Hiphop uit Brussel, noiserock uit Londen en melancholie uit een kristallen champagnefluit: dit zijn de albums van de week

Stikstof brengt sneller albums uit dan de leden kunnen rappen, Perfume Genius maakte muziek voor een dansvoorstelling tot de dansvoorstelling wegviel en Ry X blijft nog steeds zijn mooie, melancholische zelf.

STIKSTOF - Moeras ★★★★☆

STIKSTOF wil altijd met vinyl buitenkomen, maar het duurt láng eer zo’n plaat geperst is. Bij ‘Familie boven alles’, hun vorige plaat, lagen er zes maanden tussen het aanleveren van de masters en de echte release in oktober 2021. Toen al zijn Astrofisiks, DJ Vega, Jazz Brak en Zwangere Guy aan ‘Moeras’ beginnen te werken. Ook daarom zijn ze nu zo snel terug.

Wie de hoes in de bakken tegenkomt, zou kunnen denken dat er een nieuwe Godspeed You! Black Emperor uit is. Op de foto, die van 1944 dateert, komt een rookpluim uit de koepel van het Justitiepaleis in Brussel, dat net door de moffen in de fik was gestoken. Wij hebben onnoemelijk veel documentaires over de Tweede Wereldoorlog gezien, maar van die verborgen geschiedenis wisten wij niets.

Ons vermoeden: STIKSTOF smijt dit schokkende beeld punkgewijs terug naar de goegemeente, naar machthebbers en mompelrappers. ’t Is een slimmere variant van de opgestoken middenvinger, de opgespelde swastika en de gezichtstatoeage van de Amerikaanse rapper 6ix9ine.

‘Moeras’ begint met ‘Entree’, een instrumental à la Beastie Boys, en eindigt met de luchtige outro ‘Dessert’. Daartussen het hoofdgerecht, dat begint bij ‘9 tot 7’. De sirenes en de spooky toetsen zijn die van ‘Gele blokken’ (van ‘Overlast’ uit 2018) en ’t is Jazz die mag beginnen: ‘Halfacht, alles mistig in de achterruit / Kansen moet ge grijpen als ge kansen ruikt’. ‘Moeras’ laat een groep horen die zich zen voelt, één die in veel verschillende studio’s heeft gewerkt ook. Na de lockdown gingen de grenzen open, dus dat is loowgis. Astro verstopt zich ook niet langer achter beats en producties: hij rapt opnieuw, en is dus opnieuw moeilijk te onderscheiden van Jazz. Nog verschillen? ‘Familie boven alles’ was een interne vergadering met één guest, ‘Moeras’ is een met veel features uitgebreide familie. En er wordt dit keer meer gespeeld, gedurfd, gezeverd en geëxperimenteerd. De groep reed bijvoorbeeld naar het tweetalige Biel/Bienne in Zwitserland om rapper Nativ in het Zwitserduits los te laten in ‘M5’. In ‘Door vuur’ krijgt Demi Lou zomaar alle drie de rijstroken ter beschikking. In ‘L’Univers’ smeert Smahlo je met zalf in. Rapper RonnyHuana krijgt een kans en een levensles. ‘Broos’ is scherp én melancholisch en komt met sax, piano en strijkers. De titeltrack heb ik al 15 keer beluisterd.

Astro telt vooral zijn zegeningen: ‘Vanop het plein waar we pinten dronken, onschuldig beschonken / Tot nu, gestructureerde jongens, werken door in de ochtend’. Guy kijkt al eens achterom: ‘Damn, wij willen die oude Guy van twintig zeventien / Wij willen de jongen die rapte over wat hij heeft gezien’. Jazz houdt het kort (‘Een echte vriend die doet op tijd moeilijk’) en kan heel hard zijn: ‘Zwarte vijvers, enkel harde cijfers / Waar iemand met een achterstand waarschijnlijk ook gaat achterblijven’. Vijf elektronen rond de stikstof-N. Vijfde plaat. Vier vette sterren en wederom een dikke merci!

TV Priest - My Other People ★★★1/2☆

Met hun debuut ‘Uppers’ leek dit Londense noiserockcombo vorig jaar een waardige opvolger te worden voor de sardonische ramkrakers van Mclusky: rücksichtslos snerpend gingen ze tekeer. ‘My Other People’ is níét meer van hetzelfde. Dit keer paart TV Priest in postpunk gedrenkt lawaai aan nuance! En subtiliteit, godbetert! Dat uit zich vooral in rustiger intro’s, slenterende tempo’s en hier en daar een epische oefening. Vooral de cello in ‘The Happiest Place on Earth’ deed ons toch even schrikken.

