‘Ik ben flyer dan een meeuw’: Joost Klein, de popster die jong én oud doet hakken en huilen

Walter Grootaers is fan, net als youtuber Acid. Op Rock Werchter kreeg Joost Klein (24) jong en oud aan het hakken én aan het huilen. Hij verkocht bovendien in sneltempo zijn Vlaamse najaarstournee uit. Wat maakt de Nederlander de perfecte popster van deze tijd?

Op de openingsavond van de Lokerse Feesten staat Joost Klein geprogrammeerd in de schaduw van ’t Hof van Commerce en Zwangere Guy, maar de kans is reëel dat het achteraf vooral over de passage van de Fries zal gaan.

Ja, er zal worden gefronst. En wie voor 2000 geboren is, zal zijn performance allicht wegzetten als een parodie op foute pop. Maar doe vooral geen poging om Joost Klein te doorgronden. Het is de moeilijkheid – zeg gerust: de onmogelijkheid – om te vatten waar de 24-jarige Nederlander voor staat wat hem zo speciaal maakt. Je moet een optreden van Joost ondergáán.

‘Ik word ongemakkelijk als iemand vraagt wat ik doe, want ik weet het zelf ook niet’, zei hij in 2016 in gesprek met Vice. Joost is in België een graag geziene gast bij Studio Brussel, nadat hij in zijn thuisland eerst bekend was geworden als youtuber onder het pseudoniem EenhoornJoost, naar eigen zeggen grossierend in ‘vage shit’. Joost die tandpasta at, Joost die met een iPad jongleert, Joost op schoolreis en andere gekkigheden voor het oog van 200.000 abonnees.

Intussen ging de twintiger met de grove borstel door zijn YouTube-account en blijft er weinig over van de periode waarin zijn goede hand vergroeid was met een camera. Hij verruilde het beeld vervolgens voor het woord – hij bracht onder meer de dichtbundel Albino uit – maar zijn beste ideeën gaan de laatste jaren naar songteksten.

Over dat laatste zullen de meningen verdeeld zijn: ‘Ik ben flyer dan een meeuw’, en: ‘Jij bent Firefox en ik ben Google Chrome’ zijn misschien niet de oneliners die dertigplussers associëren met literaire wonderen, maar voor wie ze begrijpt, zijn het gewoon briljante vondsten. De vergelijking met Pepijn Lanen, alias Faberyayo, wordt door een gelijkaardige charismatische knulligheid snel gemaakt, maar de aanpak van Joost is toch nog net iets anders.

Crazy Frog

In keukentermen heet wat Joost Klein doet fusion. In zijn shows zit gabber, hyperpop, trance, echo’s van Echo & the Bunnymen, een cover van Crazy Frogs ringtone ‘Axel F’ en een cover van ‘Ik wil je’. Beide coverkeuzes zijn volgens Joost niet ironisch bedoeld.

Zelfs niet een béétje, zo stelde hij in Knack Focus: ‘Ik ben opgegroeid met YouTube, 9GAG en Reddit. Als er daar over muziek gepraat werd, ging dat niet over het belang van de britpop in de muziekgeschiedenis of de tijdloosheid van Bob Dylan. Mensen posten er gewoon vage shit die ze op YouTube gevonden hadden.’

Joost houdt oprecht van types als Crazy Frog en Scatman John. In ‘Albino’ verwijst hij zowel naar Pokémon als Lana Del Rey. Dat zegt veel over Joost en zijn muziek, maar tegelijk nog meer over het consumptiegedrag van Generatie Nu. Genres zijn niet meer van deze tijd; de jeugd laat zijn voorkeur niet inperken door modieuze termen. Net daarom houden jongeren zo van Joost en minder van artiesten die uitblinken in één discipline: je weet nooit wat zijn volgende zet zal zijn.

Vroeger was het een belediging als je kop noch staart kreeg aan iemands werk. Nu kun je het zo tot de mainstream schoppen. Joost doet trouwens niet speciaal om speciaal te doen. Hij is een voorvechter van ‘doe je ding’: als op het volgende album van de Fries een doedelzaksolo staat, zal dat zijn omdat hij een doedelzaksolo gewoon cool vindt.

De Kreuners

Stilaan ontdekken ook oudere generaties Joost Klein. Walter Grootaers was dolenthousiast over Joosts versie van ‘Ik wil je’, nadat hij de artiest eerder had leren kennen via zijn dochter. In tegenstelling tot zijn show op Pukkelpop 2019 was zijn publiek op Rock Werchter 2022 behoorlijk divers. ‘Ik zie zelfs een paar oude mensen’, sprak Joost. Hij kwam, zag en had iedereen mee.

Walter Grootaers en youtuber Acid – met wie hij samen een nummer heeft – op het podium roepen waren dronken schotten in de roos, maar nog meer is de unieke positionering van de Nederlander in het poplandschap zijn grootste troef. Want ondanks dat ‘Wachtmuziek (Sped Up)’ gabber pur sang is, gáát het nummer ergens over.

In ‘Wachtmuziek’ klaagt hij over de lange wachttijden in de gezondheidszorg. ‘Ik ben een heel eenzame jongen’, was daarnaast een bindtekst op Werchter. De Fries is de Yungblud van de Lage Landen: hij ploegt zich op onorthodoxe wijze een weg door taboes. Zet je met een doos Kleenex in de zetel en speel ‘Florida 2009’, over hoe zijn beide ouders zijn overleden tijdens zijn tienerjaren. Vijf euro als je het droog houdt.

Joost Klein is recht voor de raap, in goede en kwade dagen. Hij vertelt in zeldzame interviews over hoe het leven soms kut met peren is, maar ‘ik heb mijn gedachten en gevoelens omgebogen naar iets gezonds, iets waar ik mijn brood mee verdien en andere mensen gelukkig mee kan maken’, zei hij in Het Nieuwsblad.

Hij loopt te koop met zijn emoties, maar noem hem geen sell-out. Dat zijn fanbasis sterk groeit – zijn shows in het najaar in Het Depot, Muziekodroom en Viernulvier waren meteen uitverkocht – is het resultaat van zijn veelzijdigheid en de rol die taboes daarin krijgen.

‘Ik ben Joost Klein, maar mijn dank is groot’, plaatste hij onlangs in een YouTube-comment. Hij zal niet snel beginnen te zweven, maar weet: Joost Klein heeft een grote toekomst voor zich.

Joost speelt vanavond op de Lokerse Feesten, samen met o.a. Zwangere Guy en ’t Hof van Commerce.

(DM)

Bekijk hier ons interview met Joost op Rock Werchter: