Het einde van Golden Earring: ‘Een muzikant is vervangbaar, een broertje niet’

Zelfs de grootste rockband van Nederland houdt het niet eeuwig vol. Zestig jaar na de oprichting wordt Golden Earring gedwongen te stoppen door een slopende ziekte van gitarist/oprichter George Kooymans (72). ‘Zonder George geen Earring.’

Ze hadden het zelf willen regisseren. De bekendmaking van het slechte nieuws over George Kooymans, maar ook hun laatste liveoptredens. In beide gevallen lukte dat Golden Earring niet; de realiteit haalde de iconische Haagse rockband in. Kooymans openbaarde vandaag in een kort telefoongesprek dat hij lijdt aan de progressieve en dodelijke spierziekte ALS. Optreden zit er niet meer in en daarmee is het concert van 16 november 2019 in Ahoy hun laatste liveshow ooit.

‘Gelukkig was dat een goede, grote show met familie en vrienden in de zaal, maar je wilt het zelf regisseren’, zegt zanger Barry Hay (72) over de telefoon vanuit zijn huis in Curaçao. ‘Je stelt het je anders voor. Een afscheidstournee, wat dan ook. Niet op deze manier.’

Het beroerde nieuws over de gezondheid van George Kooymans (ALS is een progressieve spierziekte waarvoor nog geen genezende behandeling bestaat) kwam al voor de jaarwisseling bij de band binnen. ‘Een dof gevoel’, beschrijft Hay zijn gemoedstoestand sindsdien. ‘Dit is een doodsklap voor ons.’

Ook bassist Rinus Gerritsen (74) en drummer Cesar Zuiderwijk (72) zijn er nog niet van bijgekomen. ‘De band is nu niet belangrijk, het gaat om George’, zegt Zuiderwijk. Gerritsen, wiens zus Milly met Kooymans getrouwd is: ‘We proberen er voor hem te zijn, maar wat kun je zeggen? Hoe meer je erover praat, hoe vervelender het wordt. Ik weet nog dat George me in december in een telefoongesprek vertelde dat zijn plectrum steeds uit zijn vingers viel. Hij zei dat hij waarschijnlijk een spierziekte had. Later kwam de diagnose ALS.’

Kooymans, vroeger in Den Haag de buurjongen van Gerritsen, had op een zelfgekozen moment naar buiten willen komen met het nieuws. Gisterenochtend lekte echter via De Telegraaf al uit dat de gitarist ‘ernstig ziek’ is. ‘Dan gaan mensen speculeren, daar zit ik niet op te wachten’, zei Kooymans vanmiddag in een kort telefoongesprek. ‘Ik ben niet in de stemming om er veel over te zeggen, maar ik ben inderdaad ziek. Ik lijd aan ALS. Heel naar, ik sta onder behandeling in het universitair ziekenhuis in Leuven, that’s it. Op dit moment kan ik niet spelen en het is een progressieve ziekte. Optreden gaat helaas niet meer.’

Hoe het ziekteproces van Kooymans ook verloopt, bij de overige drie bandleden bestaat er geen enkele twijfel over doorgaan in een andere samenstelling. ‘Dat gaat nooit gebeuren’, zegt Zuiderwijk. ‘We zijn vier broertjes van mekaar. Een muzikant kun je vervangen, een broertje niet.’ Gerritsen: ‘Klopt, we zijn familie. Zonder George geen Earring. We hebben altijd gezegd dat we alleen zouden stoppen als er eentje tegen een boom zou rijden. Dat is niet gebeurd, maar dit is niet veel beter.’

Barry Hay filosofeerde wel eens over het einde van de band. ‘Dan vroeg ik mezelf af: wie zou er als eerste omvallen? Dan kwam George altijd achteraan in dat rijtje. Hij was de taaiste van ons vier.’

Over de gevolgen van Kooymans ziekte is Hay net zo helder als zijn twee collega’s: ‘De Earring gaat niet meer optreden. Niet met een andere gitarist. Dat gaat niet gebeuren, er komt ook geen afscheidsconcert. Als er één uitvalt, is het klaar. Rinus heeft ooit een optreden gemist door een gebroken sleutelbeen, toen hebben we eens met een andere bassist gespeeld. Maar dat was wel de grens.’

Zo is er zestig jaar na de oprichting door Kooymans en Gerritsen (Zuiderwijk en Hay kwamen er later bij) een onverwacht en zeer onbevredigend einde gekomen aan een tijdperk. Golden Earring zal dankzij internationale hits als ‘Radar love’, ‘Twilight zone’ en ‘When the lady smiles’ altijd legendarisch blijven.

De impact van het nieuws was vandaag groot in het land. Hay zette vanwege het tijdsverschil om vier uur ’s nachts zijn telefoon uit omdat er maar berichten bleven komen. En ook de andere bandleden kregen tientallen steunbetuigingen. ‘Die vele reacties zijn eigenlijk een mooi compliment voor wat wij in al die tijd bereikt hebben’, zegt Gerritsen. ‘Laten we ondanks alles vooral uitstralen wat voor fantastische jaren we hebben gehad’, vult Zuiderwijk de bassist aan. ‘Ik heb in die vijftig jaar dat ik erbij zit vaak gedacht: hoe is het mogelijk dat we dat al die tijd volhouden, op dat niveau?’

Hay noemt Kooymans de leider van de band. ‘Hij wilde dat zelf nooit erkennen, maar het is gewoon zo. Zijn stem is doorslaggevend. Hij liep daar liever niet mee te koop. George is een van de iconen van de fucking muziekwereld. Gewoon een geweldenaar, een waanzinnig talentvolle jongen. Ik heb met niemand zoveel meegemaakt.’

Nog altijd herinnert Hay zich hoe hij ergens halverwege de jaren 60 Kooymans voor het eerst tegenkwam. ‘Ik stond in muziekhandel Gerritsen in de Boekhorststraat in Den Haag naar gitaartjes te kijken toen hij kwam binnenlopen. Ik was starstruck: Dat is George Kooymans van de Earrings. Hij was echt een ster, ik stond te trillen op mijn benen. Of ik hem aangesproken heb? Welnee, daar was ik veel te nerveus voor.

‘Ik sprak hem pas voor het eerst bij het gesprek waarvoor ik werd uitgenodigd als potentiële nieuwe zanger. Ik speelde toen samen met Robbie van Leeuwen in wat later Shocking Blue werd, maar die gasten van de Earring pasten veel beter bij mij. Robbie zei nog: daar ga je je hele leven spijt van hebben. Nou, ik moet er nog steeds spijt van krijgen.’