‘Het is oké om tegen de wereld te zeggen wie je bent’

Aan de vooravond van de Belgische Pride Parade hangt ook Ancienne Belgique de regenboogvlag fier uit: op vrijdag 20 mei worden onder de noemer OUTRAGEOUS diverse lgbtqia+-artiesten uitgenodigd die ‘elk op hun manier hun identiteit versmelten met hun kunst’. Een uitgelezen moment om vijf muzikanten uit te vragen over het spanningsveld tussen muziek en queer activism. Mykki Blanco en de Brusselse BRYN, die op OUTRAGEOUS spelen, maar ook beide Kids With Buns en de Amerikaanse Angel Olsen, die op haar nieuwe plaat over haar coming-out zingt.

MYKKI BLANCO

‘Universiteitscursussen’

Mykki Blanco, de grootste naam op de affiche van OUTRAGEOUS, kondigde drie jaar geleden aan dat hij een transvrouw was (‘zij/hen’), maar op het einde van het interview zegt hij iets anders: ‘Mijn voornaamwoorden zijn ‘hij/hen’, ik ben niet trans.’ Is hij zeker wél: een veelzijdige muzikant die geen kind heeft aan genderhokjes (ook ‘die/hen’ heeft hij een tijdje gebruikt) en het niet zo heeft met genres. Blanco bracht vorig jaar het poppy ‘Broken Hearts & Beauty Sleep’ uit, voor zijn nieuwe plaat belooft hij weer uit een ander vaatje te tappen: ‘Cocteau Twins, The Cure en My Bloody Valentine!’

HUMO OUTRAGEOUS brengt een affiche met alleen maar queer artiesten, die werden gekozen op basis van hun genderexpressie of geaardheid. Voelt dat voor jou alsof je in een hokje wordt ge- stoken?

MYKKI BLANCO «Nee. Pride Month bestaat nog niet zo lang en het blijft een mooie gelegenheid voor queer artiesten om zich samen te laten zien, uit solidariteit met queer mensen in landen waar je je job of zelfs je leven verliest als je lgbtqia+ bent. Dat houdt niemand tegen om die acts óók te boeken in andere programma’s of voor andere gelegenheden.»

HUMO Het is tien jaar geleden dat je voor het eerst muziek uitbracht. Hoe heb je de houding van de muziekwereld tegenover queers zien evolueren?

BLANCO «Ik kreeg in het begin véél homo- en transfobie over me heen, maar vandaag gaat het stukken beter. Popsterren als Lil Nas X en Troye Sivan kunnen openlijk gay zijn. Mensen die hun gender liever niet vastpinnen, hebben het nog steeds moeilijk, maar ik hoop wel op het beste. Mijn generatie gaat veel onbezorgder om met labels als ‘man’ en ‘vrouw’. Wij kijken kritisch naar de vooroordelen van onze ouders en vragen ons luidop af: wat kan het hun schelen van wie ik hou, waar bemoeien ze zich mee?»

HUMO Kun je inschatten hoe groot je eigen impact daarop is geweest?

BLANCO «Mijn collega’s en ik hebben vanuit de underground deuren geopend voor de queer popartiesten van vandaag en daar krijgen we ook erkenning voor. Af en toe krijg ik foto’s van professoren die mij vermelden in hun cursussen aan de universiteit. Op zijn minst verrassend.»

HUMO Op je zestiende verhuisde je van Californië naar New York. Wat betekent die stad voor jou?

BLANCO «Het eerste feestje in New York waar ik optrad, was Ghetto Gothic, een donker clubconcept met veel zwarten en latino’s waar alles door elkaar werd gedraaid. De hele scene errond was de ideale plek om te experimenteren. Ik heb geweldig veel plezier gemaakt in New York, maar ik heb er ook een pantser gekweekt. Het is waar wat ze zeggen: if you can make it there, you’ll make it anywhere (lacht).»

KIDS WITH BUNS

‘Gay panic’

Vorig jaar maakte Marie Van Uytvanck ‘Uit de podkast’, een podcastreeks over haar coming-out, samen met Amber Piddington maakte ze de mooie ep ‘Waiting Room’, net nog stonden ze samen voor twee uitverkochte AB’s, en deze zomer vind je ze op festivalline-ups allerhande.

HUMO De kop boven jullie eerste grote Humo-interview luidde: ‘Wij willen een voorbeeld zijn voor al wie uit de kast wil komen.’

MARIE VAN UYTVANCK «Jaaa! Dat blijkt intussen ook echt vaak het geval te zijn: er passeert véél in onze inbox. ‘Zonder jullie was het mij niet gelukt om me te outen. Merci dat jullie er zo open over doen!’»

AMBER PIDDINGTON «Het zotste: vorige zomer werden we zelfs aangesproken door een meisje dat nog niet uit de kast was – ze had het nog maar tegen één iemand gezegd – maar ons wél in vertrouwen nam. Dat is echt één van de grootste complimenten die ik kan bedenken, ik lig er nog soms wakker van.»

HUMO Wie was destijds júllie voorbeeld?

PIDDINGTON «Een queer voorbeeld in eigen land? Dat bestond niet. Ja, hier en daar één of andere gay nonkel in een tv-serie, maar niemand met wie wij ons konden identificeren. Nochtans heb je dat nodig als opgroeiende queer tiener: échte mensen die hun queer-zijn uitdrukkelijk omarmen, en het niet afdoen als een detail.»

VAN UYTVANCK «Meteen de voornaamste reden waarom wij er zo open over zijn: omdat er in België lang zo goed als geen rolmodellen waren.

»Dodie, een Britse YouTubester die ook muziek maakt, betekende wel veel voor ons beiden – al toen we elkaar nog niet kenden. We hebben later haar nummer ‘She’ gecoverd, over hoe ze gevoelens voor een meisje bleek te hebben en niet wist hoe ze daarmee moest omgaan.»

HUMO Jullie zijn geen koppel, maar ontmoetten elkaar enkele jaren geleden wel op de Belgische Pride.

VAN UYTVANCK (knikt) «Vorige zomer wilden we ook heel graag naar de Antwerp Pride, maar we mochten toen niet binnen omdat we nog nét niet lang genoeg dubbel gevaccineerd waren.»

PIDDINGTON «Heel stom. We stonden er aan de dranghekken te luisteren naar het feest waar we niet binnen mochten. Ik keek zo zielig mogelijk, in de hoop dat iemand medelijden zou krijgen. Didn’t work (lacht).»

HUMO Marie, in het begin van Kids With Buns was jij nog niet uit de kast.

VAN UYTVANCK «Ik heb Amber in die tijd nog verboden om op te treden met haar regenboogkleurige gitaarriem.»

PIDDINGTON (lacht)

VAN UYTVANCK «‘Mijn ouders weten nog niet dat ik queer ben! Als ze dat zien, gaan ze van alles beginnen te vermoeden!’ Blij dat we dat soort gay panic intussen achter de rug hebben.»

ANGEL OLSEN

‘Mezelf genegeerd’

Goed een jaar geleden schreeuwde singer-songwriter Angel Olsen het uit op haar Instagram: ‘I’m gay!’ Ze postte er foto’s bij met haar vriendin, HBO-schrijver Beau Thibodeaux. Haar coming-out had tot een triomfantelijke plaat vol opluchting en prille liefde kunnen leiden, maar de rotzak genaamd Het Leven besliste daar anders over: drie dagen nadat Olsen het aan haar ouders had verteld, stierf haar vader. Luttele weken later volgde haar moeder. Nieuwe plaat ‘Big Time’, uit op 6 juni, kon niet anders dan meanderen tussen opluchting en intens verdriet. De gelijknamige single schreef Olsen met haar vriendin.

ANGEL OLSEN «Na de dood van mijn ouders voelde ik me verschrikkelijk. Er waren een stuk of vier liedjes die ik maar niet afkreeg, waarop Beau me vroeg: en wat als ik nu eens een nummer met jou schrijf? Het resultaat is niet het beste liedje dat ik ooit heb gehoord, maar als oefening was het leuk. Niet alleen in schrijven, maar ook in loslaten. Sinds ik met Sharon Van Etten in de studio heb gezeten, weet ik dat samenwerken echt mooie dingen kan opleveren. Maar toen mijn lief me vroeg om nog wat nummers samen te maken, heb ik toch bedankt (lacht).»

HUMO Hoe is het om pas als gevorderde dertiger tot het besef te komen dat je gay bent?

OLSEN «Door de coronacrisis is veel aan de oppervlakte gekomen. Daarvoor was ik altijd wel nieuwsgierig naar vrouwen, maar ik ben nieuwsgierig naar iederéén: is dat dan queer of gewoon menselijk? Ik houd nog steeds van mannen, maar ik was een deel van mezelf aan het negeren. Ook in een relatie met een cisgender man zal ik altijd gay zijn.

»Zo heb ik het ook uitgelegd aan mijn moeder. Ze was al een tijdje ziek en elke keer dat we belden, vroeg ze me of ik een nieuwe vriend had. Toen ik het haar uiteindelijk vertelde, hebben we champagne gedronken en oesters gegeten. Maar ze is gestorven in de overtuiging dat ik niet gay zou zijn mocht mijn ex-vriend mijn hart niet hebben gebroken (lachje).»De eerste keer dat mijn lief kennismaakte met mijn familie, was op de begrafenis van mijn vader. Ik wist dat dat een zware dag zou zijn voor mijn moeder, maar iedereen was zo lief en begripvol. Niet iedereen heeft dat geluk en daarom ben ik ook zo open over mijn geaardheid. Ik had erover kunnen zwijgen, maar ik wil dat mensen weten dat het oké is om tegen de wereld te zeggen wie je bent. Het maakt niet uit. Nu ja, het zóú niet mogen uitmaken, maar gay zijn is nog altijd niet algemeen aanvaard.»