Zanger Charlie Drinkwater (géén alias) geeft zijn innerlijke crooner ook meer ruimte, waardoor zijn stem gaat herinneren aan Robert Lloyd van postpunkrotzakken The Nightingales. Hij schreeuwt zijn woede nu niet alleen uit, hij zingt ook over onzekerheid en verlies. Sinds IDLES is kwetsbaarheid geen vies woord meer in dit genre.

Het contemplatieve ‘Limehouse Cut’, het verontwaardigde ‘I Have Learnt Nothing’ en de titelsong, met die bij The Fall geleende drive, zijn onze hoogtepunten. Weldra ook de uwe?

Foals - Life Is Yours ★★★☆☆

Terwijl Foals in 2019 een epische dubbelaar over het einde van de wereld uitbracht (‘Everything Not Saved Will Be Lost’) denkt het Britse trio dit keer vooral aan feesten. Frontman Yannis Philippakis: ‘We hebben ‘Life Is Yours’ geschreven tijdens de lockdown, in de winter, toen de straten grijs en leeg waren en we alleen in onze muziek konden dromen.’ Derhalve staat hun zevende worp vol dansbare indiepop, met meer synthesizers dan gitaren. ‘Flutter’ komt met West-Afrikaanse gitaarlijntjes à la de oude Vampire Weekend. ‘2001’ is Bee Gees voor hipsters. ‘The Sound’ duikt diep in dance en ‘(summer sky)’ riekt zelfs naar disco. Foals schotelt, zoals gewoonlijk, melodieën voor die u meteen kunt meezingen. Tegelijk is het zoeken naar een nummer van het kaliber van hun prijsbeesten ‘My Number’, ‘Miami’ of ‘Cassius’. En o ja, u zult Yannis ondertussen herhaaldelijk over snoep horen zingen, maar daarmee doelt hij eigenlijk op drugs: het is maar dat u het weet.

‘Life Is Yours’ in drie woorden? Zonnig, aanstekelijk, vrijblijvend.

Perfume Genius - ‘Ugly Season’ ★★1/2☆☆

Drie jaar geleden schreef Mike ‘Perfume Genius’ Hadreas de muziek voor de dansvoorstelling ‘The Sun Still Burns Here’. Corona kortwiekte de tournee en Hadreas gaf zijn muziek ter inspiratie aan Jacolby Satterwhite, die aan de slag ging met video en 3D-animatie. De muziek verschijnt nu ook apart als ‘Ugly Season’, een plaat die volgens Hadreas beeld noch dans nodig heeft om overeind te blijven.

Die mening delen wij vooralsnog niet. Zonder visuele steun gaat ‘Just a Room’ niet echt ergens heen en klinkt ook ‘Herem’ als een straatje zonder eind. In ‘Pop Song’ hoor je het metier van liedjessmid Hadreas, maar dan met vreemdsoortige percussie en extra ongemak. Na een freestyle op piano van zijn levenspartner Alan Wyffels en een vrijage met cumbia (‘Eye in the Wall’) landt Perfume Genius op het einde ongeveer waar hij met zijn vorige plaat, ‘Set My Heart on Fire Immediately’, gebleven was. Met dit werkstuk, dat losgerukt van zijn context vooral wisselvallig aanvoelt, zet hij niet half zoveel in vlam.

Ry X - ‘Blood Moon’ ★★★★☆

Ry X heet voor de burgerlijke stand Ry Cuming. Eén letter te weinig voor een prachtige pornonaam. Niet getreurd, al doet Ry dat zelf wél graag. Zijn muziek wentelt zich vaardig in boniveriaanse melancholie, ook al omdat hij zijn falset op dezelfde manier inzet als Justin Vernon: als was het een speciale tandartsboor voor gevoelige zieltjes.

‘Blood Moon’ bevat ook sporen van Jeff Buckley, maar die zijn, zoals recent aangetoond door Test Aankoop, niet schadelijk voor de gezondheid.

Deze muziek is als een kristallen champagnefluit van Val Saint Lambert, mooi en breekbaar. Stem, gitaar en wat spaarzame elektronica volstaan voor een verzameling gezangen over genot, liefdesverdriet en zielenpijn, het best te beluisteren onder een bloedrode maan terwijl men diep zuchtend marshmallows roostert op een kampvuurtje dat sissend uitdooft in de lauwe zomerregen. Ergens in de verte slaat een klok twaalf. Het einde is nabij. Dertien nummers, geen seconde verveeld.