijk sneuvelen?

SWINNEN «Nee. Maar als het met Frankrijk en Duitsland helemaal mis zou lopen, dan vrees ik dat het nooit meer hetzelfde wordt. Ik weet dat er een punt komt waarop je zegt: foert, ik heb lang genoeg met mijn kop tegen de muur gebeukt. Dat punt is nog lang niet bereikt maar ik hou er wel rekening mee dat het ooit zal gebeuren. En als The Scabs splitten, dan berg ook ik elke muzikale ambitie op. Dan is het afgelopen. Maar nu voelen we ons zeer strijdlustig en op alles voorbereid.»

HUMO Ik vind dat je jezelf tot een zeer makkelijk doelwit maakt voor de intellectueeltjes uit de grootstad. Je hebt in dit interview niet één modieuze naam laten vallen. Da’s uitzonderlijk.

SWINNEN «Ik trek me van dat soort volk geen zak aan. Ik ben maar een gewone jongen uit een provinciestadje en daar kom ik rond voor uit. Misschien weet ik niet zo heel veel, misschien is rock ‘n’ roll inderdaad voor stommeriken bestemd. Elvis Presley was een truckchauffeur. Waarom zou ik me dan als een man van de wereld voordoen? Ik ram wat op een gitaar. Er zijn een paar jonge mensen cie dat graag horen. Moet ik daarom uit mijn nek beginnen te lullen? Of moet ik misschien een examen afleggen om te bewijzen dat ik slim genoeg ben om te mogen bestaan? Ik lach daar allemaal om.»

HUMO Wat is de laatste plaat die je gekocht hebt?

SWINNEN «’Rebel Yell’ van Billy Idol. Goeie rock ‘n’ roll in een schitterende productie. Ik vond ‘84 een bijzonder mager platenjaar. Maar voor mij maakt dat niet zoveel uit: ik heb toch geen geld om platen te kopen. Wat prille tieners nu nog aan hun leven hebben, weet ik niet. Al die kutgroepjes! Toen ik veertien was, had je The Sweet en Gary Glitter. Dat was tenminste opwindend.»

HUMO Zit je met nostalgie naar de punk, naar de gouden jaren toen een veiligheidsspeld nog iets betekende en men nog onbeschimpt over straat kon lopen zonder een graad in de filosofie in re achterzak?

SWINNEN «Ik heb geen heimwee, nee. Ik raak zelfs niet ontroerd als ik ‘Nevermind’ van The Pistols nog ‘s opleg. Ik geef toe: ik heb wel wat moeite om me niet te laten gaan bij het horen van de tweede elpee van (lacht) Oeps. Daar zouden we het niet meer over hebben. Ik raak meer ontroerd door echte ouwe rock ‘n’ roll platen. De gitaarklank in ‘Jailhouse Rock’, Jezus, prachtig. Als punk keek ik daarop neer, ik vond dat muziek voor ouwe zakken maar nu weet ik beter. Ik besef nu dat er in elk tijdperk parels liggen. Dat verbazend strakke ritme van ‘Sex Machine’, die fantastische stem van James Brown... Ja, rock ‘n’ roll heeft mij werkelijk veel gegeven. Ik ben dankbaar.»