HUMO Een zin in ‘Big Time’ trof me door zijn directheid: ‘And I’m losin’ I’m losin’ I’ve left it behind / Guess I had to be losin’ to get here on time’. Is het niet lastig om de pijnlijke gebeurtenissen in je leven zo onverbloemd op te rakelen?

OLSEN «Ik ben net dankbaar dat ik erover kan schrijven. Als je de woorden vindt om iets te vatten, kun je het verwerken. Ik probeer wel een balans te vinden tussen de romantisering van al mijn ellende in naam van de muziek en een gezond leven waarin ik nog steeds liedjes kan schrijven. Maar het is niet zo dat ik die ervaring keer op keer herbeleef als ik erover zing. Dan vind ik het veel lastiger om een popnummer als ‘Shut Up Kiss Me’ (haar hit uit 2016, red.) weer interessant te maken.»

BRYN

‘Mep in het gezicht’

BRYN (spreek uit: Brain) is de podiumnaam van Bryan Mugande, ooit een Rwandese asielzoeker die als tiener een tijdlang vastzat in een centrum in het Waalse Bovigny. Nu woont hij al jaren in Brussel, waar hij achtereenvolgens wafels verkocht, de aandacht trok met zijn debuut-ep ‘Middle 8’ en nu, op 20 mei, zijn huismerkpopmuziek uittest op het AB-publiek.

HUMO Waarom kijk je uit naar Pride en OUTRAGEOUS?

BRYN «Omdat het een feest is, een superleuk moment om te vieren met mensen die op dezelfde golflengte zitten. En die weten hoe het is om constant het gevoel te hebben je te moeten verantwoorden voor hoe je erbij loopt, voor de kleren die je draagt.

»Het voelt zo goed om Pride te hebben, waar ik voor een publiek van allemaal queers ga staan. We huldigen onszelf en elkaar, omdat we weten dat we elders meestal níét bejubeld worden. Brussel is soms een gevaarlijke stad, hè. Ik hoef het niet ver te zoeken: vorige vrijdag ben ik er nog aangevallen.»

HUMO Wat is er gebeurd?

BRYN «Ik wandelde met een paar vrienden over de Anspachlaan – we kwamen terug van een verjaardagsfeestje, we waren uitgedost, we looked cute – toen enkele mannen ons homofobe beledigingen naar het hoofd slingerden. We riepen iets terug. (Verontschuldigend) Meestal doe ik dat niet, laat ik die dingen over me heen gaan – maar soms wordt het je echt te veel. Voor ik het wist, sloeg één van hen me in het gezicht (lacht). Ik lach, omdat dat mijn manier is om ermee om te gaan, maar het was behoorlijk gewelddadig.

»Nog een reden waarom ik uitkijk naar Pride en OUTRAGEOUS: het is een safe space, er loopt niemand rond van wie ik bang hoef te zijn.»

HUMO Is de strijd om je als queer aanvaard te voelen te vergelijken met de strijd die je als zwarte persoon óók nog moet voeren om je thuis te voelen in België?

BRYN «Interessante vraag. Het is een inderdaad een constante strijd op twee vlakken tegelijk. Bovendien hebben ze er in de black community soms een probleem mee dat ik queer ben, en in de queer community dat ik zwart ben.»

HUMO Echt?

BRYN «Very much so. Het is niet omdat mensen queer zijn dat ze niet ook racistisch kunnen zijn, hè. Er zijn overal vooroordelen. Gelukkig loopt er in Brussel een grote groep mensen rond die zwart én gay zijn.»

HUMO Kan muziek daarbij een goede brandstof zijn?

BRYN «Muziek helpt bij alles in het leven. Het is een uitlaatklep, een stuk gereedschap waarmee ik met mijn issues aan de slag kan. Als ik een nieuwe song schrijf, werk ik er zo lang aan, en schaaf ik de tekst zo grondig bij, dat ik op een gegeven moment vanzelf klaar ben om los te laten: ‘Ik zit er nu al zo lang over te tobben, I’m over it.’ Los daarvan geeft muziek natuurlijk perspectief en hoop. En drive om te blijven gaan: er zijn nog zoveel podia waarop ik wil staan (lacht).»

OUTRAGEOUS, de openingsavond van het Belgian Pride Weekend, vindt op vrijdag 20 mei plaats in de Ancienne Belgique. Info & tickets: abconcerts.be